23.04.2024 | 11:42
Ադրբեջանում պահանջել են նաև չորս «անկլավային գյուղերը»...23.04.2024 | 11:23
Վաղը ուշադիր եղեք հատկապես Ոսկեվանի և Բաղանիսի մոտակա դիրքերին․ Նաիրի Հոխիկյան...23.04.2024 | 11:06
Ի՞նչ կապ ունեին Արայիկ Հարությունյանի հարցազրույցի անոնսն ու հետագա «զարգացումնե...13.04.2024 | 13:57
Մենք այլևս չունենք ԱԱԾ, այդ հաստատությունը Նիկոլի ռեժիմի հերթական գործիքն է․ Կար...13.04.2024 | 13:26
Վթարի հետեւանքով մահացած բոլոր չորս զինծառայողները ժամկետայիններ էին....13.04.2024 | 13:06
Արարատի մարզում հայտնաբերվել է 36 կգ ոսկի գողություն կատարող կասկածյալներից մեկը...13.04.2024 | 12:59
Ղազախստանում ձերբակալել են ռուսաստանցու, որը մեղադրվում է տաջիկներին այլ երկրներ...13.04.2024 | 12:28
Փաշինյանի «լռությունը» վախեցնում է «ուսապարկերին»․ «Հրապարակ»...13.04.2024 | 11:29
Գեղարքունիքում զինվորական «ԿամԱԶ» է վթարի ենթարկվել...12.04.2024 | 14:08
Ոսկեպարցի Սամվելի խոհանոցի և հողամասի մի մասը մնալու է ՀՀ-ում, իսկ տունը և տնամե...12.04.2024 | 13:56
Ավազակություն՝ հոր և որդու կողմից. հոր գործը ուղարկվել է դատարան, իսկ որդին ինքն...12.04.2024 | 13:00
Դպրոցներից տարհանման կարիք չկա. ԿԳՄՍ նախարարը` ահաբեկչության կեղծ լուրերի մասին...12.04.2024 | 2:20
Մի կողմից նույն մարդիկ մեզ ասում են, թե «սահման չկա, սահմանները հստակեցված չեն»,...10.04.2024 | 15:10
Ահազանգ ենք ստացել զինվորական ծառայությունից հրաժարվելու հիմքով ՀՀ-ում ապաստանած...10.04.2024 | 14:10
Փաշինյանը Շոլցի հետ հեռախոսազրույցում անընդունելի է համարել Պրահայի, Բրյուսելի և...10.04.2024 | 13:10
Թքած ունեմ նրանց վրա, ովքեր հրաժարվում են «Միր» քարտի ծառայություններից. Պետդում...10.04.2024 | 12:10
Մենք չգնացինք այդ ճանապարհով և հայտնի աշխարհաքաղաքական կենտրոններում որոշվեց հար...10.04.2024 | 11:10
Եթե շատ լինեք, մենք կշրջափակենք կառավարությունը․ Հրանտ Բագրատյան...09.04.2024 | 15:10
Հրաժարվելով ռուսական МИР քարտերից՝ մենք ակամայից հայտնվում ենք պատժամիջոցների տա...09.04.2024 | 14:10
Ուկրաինան և Ռուսաստանն Աբելն ու Կայենն էին. Լեոնիդ Կուչման` Կիև-Մոսկվա հարաբերու...09.04.2024 | 13:10
Մարտական հենակետում երեք զինծառայողի սպանության գործով դիրքի ավագի պաշտպանը դիմե...09.04.2024 | 12:10
Հայկազ Բարսեղյանի սպանության գործով ամբաստանյալները դատապարտվեցին 18 տարի ազատազ...09.04.2024 | 11:10
Կռիվ լինելու ա, ու ես գիտեմ, որ մենք պիտի հաղթենք. Մեր թշնամին էսօր Ադրբեջանում ...08.04.2024 | 15:10
Իսրայելի ՊՆ-ն հայտարարել է Իրանի հետ հարաբերություններում «ցանկացած սցենարի» պատ...08.04.2024 | 14:10
Անիմաստ կրակում են, ոչ մի բան չեն թիրախավորում, երևի վախից է․ Արավուսի նախկին գյ...08.04.2024 | 13:10
ԵԽ-ն Հայաստանի «լամպոչկա» իշխանություններից պետք է պահանջի անհապաղ ազատ արձակել ...08.04.2024 | 12:10
270 մլն գնահատվող աշխարհաքաղաքական վեկտորի փոփոխություն և 0 երաշխիքներ․․․Լիլիթ Գ...08.04.2024 | 11:10
Եթե Արևմուտքը Հայաստանին ինչ-որ բան տա, Թուրքիան Ադրբեջանին եռապատիկը կտա. Չավու...06.04.2024 | 14:10
Գրողների միության նախագահը տեղյակ չէ իրենց շենքը թուրքական դեսպանատանը տրամադրել...06.04.2024 | 13:10
«Նիկոլիստներ, սորոսականներ ու արևմտամոլներ, ուշադիր կարդացեք գրածս»․ Էդուարդ Շար...06.04.2024 | 12:10
Բրյուսելում Հայաստան-ԵՄ-ԱՄՆ հանդիպումը «վտանգի ևս մեկ աղբյուր է ստեղծում» Հրվ. Կ...06.04.2024 | 11:10
Որեւէ մեկը չի կարող երաշխավորել, որ Իրանի թիրախներից մեկը չի դառնա Բաքուն. Վարդա...05.04.2024 | 15:10
Ռուսաստանը գրոհել է Ուկրաինան 13 անօդաչու թռչող սարքերով, բոլորը խոցվել են. Ուկր...05.04.2024 | 14:10
8,800 դոլարի և 5 մլն դրամի կաշառք ստանալու համար մեղադրվող պաշտոնյաների վարույթի...05.04.2024 | 13:10
Զորախաչ եկեղեցին՝ ադրբեջանական թիրախում05.04.2024 | 12:10
«Կրոկուս»-ում ահաբեկչության մեջ մեղադրվող անձի հեռախոսում հայտնաբերվել են Ուկրաի...04.04.2024 | 15:10
Ցեղասպանության վտանգը տարածվել է Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի վրա. Լեմկինի ինստիտ...04.04.2024 | 14:10
Զազրելի է, որ որոշ թունավոր տհասներ սկսում են հայհոյել դասագիրք կազմողներին՝ իրե...04.04.2024 | 13:10
Թուրքիայում 2 հայի են բռնել, որոնց կոշիկներում 109 հազար դոլարի ոսկու ձուլակտորն...Եզդի համայնքը կսատարի Հայաստանի իշխանություններին, այս մասին այսօր, լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ հայտարարել է Հայաստանի եզդիների միության ղեկավար Ազիզ Թամոյանը:
Նրա խոսքով, ազգային փոքրամասնությունների պարտքն է սատարել այն երկրի իշխանություններին, որտեղ բնակվում է:
«Եզդի համայնքը Հայաստանի իշխանությունների կողմը կլինի: Այդպես էր նաև Հայաստանի առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի և երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի օրոք: Դա բոլոր ազգային փոքրամասնությունների պարտքն է», — ասել է Ազիզ Թամոյանը:
Նա նշել է, որ Սերժ Սարգսյանի ղեկավարության օրոք պետպատվերի շրջանակում տրամադրվել են դպրոցական դասագրքեր, աջակցություն է ցուցաբերվել եզդիների «Էզդիխանա» թերթին, ինչպես նաև Հայաստանի տարբեր կրթական հաստատություններում բացվել են եզդիագիտության բաժիններ:
ՀՀ տնտեսական մրցակցության պաշտպանության պետական հանձնաժողովն այսօր հրապարակել է երշիկեղենի շուկայում ուսումնասիրության արդյունքները:
Երշիկ արտադրող 21 ընկերություն անբարեխիղճ մրցակցություն են իրականացրել, դրանք են՝ «Մուշ», «Ա. Բիլյան», «Առ Դելիկատես», «Նատֆուդ», «Ջրվեժի մսամթերքի կոմբինատ»,«Մարիլա», «Բաբիկ 90», «Էրեբունի աստղ», «Հայր և որդի Գալստյաններ», «Երեմկա», «Էլիտ Պրոդ», «Ա. Շիրվանյան եւ ընկերներ», «Արտյոմ և Հրայր եղբայրներ», «Լումա», «Կարինե և Նարինե», «Նեպտուն Մար», «Սոս 97», «Տիրան Ղազարյան», «Գայան Ջամե», «Բարի արագիլ», «Արթուր Հակոբյան» ԱՁ:
Նշված ընկերությունների նկատմամբ կիրառվել է օրենքով սահմանված առավելագույն պատժաչափ՝ տուգանք տվյալ ընկերության նախորդ տարվա հասույթի 1 տոկոսի չափով:
Ըստ հանձնաժողովի եզրակացության ՝ երշիկի արտադրության մեջ օգտագործում են մեծաքանակ սոյա, օսլա, սպիտակաձավար (манная крупа ), ալյուր, նիտրիտ, ֆոսֆատ, սակայն սպառողներին չեն տեղեկացվում այդ մասին: Այսինքն՝ երշիկի պատրաստման ընթացքում օգտագործվող իրական բաղադրիչները փաթեթավորման վրա նշված չեն:
Բացի այդ՝ ուսումնասիրված գրեթե բոլոր դեպքերում վաճառքի հանված երշիկեղենի վրա նշվում է, որ պատրաստման ընթացքում օգտագործվել է տավարի եւ խոզի բարձրորակ միս: Մինչդեռ, Հանձնաժողովը բացահայտել է, որ արտադրական պրոցեսում քաշի ավելացման, ախորժելի գույնի, կպչունություն ապահովելու և այլ նկատառումներով օգտագործվում են մեծաքանակ համային և գունային հավելանյութեր, ինչի մասին սպառողը տեղյակ չէ: Ընդ որում նման դեպքեր բացահայտվել են նաև երեխաների համար նախատեսված՝ «մանկական» անվանումով երշիկների պարագայում:
Նշենք նաև, որ երշիկի մեջ սոյան օգտագործվում է հիմնականում արտադրանքին լրացուցիչ ծավալ եւ զանգված ավելացնելու նպատակով, ինչի հետեւանքով էլ օգտագործված մսի քանակը երբեմն հասնում է նվազագույնի:Երշիկների որոշ տեսակների մեջ մսի մասնաբաժինը կազմում է ընդամենը 16 տոկոս, իսկ տավարի կամ խոզի մսին հիմնականում փոխարինում է գոմեշի ներկրված միսը:
Եվ սա այն դեպքում երբ , ինչպես ՏՄՊՊՀ նախագահ Արտակ Շաբոյանն ասաց. «Բոլոր եզրակացությունները հիմնված են փաստաթղթային ստուգումների վրա, լաբորատոր հետազոտություններ չեն իրականացվել
Երշիկի արտադրությամբ զբաղվող տնտեսվարողների փաստաթղթերի համաձայն՝ արտադրության մեջ օգտագործվող մսի 1 կիլոգրամի գինը կազմում է 700-800 դրամ: Դա Հանձնաժողովին թույլ է տվել վերլուծելու, որ երշիկի արտադրության մեջ հիմնականում օգտագործվում է գոմեշի ներկրված միս, որի 1 կիլոգրամը ներքին շուկայում իրացվում է հենց այդ գնով: Մինչդեռ երշիկների բաղադրության մեջ նշվում է տեղական խոզի կամ տավարի միս: Իսկ տեղական մսի միջին շուկայական արժեքը վերոնշյալ գնից եռակի բարձր է:
Բացի այդ, ըստ ՏՄՊՊՀ նախագահ Ա. Շաբոյանի, երշիկի արտադրության ժամանակ մեծ քանակությամբ ճարպ է օգտագործվում, ինչ մասին ևս սպառողները չեն տեղեկացվում:
Ա.Սարգսյան
Օրերս, ընկերներիցս մեկը՝ պաշտոնաթող զինվորական, որը մեծ փորձառություն ու տարիների վաստակ ունի, մասնավոր զրույցի ժամանակ սրտի ցավով ասում էր. «Զարմանալի է, Հայաստանի Հանրապետության Գերագույն գլխավոր հրամանատարի և Պաշտպանության նախարարի մոտեցումը ՀՀ բանակի փորձառու, մարտական փորձառություն ունեցող սպաների նկատմամբ: Ոչ մի տրամաբանությամբ, առավել ևս, ազգային պաշտպանունակության ամրապնդման հայեցակարգով, երբ թշնամին յոթ սարի հետևում չէ, չի կարելի բացատրել սպաների հեռացումը ծառայությունից և երկրոդական ոչ մարտական պաշտոններին նրանց նշանակումը: Գեներալ սինուս Սուվորովն իր՝ «Հաղթելու արվեստը» գրքում գրել է, որ զինվորականի լավագույն դպրոցը մարտադաշտն է, այն անվանելով՝ ռազմարվեստի գիտելիքների ակադեմիա:
Եվ որքան զավեշտալի ու ցավալի է, որ հաղթանակ կերտած հայ սպաներին տարբեր պատրվակներով հեռացնում են զորամասերի ու զորամիավորումների ղեկավար պաշտոններից՝ նրանց նշանակելով թիկունքային կամ ապահովման այնպիսի պաշտոնների, որոնք կտրված են մարտական պատրաստության խնդիրների իրականացումից:
Տխուր է, սակայն օրինակները խոսուն են. Վայքի զորամասի շտաբի պետ փոխգնդապետ Գալստյանը մարտական հսկայական փորձ ունեցող սպա, որը գումարտակ է ղեկավարել 1993-94 թվականներին, հանվեց պաշտոնից և, առանց բացատրության, տեղափոխվեց հանրապետական զիկոմիսարիատի ապարատ՝ ավելի ցածր պաշտոնի:
Նույն գնդի երկարամյա հրամանատար արցախյան ազատամարտի քաջամարտիկ գնդապետ Մուրադյանը՝ «Մախնո» մականունով, վերջերս հանվեց պաշտոնից և նշանակվեց Արտաշատի զինկոմ:
Կապանի զորամասի շտաբի պետ փոխգնդապետ Մելիք-Ստեփանովը, որը Արցախյան ազատամարտի տարիներին գեներալ Մանվել Գրիգորյանի հետախույզներից էր, հանվեց պաշտոնից և նշանակվեց զինկոմի տեղակալ:
Նույն բախտին արժանացավ Քելբաջարի զորամասի հրամանատար, Արցախյան ազատամարտի ակտիվ մասնակից գնդապետ Սահակյանը, որը վերջերս նշանակվել է Երևան քաղաքի Էրեբունու զինկոմ:
Զարմանալին այն է, որ նույն բախտին արժանացավ նաև Գորիսի զորամասի հրամանատար, արցախյան ազատամարտի տարիներին Տեղ գյուղի ինքնապաշտպանության ղեկավար, Արցախյան ազատամարտի հերոս-հրամանատար, գնդապետ Պողոսյանը, որն , առանց բացատրության, տեղափոխվեց նշանակվելով Գորիսի զինկոմ:
Սիսական հերոսական երկրապահի վաշտի հրամանատարներ, գնդապետեր Վարդանյանը և Հովհաննիսյանը, առանց պատճառաբանության, զորացրվեցին: Նրանք մասնակցել են ամենաթեժ, կատաղի մարտերի և պատերազմի տարիներին ինքնուրույն վարել թե՛, պաշտպանողական, թե՛ հարձակողական մարտեր:
Վերջերս առկախվեց մեծ հեղինակություն վայելող փառապանծ գեներալ -լեյտենանտ Վալերի Նարիմանի Գրիգորյանի պաշտոնական պարտականությունները: Մարդ, որն Արցախյան ազատամարտի տարիներին գնդի ու բրիգադի հրամանատար է եղել, ղեկավարել փայլուն ռազմական գործողություններ և վայելում էր իր մարտական ընկերների ու բանակի անսահման սերն ու վստահությունը:
Մեր փառապանծ զինվորականների փոխարեն, անհայտությունից հայտնվում են սպաներ, որոնք, չգիտես ինչպես, դառնում են գեներալ՝չունենալով մարտական գործողությունների մասնակցության փորձ ու բանակաշինության ավանդ: Օրինակ՝ այս տարի գեներալի կոչում է ստացել անձնակազմի հետ տարվող աշխատանքների գծով վարչության պետ Ա.Ալեքսանյանը, որը պատերազմի տարիներին չի ծառայել, այնուհետև երկար ժամանակ եղել է Սեյրան Օհանյանի համհարզը Արցախում և դա նրան հնարավորություն է տվել շատ կարճ ժամանակամիջոցում դառնալ գեներալ:
Այդ ցուցակը կարելի է երկար շարունակել, և ամեն մի ազգանվան հետ մենք հոգու խորքում զգում ենք, որ այս ծանր հարվածն ուղղված մեր ազգի գոյապայքարին:
Ո՞ւր է գլորվում մեր բանակը, սպաների նկատմամբ այդպիսի վերաբերմունքով: Եվ որտե՞ղ է ազգային գոյի պահպանման ու հզորացման խնդիրների լուծումը, եթե հերոս սպաներին դուրս են մղում ծառայությունից ու բանակից, նրանց փոխարեն աճեցնելով հաջողակ պաշտոնամոլների»:
Ռուզան Ավոյան
24 տարի է անցել Սպիտակի ավերիչ երկրաշարժից: Թե ինչպիսին են եղել դրա հետևանքները` ավելորդ է ասել, բազմիցս ասվել է ամեն ինչ: Պարզապես հենց 1988-ի դեկտեմբերի 7-ից սկսած, ծավալվեցին խոսակցություններ, որ երկրաշարժը արհեստական բնույթ ուներ: Պաշտոնատար անձինք և որոշ գիտնականներ դա հերքում էին կատաղի ձևով, բայց… Փաստերը համառ բան են:
Կովկասի տարածքում ԽՍՀՄ-ը 1980-ականներին իրականացնում էր երկրաֆիզիկական զենքի մշակման և փորձարկման աշխատանքներ: Ահա այն 02.01.1986թ նամակը, որով Բաքվի Երկրաբանական ինստիտուտի տնօրեն, ԳԱ թղթակից-անդամ Լ. Ալիզադեն և Մոսկվայի թիվ 08340-10 զորամասի հրամանատարը ստացան գիտատեխնիկական առաջադրանք` մշակելու երկրաֆիզիկական զենք, ծրագիրը կոչվում էր «Մերկուրի-18»:
Ի դեպ, 1991-ի ամռանը Բաքվում տեղի էր ունեցել արհեստածին երկրաշարժերին նվիրված միջազգային գիտաժողով, ուր ԳԱ թղթակից-անդամ Ալեքսեյ Նիկոլաևը տվյալներ ներկայացրեց, որ Մեքսիկայում, Պերուում, Չիլիում, Իրանում և այլուր մի շարք երկրաշարժեր ԱՄՆ-ի, ԽՍՀՄ-ի, Չինաստանի և Ֆրանսիայի կողմից անցկացված միջուկային զենքի փորձարկումների հետևանք են:
Իսկ «Մերկուրի-18» ծրագրի հիմքն է պրոֆեսսոր Իքրամ Քերիմովի 1979թ գյուտը: Նրա ղեկավարած ազերի գիտնականների խումբը հետազոտություն էր անցկացրել, թե ինչպես հզոր պայթյունների միջոցով (այսպես կոչված «թույլ սեյսմիկ ալիքներով») ընդերքի վիթխարի էներգիայի վերաբաշխում և ուղղորդում իրագործել: Եվ այսպես, ներկայացնենք մեր հակահերոսին.
ՔԵՐԻՄՈՎ ԻՔՐԱՄ ՀԱՋԻ-ՕՂԼԻ. Ֆիզմաթ գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, Ադրբեջանի ԳԱ նախագահությանն առընթեր սեյսմոլոգիայի գիտական կենտրոնի տնօրեն: Համարվում է սեյսմիկ զենքի գյուտարար: 1992-ին Հարավ-Աֆրիկյան հանրապետության և Իսրայելի համապատասխան ծառայությունները հավաքագրում են նրա գիտական խմբի որոշ անդամների: 1995-ին նա դիմել էր Ադրբեջանի ազգային անվտանգության մարմիններին` հայտնելով, որ իր գրասենյակում անհայտ անձինք կողոպուտ-խուզարկություն էին անցկացրել` գողանալով փաստաթղթային և համակարգչային բոլոր արխիվները գերգաղտնի տեղեկություններով հանդերձ:
Անշուշտ, Քերիմովի ունեցածը գաղտնի փաստաթղթերի մի մասն է ընդամենը, քանզի «Մերկուրի-18»-ի վրա աշխատում էին ԽՍՀՄ 22 խոշոր գիտական կենտրոններ, և Բաքվի երկրաբանական ինստիտուտը դրանցից միայն մեկն էր: Կովկասի տարածքում, ի դեպ, նույն ծրագրի շրջանակներում Աբխազիայում աշխատում էր Էշերիի գաղտնի լաբորատորիան:
Սակայն կրկին վերադառնանք 1980-ականների երկրորդ կեսին: 1987թ նոյեմբերի 30-ին ընդունվեց ԽՄԿԿ Կենտկոմի և ԽՍՀՄ Նախարարների խորհրդի թիվ 1384-345 որոշումը, որով էլ Միխայիլ Գորբաչովի վարչախումբը լայն հանձնարարականներ տվեց սեյսմիկ զենքի ստեղծման ուղղությամբ: Քերիմովի հիմնարկը գլխամասային էր, և Քերիմովի խումբը 1988-ի կեսերին արեց առաջին դաշտային փորձարկումները Ղրղզստանի Բատկեն քաղաքից 50կմ հեռավորություն ունեցող փորձակայանում, դրանց արդյունքները համարվեցին բավարար: ԽՍՀՄ ՊՆ-ի համակարգողները գլխավոր ռազմական սեյսմոլոգ, ՊԱԿ-ի գեներալ Վ. Բոչարովի գլխավորությամբ պահանջում էին մինչև 1990-ն արդեն ստեղծել «սեյսմիկ ռումբ», սակայն կարծես թե հատկապես Սպիտակի աղետը ցույց տվեց, որ պայթյունների միջոցով ընդերքի էներգիան ազատելու տեխնոլոգիան երկրաշարժի առաջացման վայրի տեսակետից այնքան էլ կանխատեսելի արդյունք չի տալիս:
Իսկ հիմա որոշ իրադարձություններ, որոնք նախորդել էին Սպիտակի երկրաշարժին:
Նախ` զարմանալի շտապողականությամբ 1988-ի օգոստոսից նոյեմբերի վերջ էվակուացվում են Հայաստանի գործնականում բոլոր ադրբեջանցիները, թեև նրանց նկատմամբ բռնարարքներ եղել էին միայն Լոռու մարզում:
ԽՍՀՄ արտգործնախարար Էդուարդ Շևադնաձեն 1988-ի դեկտեմբերին, գտնվելով Նյու-Յորքում ՄԱԿ-ի նստաշրջանին, պատասխանելով լրագրողների հարցերին, ասել էր. «Մենք չէինք սպասում, որ երկրաշարժի հետևանքներն այդքան աղետալի կլինեն»:
1988-ի ամռանը և աշնանը Հայաստան էր եկել ԽՍՀՄ պաշտպանության նախարար Դ. Յազովը, և օգոստոսին Սպիտակի և Վանաձորի շրջակայքից հապճեպ դուրս էին բերվել ինչպես ռազմական տեխնիկայի մեծ մասը, այնպես էլ սպայական կազմի ընտանիքները: Սեպտեմբերին Հայաստան եկավ ԽՍՀՄ փոխվարչապետ Շչերբինան, որը համարվում էր ռազմական տեխնոլոգիաների և միջուկային սպառազինության փորձարկումների համակարգող: Հոկտեմբերի 4-ին կրկին ժամանեց Յազովը` անձամբ ղեկավարելու Հայաստանի հյուսիսում ռազմական տեխնիկայի տարհանումը և այլ աշխատանքները: Նոյեմբերի վերջին-դեկտեմբերի սկզբին Գյումրիից դուրս են բերվել զինծառայողների ընտանիքները և տեղափոխվել Ռուսաստան: Նոյեմբերի վերջին Հրազդանից մի հեռախոսավարուհի պատահմամբ լսել էր սովետական գեներալի խոսակցությունը կնոջ հետ. «Առայժմ մնում եմ, կժամանեմ փորձարկումների ավարտից հետո»:
1988-ի դեկտեմբերի 4-ին, 5-ին և 6-ին Սպիտակ-Վանաձոր հատվածում եղել են հզոր պայթյուններ, որոնք հարուցել էին բնակիչների վախը: Դեկտեմբերի 7-ին ժամը 10:30-ի սահմաններում Արփա գետի աջ ափին աշխատող թուրք բանվորները շտապ լքեցին աշխատավայրը և հեռացան: Սպիտակից ոչ հեռու գտնվող ռազմափորձարանից ժամը 11-ին դուրս եկավ զինվոր և կաղամբ հավաքող գյուղացիներին կարգադրեց. «Շտապ հեռացեք, հիմա փորձարկումներ են սկսվելու»: Երկրաշարժը եղավ 11:45-ին…
Ահա մի վկայություն այդ ժամանակ Ստեփանավանից ոչ հեռու ԽՍՀՄ բանակում ծառայած ազգությամբ հայ Ա.-ի. «Մեզ տարել էին Սպիտակի շրջան: Այդտեղ մի պարսպված մեծ տարածք կար, ուր 10 մետր իրարից հետո շարված էին կրպակներ: Բեռնատարներով բերեցին 80 և 100 կիլոգրամանոց արկեր: Մեզ կարգադրեցին դրանք շարել կրպակների մեջ, ամեն կրպակում` մոտ 50-60 հատ, բոլոր մարտագլխիկները` նույն ուղղությամբ»: Ուշագրավ է, որ երկրաշարժից թերևս հենց այդ տեղանքում գետինը հավասարաչափ իջել էր մոտ 4 մետրով, ու այդ հսկայական փոսն անմիջապես շրջապատել էին զինվորները, և թույլ չէին տալիս մոտիկ գալ ու առավել ևս լուսանկարել:
Իսկ դեկտեմբերի 15-ին, անհայտ հանգամանքներում, վայրէջք կատարելիս աղետի ենթարկվեց Գյումրիից Բաքու երկրաֆիզիկոսների խումբ տեղափոխող ռազմատրանսպո օդանավը…
Ի դեպ, երկրաֆիզիկական զենքի սպիտակյան փորձարկման վկայություն կա և գրականությունում (“Тайна операции, “Меркурий”, Изд. “Вече”, Москва, 2004 г. “ Сто великих загадок ХХ века”, стр. 434). Այդտեղ, մասնավորապես, նշված է, որ Սպիտակի երկրաշարժից հետո եղավ առաջատար ռազմական սեյսմոլոգների պաշտոնանկությունների շարան:
Ի դեպ, ադրբեջանական մամուլում էլ վկայություններ կան, որ 1988-ի դեկտեմբերի 4-ին, 5-ին, 6-ին և 7-ին ուժեղ պայթյուններ են եղել և Նախիջևանի երկրամասում` Արաքսի ափին: Հետաքրքիր է, ո՞ր հաշվարկներում սխալվելու համար թռան ռազմական սեյսմոլոգների գլուխները, իսկ նրանց մի մասին էլ մեռցրին ավիավթարում: Անմարդաբնակ վայրո՞ւմ պետք է լիներ ձեռակերտ երկրաշարժի էպիկենտրոնը… Թե՞, հաշվի առնելով, որ պայթյունները համաժամանակյա եղել են Հայաստանի հյուսիսում և Նախիջևանում, թիրախ էր ընտրված դրանց միջև ընկած Արարատյան դաշտավայրը` Երևանով հանդերձ… Վաղ թե ուշ, երբ փաստաթղթերը գաղտնազերծվեն, կստանանք այդ հարցերի պատասխանները, ինչպես նաև հայտնի կլինեն մեր ժողովրդի դեմ իրագործած այդ հրեշավոր ոճրագործության բոլոր մասնակիցները: Հուսանք, որ այդ ժամանակ ԽՍՀՄ վերջին ղեկավար Միխայիլ Գորբաչովը դեռ ողջ կլինի ու նրան հնարավոր կլինի կանգնեցնել դատարանի առաջ:
«Ժամանակի մեքենան» վարեց ԱՐՍԵՆ ՎԱՀԱՆՅԱՆԸ
Թմրանյութից և ոգելից խմիչքներից կախվածություն ունեցող անձանց թիվը ՀՀ-ում գնալով ավելանում է, իսկ կլինիկայի պայմանները շարունակվում են մնալ անմխիթար վիճակում:
Տարեվերջ է, ու Նարկոլոգիական կլինիկայի և մեր հանրության խոցելի այս խմբի խնդիրների մասին նախապես պայմանավորված զրույցը չկայացավ: Կլինիկայի գլխավոր բժիշկ Պետրոս Սեմերջյանը՝ որպես կանոն, խուսափում է հարցազրույցներից՝ հազար ու մի պատճառ գտնում՝ չհարգելով իր իսկ պայմանավորվածությունները:
Ինչև, գլխավոր բժիշկի քարտուղարուհին ուղեկցեց բաժնի վարիչներից մեկի` Սեդա Ջեմալյանի աշխատասենյակ, և խնդրեց նրան` հարցազրույց տալ, խոստանալով. «Ինքը շուտով կգա»:
Սակայն իր բարձրունքից բժշիկն այդպես էլ չիջավ:
Զրուցեցինք բաժնի վարիչ Սեդա Ջեմալյանի հետ, որը ոչ միայն պատրաստ չէր դրան, այլև չեր տիրապետում իրավիճակին:
Հարցին, թե քանի՞ հիվանդ է հաշվառված նարկոլոգիական կլինիկայում, երկար փնտրտուքներից, թղթերը տակնուվրա անելուց հետո, բաժնի վարիչն ասաց. «Տարին վերջանում է, դուք հի՞մա եք գալիս, մի ամիս հետո ուրիշ տվյալներ կլինեն, հիմա ինչ-որ տամ, 2011թ.-ի տվյալներն են: Փետրվարի վերջում կարող ենք իմանալ, բոլոր ռայոններից պետք է բերեն»:
2010թ.-ին կլինիկայում հաշվառված է եղել 7392 հիվանդ, 2011-ին՝ 8749, որոնցից 113-ը կանայք են: 8749-ից 3893-ը թմրամոլներ են, որոնցից 52-ը՝ կանայք:
2011 թվականին կլինիկա է ընդունվել 1621 հիվանդ, 264-ը՝ դուրս գրվել. նրանցից 62 մահացել է: «Կան մարդիկ որոնք տեղափոխվել են արտասահման», — պարզաբանեց տիկին Ջեմալյանը:
Թմրամոլների ու հարբեցողների բուժումը պետության վրա նստում է բավականին թանկ՝ մեկ հիվանդը՝ օրեկան 5600 դրամ:
Կլինիկան ունի նաև վճարովի բաժանմունք, որն արդեն մի քանի տարի է գործում է 4-րդ հարկում, սակայն մասնաշենքի մյուս հարկաբաժինները շարունակում են մնալ ծայրաստիճան անմխիթար վիճակում. անտանելի գարշահոտը սրտխառնոց է առաջացնում: Շանն անգամ այս պայմաններում պահելը մեղք է:
Իսկ թե ո՞ւր է գնում այդ ոչ քիչ քանակի գումարները, որ հիվանդները վճարում են՝ քիչ թե շատ նորմալ պայմաններում պառկելու համար, տիկին Ջեմալյանը չգիտեր:
Դե, քանի որ գլխավոր բժիշկ – տնօրենը մեզ համար մնաց անհասանելի, հարցի պատասախանը ակնկալում ենք ստանալ առողջապահության նախարարությունից:
Կլինիկայում անցկացվում է նաև «Մեթադոնյան բուժման» ծրագիրը:
Ըստ մեր զրուցակցի, այդ եղանակով բուժվող հիվանդների թիվն ավելացել է. այս պահին 168 հոգի մեթադոնյան ծրագրի մեջ են:
Ո՞ր խավն է համարվում կլինիկայի մշտական կոնտինգենտ հարցին, տիկին Ջամալյանը հստակ չպատասխանեց. «Դժվար է ասել ինչ մասնագիտություն ունեն, ովքեր են, շատերն աշխատանք չունեն: Ճիշտ հաշվառում չենք կարող անել: Եթե մարդը ինժեներ է եղել, հետո էլ տոնավաճառում է աշխատել, մենք ինչ պետք է գրենք իր զբաղմունքը, կամ գրում ենք աշխատում է, կամ չի աշխատում:
Հարկադիր բուժման հարցն այժմ որոշում է դատարանը:
Այսինքն՝ արդեն քանի տարի է, եթե անձը չի ցանկանում բուժվել նրան իրավունք չունեն պահելու կլինիկայում: Այս օրենքի ընդունումը, որը կապված է մարդու իրավունքի և նրա ազատության սահմանափակման արգելքի հետ, բավականին լուրջ խնդիրներ առաջացրեց նմանապիպ հաստատությունների համար, սակայն այս խնդիրների վերաբերյալ բաժնի վարիչն ընդամենը ասաց.
«Մենք չենք տալիս դատարան. մեզ մոտ բերում են մարդկանց, որոնք ինչ-որ խախտումներ են անում, ինչ-որ գործերի մեջ են, բռնվում են և այդ ժամանակ բերում են մեզ մոտ՝ էքսպերտիզայի, որ իմանան մեր հիվանդն է, թե չէ. եթե մեր հիվանդն է, նոր իրենք որոշում են ընդունում, որ ինքը բուժվի, մենք չենք անում դա: Նախկինում էր դա, եթե մարդը չէր ուզում կամավոր բուժվել, ուղարկում էինք, բայց հիմա այդ բանը չկա, վերացել է»:
Ա. Սարգսյան
Ֆեյքագիտության նորություններից:ՃՃՃՃՃՃ
Մասնագետները պարզեցին, որ Երևանի քաղաքապետի համար դոշ տվող /ինձանից նեղանալ պետք չէ, եզրույթը Մանվել Բադեյանինն է/ ֆեյքերի շարքում.
ա/ տղաները հիմնականում թաքնվում են կանացի անունների տակ, լայթսոտ քֆուրներ են տալիս ու պատասխանի արժանանալու դեպքում նեղվում են, թե «ինչպես կարելի է աղջկան ըտենց պատասխանել»/: Այդպիսի ֆեյքեր բացահայտվեցին իմ պատին, նաև` Դավիթ Սանասարյանի պատի վրա:
բ/ դաստիարակության ակնհայտ պակաս ունեցող աղջիկներն էլ «մեկնաբանում» ու վխտում են տղաների պրոֆիլների տակ` հեչ չնեղվելով սեռական բնույթի հայհոյանքներ տալիս:
Էխ «բազամազան» ու «տրանսվեստիտ» ֆեյսբուք-աշխարհ:
Էխ Տեր Աստված, ինչ էլ գիտեիր, որ պինգվինները, բադիկներն ու ֆլամինգոները լողանալ են ուզում ու անձրև ուղարկեցիր…
Մի հատ էլ անձրև ֆեյսբուք ուղարկիր` անլվաները լողանան:
Կեղծված է ոչ թե պատմությունը, ոչ թե մեր անցյալը, այլ մեր ներկան: Մենք թաթախված ենք ստի մեջ…………..
Կարդալով պատմության կեղծման մասին ակամայից ցանկություն է առաջանում վերականգնելու սրբապղծության ու դավաճանության համար հրապարակային մահապատժի կիրառումը…
ԵՊՀ հրատարակած Հայոց պատմության դասագրքում, Ղարաբաղյան շարժումից սկսած՝ ղարաբաղյան պատերազմի և մինչև մեր օրերի պատմությունն ամբողջությամբ կեղծված է։ Ակնհայտորեն գործել է հետևել հրահանգը. հնարավորինս շրջանցել, անտեսել կամ, եթե դա հնարավոր չէ՝ արժեզրկել ու սևացնել այն ամենը, ինչ կապված է «Ղարաբաղ» կոմիտեի, նրա անդամների, Հայոց համազգային շարժման, վերջինիս իշխանության, Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հետ։ Ադրբեջանական ու թուրքական պատմագրությունը շատ ավելի հարգանով է վերաբերվում պատմական փաստերին, քան այս գրքի հեղինակները։ Հեղինակներ ասելով՝ պետք է նկատի ունենալ հետևյալ հիերարխիկ շարքը. ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետի դեկան Էդիկ Մինասյան, գրքի խմբագիր Հրաչիկ Սիմոնյան, ռեկտոր Արամ Սիմոնյան, կրթության նախարար Ա. Աշոտյան, համալսարանի խորհրդի նախագահ Սերժ Սարգսյան։
Եթե սա լիներ մի մարդու հեղինակային մենագրություն, կարելի էր նաև ընդհանրապես չնկատել ու չանդրադառնալ (նման աղբով լիքն է վերջին երկու տասնամյակը)։ Բայց սա պետականորեն հաստատված դասագիրք է բուհերի համար։ Ահա, պետականորեն հաստատված այս դասագրքի՝ 1988-ից առ այսօր շարադրանքը խոտան է։ Այն այլ բան չէ, քան խորհրդային տարիներին հայտնի մի «Ագիտատորի և պրոպագանդիստի բլոկնոտ»՝ հօգուտ գործող ռեժիմի։ Եւ այս խայտառակությունը պարտադիր պետք է դասավանդվի բոլոր բուհերում, իսկ այն դասավանդող դասախոսները ակամա պետք է ստանձնեն ռեժիմի ագիտատորների ու պրոպագանդիստների դերը»:
«ՉԻ»-ի տեղեկություններով՝ ՀՀ առողջապահության նախարար Դերենիկ Դումանյանը կամ այլ կերպ ասած՝ ՀՀԿ ղեկավար Սերժ Սարգսյանի «Դերոն», իր ոլորտի մասնագետներին և ընդհանրապես հասարակության մեջ մեծ ճանաչում ունեցող բժիշկներին զգուշացրել է քիչ շփվել ԶԼՄ ներկայացուցիչների հետ և հնարավորինս քիչ արտահոսք կազմակերպել այս կամ այն խնդրահարույց թեմայի վերաբերյալ:
Ի դեպ, Դումանյանը նախարարության աշխատակիցներին թույլ չի տալիս խոսել հատկապես օրվա ամենահրատապ թեմաներից մեկի՝ սիբիրյան խոց հիվանդության վերաբերյալ, նշելով, որ այս դեպքում լռություն պահպանելն ավելի ճիշտ է, քան ավելորդ խոսելը, ինչը կարող է տարատեսակ մեկնաբանությունների տեղիք տալ:
Հարց է առաջանում, եթե ամեն ինչ նորմալ է և թաքցնելու բան չկա, ինչո՞ւ է արգելել մասնագետներին շփվել լրագրողների հետ և հասարակությանը ինչ-ինչ թեմաների շուրջ ավելի ասել, քան ասվում է լղոզված պաշտոնական հաղորդագրությունների միջոցով:
Չորրորդ ինքնիշխանություն
Երեկ «Հժ»-ին հայտնի է դարձել, որ երկու օր առաջ կրկին վիրահատության է ենթարկվել ՀԺԿ նախագահ, Աժ Հայ ազգային կոնգրես խմբակցության պատգամավոր Ստեփան Դեմիրճյանը: ՀԺԿ նախագահին վիրահատել են Գերմանիայի Մյունխեն քաղաքում:
Ըստ Դեմիրճյանի մերձավորների, վիրահատությունը լավ է անցել, իսկ թե ՀԺԿ նախագահը երբ կվերադառնա Հայաստան, դեռ հայտնի չէ: Մինչ այդ նա վիրահատվել էր Երևանում` «Սբ. Գրիգոր Լուսավորիչ» բժշկական կենտրոնում, սեպտեմբերի 8-ին:
Հայկական ժամանակ
Հարցազրույց` ֆրանսահայ փաստաբան իրավագիտության դոկտոր, քրեական իրավունքի մասնագետ Սևակ Թորոսանի հետ
Լիբանանից Ֆրանսիա տեղափոխված հայազգի փաստաբան Սևակ Թորոսյանը ծնվել Է Փարիզում, 1973 թվականին: Ուսումնառել է Փարիզ- I (Panthéon-Sorbonne) և Փարիզ II (Panthéon-Assas) համալսարաննեում, Մասնագիտացել է հանրային իրավունքի ոլորտում : Դոկտորական ատենախոսության նյութը ընտրել է Լեռնային Ղարաբաղի “Պետությունը” , 500 էջ` որի արդյունքում ժյուրիի շնորհավորանքով նրան դոկտորի գերազանցության վկայական է շնորհվել: Փարիզի փաստաբաննեի միության` (որն ունի 24.000 փաստաբան) ինչպես նաև քրեական իրավունքի ինստիտուտի գիտական խորհրդի անդամ է: Քրեագիտության մասնագետ է, հանդիսանում է նաև Թորոսյան փաստաբանների հաստատության հիմնադիրն ու պատասխանատուն: Հաճախ, եւրոպայում ընթացող դատերի ընթացքում եղել է Հայաստանի կառավարության խորհրդատուն:
Ի դեպ Սևակը հպարտությամբ է պատմում, որ 20 տարի Հոմենենթմենի (Հայ մարմնամարզական ընդհանուր միություն) շարքերում է եղել: Նա հիշում է նաև, որ իրենց տանը ֆրանսերեն խոսելն արգելված էր:
Զբաղվում եք իրավաբանությամբ.Որո՞նք են այն հիմնական խնդիրները , որոնց բախվում են մեր հայրենակիցները դրսում.
— Քրեական գետնի վրա, Ֆրանսիայի հայերը մեծ աղմուկ հանող փոքրամասնություն չեն կազմում, բանտերը չեն լցնում, ինչպես ուրիշ որոշ փոքրամասնություններ:
1915 ին գաղթած ժողովուրդ է մեծամասնությունով, քաղաքացիացաց ու խելոքացած: 500.000 հայութեան մեձ մասը 100 տարվա ընթացքում անունով են հայ մնացել:
Միջին արևելքից նոր գաղթած հայերը 1970 տարիներին, կամ Հայաստանեն, ունեն մեկ իրավական ընդհանուր խնդիր, կապված` “թղթերի” հետ, այսինքն` մնայուն ապրելու Ֆրանսիայում. Այս հողի վրա, պայմանները բավականին խստեցված են բոլոր օտարների համար:
Կան արդյո՞ք հետաքրքիր գործեր(իրավական առումով)որոնց մասին կցանկանայիք խոսել.
Սփույռքահային հոգեբանութունը ամփողջովին կապված է ցեղասպանութեան հետ: Իրավական մեծ գործընթացը ցեղասպանութեան ճանաչման շուրջ կդառնա այլևս: Քաղաքական ճանաչման անդին, իրավական ճանաչում էր պետք: Այդ դատը, որ 1920-ին պետք էր, դեղի չունեցավ: Մարդասպանները շադոնց մահացաց ըլլալով, քրեական դատ մը այսօր անկարելի կթվի:
Ֆրանսիայում ձև մը գտանք, «ժխտողականություն» հասկացողութեան վրա: 1990-ի օրենքով , ով որ հրեական ցեղասպանությունը հանրային ձևով մերժե, կրնա բանտարկութեան դատապարտվել: Շվեյցարիայում էլ կա նման օրենք:
Ֆրանսիայի հայկական միությունները մեծ աշխատանք են տանում, որ նման օրենք լինի արգելելու թրքական պետական պրոպագանդան: Թուրքիան մեծ գումարներ է տրամադրում` շահասիրելու համար ժողովրդին ու քաղաքական դերասաները:
Մեր իրավական գործը մաս կկազմե ցեղասպանութեան ճանաչման ընդհանուր նպատակին:
2001-ին օրենքի մեջ գրվեց, որ Ֆրանսիան պաշտոնապես կճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը: Շատերը կըսեն, որ նման հայտարարությունը օրենսդրական ճամփով հայտարարելը սխալ էր: Իրականութեան մեջ, այս օրենքը ամեն ինչ փոխեց: 2001 ից առաջ, քիչ քաղաքական մարդիկ «ցեղասպանություն» բառը կը գործածեին: 2001 ից ի վեր, այդ նույն անձերը կասեն, որ ցեղասպանությունը անվիճելի նյութ է:
Հաջորդ քայլն էր, «ժխտողականություն» օրենքի քվեարկումը և վավերացումը: Դժբախտաբար, քաղաքական և իրավական պատճառով, ներկայացված երկու նախագիծերը մերժվեցին, հանուն ազատ արտահայտության, որը սահմանադրական սկզբունք է:
Սակայն, եկող տարին, երրորդ անգամ լինելով, նոր նախագիծ ենք ներկայացնելու, այս անգամ կառավարութեան գլխավորութեամբ` նախագահ Ֆրանսուա Օլանթը առաջին պաշտպանն է այս գաղափարին:
Փորձեք համեմատական գիծ տանել Հայաստանի և այն երկրի իրավական դաշտերի միջև, որտեղ ծավալել եք ձեր գործունեությունը.
Անկախության օրերին, մեծ պայքար էր սկսել եվրոպական և անգլո-ամերիկեան քաղաքականութունների մեջ, որ նոր անկախացած երկրները մոտեցնեն իրենց իրավական հիմքերին և գաղափարներին: Կը հիշեմ, որ ֆրանսիացի սահմանագրագետ և նաև խորհրդային միութեան մասնագետ Մշել Լեսաժը, որ բավական գործ արած էր 1995 Հայաստանի սահմանադրությունը ընդգծելու համար:
Բայց երկու բանի կհավատամ: Նախ՝ առանց անկախ դատավորների, թղթի օրենքը անիմաստ է: Անկախություն նաև նշանակում է որոշ վճարում, որպեսի դատավորը չկույրանա կուլիսայան վճարումներին առջև: հետո, անշուշտ Հայաստանը կարող է մոտենալ եվրոպագան չափանիշներուն, բայց իր իրավական իքնությունը ինքը կվորոշե` դրսից որևէ մեկեն դաս չառնելով, բայց նաև այդ առիթը չստեղծելով:
Դուք ունեք նաև գիրք՝ Արարատի Մարգարեությունը խորագրով. Ինչի՞ մասին է գիրքը և անվան ընտրությունը ինչպե՞ս եք կատարել.
“Արարատի մարկաարեութւնը’’ վեպ է: Փաստաբանի մը պատմություն է, որ Արարատն է գնելու: Հերոսին ճամփորդութեան շնորհիվ, ուզեցի Հայաստանը ներկայացնել օտարներուն ուրիշ աչքով: Մշակույթ ներկայացնել, քարահունջի խորհուրդը լսել, 7.500 տարվա ժառանգը լուսավորել:
գրեթե մեկ տարի է, որ գիրքը լույս տեսավ, նոր կանդրադառնամ, որ Արարատը շքանիշ մըն է շատ ժողովուրդների համար, մասնավորապես, Սուրբ գրքի երեք կրոնների ժողովուրդների համար`քրիստոնեա, հրեա, կամ իսլամ. կարծես Արարատը այս բոլոր ժողովուրդների ծննդավայրն է:
Կացանկանայիք վերադառնալ Հայաստան, և դա ո՞ր դեպքում կլներ.
Օրինակ, եթե Հայստանում…
Անշուշդ, կը մտածեմ այդ մասին: Համոզված եմ, որ զավակներիս սերունդը թե՛, արևելահայերեն, թե՛, արևմտահայերեն է խոսելու, ինչպես այսօր իմ 4 տարեկան երեխայի բառապաշարով կառնեն բարբառները:
Ինտերնետային կապերը, ճամփորդությունները, փոխադարձ հարաբերությունները պիտի հեշտանան արագորեն: Հաճախ երթալ- գալով, օր մը պիտի ինքնաբերաբար անդրադառնամ, որ արդեն Հայաստանում եմ ապրում:
Հարցազրույցը՝ Շուշան Գալստյանի
-
-
23.04.2024 | 11:06
Ի՞նչ կապ ունեին Արայիկ Հարությունյանի հարցազրույցի անոնսն ու հետագա «զարգացումները». «Փաստ» -
23.04.2024 | 11:42
Ադրբեջանում պահանջել են նաև չորս «անկլավային գյուղերը» -
23.04.2024 | 11:23
Վաղը ուշադիր եղեք հատկապես Ոսկեվանի և Բաղանիսի մոտակա դիրքերին․ Նաիրի Հոխիկյան
-
- Տեսանյութ
- Օրվա միտք
- Խմբագրի վարկած
- Ֆոտո
-
Հասցե` Հայաստան, 0023, Երևան, Արշակունյաց 2
Հեռ: +374 (10) 06 06 23 (413, 414), +374 (99) 53 58 26
Էլ. փոստ` armv12@mail.ru -
2010-2011 © Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են:
Մեջբերումներ անելիս հղումը armversion.com-ին
պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ
ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն
առանց armversion.com-ին հղման արգելվում է: -
Կայքում արտահայտված կարծիքների համընկնումը
խմբագրության տեսակետի հետ պարտադիր չէ:
Գովազդների բովանդակության համար
կայքը պատասխանատվություն չի կրում:
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Copyright “Armversion.com” 2010.