23.04.2024 | 11:42
Ադրբեջանում պահանջել են նաև չորս «անկլավային գյուղերը»...23.04.2024 | 11:23
Վաղը ուշադիր եղեք հատկապես Ոսկեվանի և Բաղանիսի մոտակա դիրքերին․ Նաիրի Հոխիկյան...23.04.2024 | 11:06
Ի՞նչ կապ ունեին Արայիկ Հարությունյանի հարցազրույցի անոնսն ու հետագա «զարգացումնե...13.04.2024 | 13:57
Մենք այլևս չունենք ԱԱԾ, այդ հաստատությունը Նիկոլի ռեժիմի հերթական գործիքն է․ Կար...13.04.2024 | 13:26
Վթարի հետեւանքով մահացած բոլոր չորս զինծառայողները ժամկետայիններ էին....13.04.2024 | 13:06
Արարատի մարզում հայտնաբերվել է 36 կգ ոսկի գողություն կատարող կասկածյալներից մեկը...13.04.2024 | 12:59
Ղազախստանում ձերբակալել են ռուսաստանցու, որը մեղադրվում է տաջիկներին այլ երկրներ...13.04.2024 | 12:28
Փաշինյանի «լռությունը» վախեցնում է «ուսապարկերին»․ «Հրապարակ»...13.04.2024 | 11:29
Գեղարքունիքում զինվորական «ԿամԱԶ» է վթարի ենթարկվել...12.04.2024 | 14:08
Ոսկեպարցի Սամվելի խոհանոցի և հողամասի մի մասը մնալու է ՀՀ-ում, իսկ տունը և տնամե...12.04.2024 | 13:56
Ավազակություն՝ հոր և որդու կողմից. հոր գործը ուղարկվել է դատարան, իսկ որդին ինքն...12.04.2024 | 13:00
Դպրոցներից տարհանման կարիք չկա. ԿԳՄՍ նախարարը` ահաբեկչության կեղծ լուրերի մասին...12.04.2024 | 2:20
Մի կողմից նույն մարդիկ մեզ ասում են, թե «սահման չկա, սահմանները հստակեցված չեն»,...10.04.2024 | 15:10
Ահազանգ ենք ստացել զինվորական ծառայությունից հրաժարվելու հիմքով ՀՀ-ում ապաստանած...10.04.2024 | 14:10
Փաշինյանը Շոլցի հետ հեռախոսազրույցում անընդունելի է համարել Պրահայի, Բրյուսելի և...10.04.2024 | 13:10
Թքած ունեմ նրանց վրա, ովքեր հրաժարվում են «Միր» քարտի ծառայություններից. Պետդում...10.04.2024 | 12:10
Մենք չգնացինք այդ ճանապարհով և հայտնի աշխարհաքաղաքական կենտրոններում որոշվեց հար...10.04.2024 | 11:10
Եթե շատ լինեք, մենք կշրջափակենք կառավարությունը․ Հրանտ Բագրատյան...09.04.2024 | 15:10
Հրաժարվելով ռուսական МИР քարտերից՝ մենք ակամայից հայտնվում ենք պատժամիջոցների տա...09.04.2024 | 14:10
Ուկրաինան և Ռուսաստանն Աբելն ու Կայենն էին. Լեոնիդ Կուչման` Կիև-Մոսկվա հարաբերու...09.04.2024 | 13:10
Մարտական հենակետում երեք զինծառայողի սպանության գործով դիրքի ավագի պաշտպանը դիմե...09.04.2024 | 12:10
Հայկազ Բարսեղյանի սպանության գործով ամբաստանյալները դատապարտվեցին 18 տարի ազատազ...09.04.2024 | 11:10
Կռիվ լինելու ա, ու ես գիտեմ, որ մենք պիտի հաղթենք. Մեր թշնամին էսօր Ադրբեջանում ...08.04.2024 | 15:10
Իսրայելի ՊՆ-ն հայտարարել է Իրանի հետ հարաբերություններում «ցանկացած սցենարի» պատ...08.04.2024 | 14:10
Անիմաստ կրակում են, ոչ մի բան չեն թիրախավորում, երևի վախից է․ Արավուսի նախկին գյ...08.04.2024 | 13:10
ԵԽ-ն Հայաստանի «լամպոչկա» իշխանություններից պետք է պահանջի անհապաղ ազատ արձակել ...08.04.2024 | 12:10
270 մլն գնահատվող աշխարհաքաղաքական վեկտորի փոփոխություն և 0 երաշխիքներ․․․Լիլիթ Գ...08.04.2024 | 11:10
Եթե Արևմուտքը Հայաստանին ինչ-որ բան տա, Թուրքիան Ադրբեջանին եռապատիկը կտա. Չավու...06.04.2024 | 14:10
Գրողների միության նախագահը տեղյակ չէ իրենց շենքը թուրքական դեսպանատանը տրամադրել...06.04.2024 | 13:10
«Նիկոլիստներ, սորոսականներ ու արևմտամոլներ, ուշադիր կարդացեք գրածս»․ Էդուարդ Շար...06.04.2024 | 12:10
Բրյուսելում Հայաստան-ԵՄ-ԱՄՆ հանդիպումը «վտանգի ևս մեկ աղբյուր է ստեղծում» Հրվ. Կ...06.04.2024 | 11:10
Որեւէ մեկը չի կարող երաշխավորել, որ Իրանի թիրախներից մեկը չի դառնա Բաքուն. Վարդա...05.04.2024 | 15:10
Ռուսաստանը գրոհել է Ուկրաինան 13 անօդաչու թռչող սարքերով, բոլորը խոցվել են. Ուկր...05.04.2024 | 14:10
8,800 դոլարի և 5 մլն դրամի կաշառք ստանալու համար մեղադրվող պաշտոնյաների վարույթի...05.04.2024 | 13:10
Զորախաչ եկեղեցին՝ ադրբեջանական թիրախում05.04.2024 | 12:10
«Կրոկուս»-ում ահաբեկչության մեջ մեղադրվող անձի հեռախոսում հայտնաբերվել են Ուկրաի...04.04.2024 | 15:10
Ցեղասպանության վտանգը տարածվել է Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի վրա. Լեմկինի ինստիտ...04.04.2024 | 14:10
Զազրելի է, որ որոշ թունավոր տհասներ սկսում են հայհոյել դասագիրք կազմողներին՝ իրե...04.04.2024 | 13:10
Թուրքիայում 2 հայի են բռնել, որոնց կոշիկներում 109 հազար դոլարի ոսկու ձուլակտորն...Մենք արդեն անդրադարձել էինք Հայաստանում կայացած պլոտոկրատական վերջին ամուսնություններից մեկին` Գրիգոր Մարգարյանի դստեր և Սամվել Ալեքսանյանի եղբորորդու հարսանյաց հանդեսին:
Այն, ինչպես և նշել էինք, տեղի է ունեցել «Փարվանա» ռեստորանային համալիրում: Հրավիրվածները հազարից ավելի են եղել: Թերթերից մեկը հարսանիքից հետո հետաքրքրվել էր Սամվել Ալեքսանյանից, թե ինչո՞ւ է իր եղբորորդու հարսանիքը իր համեստությամբ առանձնացել մյուսներից` իբրև օրինակ բերելով Հովիկ Աբրահամյանի և Գագիկ Ծառուկյանի զավակների հարսանիքը, երբ մի քանի տոննա վարդ էր բերվել Հայաստան: Ալեքսանյանն ի պատասխան ասել էր. «Ծառուկյանի հնարավորություններն ո՞վ ունի: Մեր հարսանիքը սովորական հայկական հարսանիք էր»:
Դատելով հարսանիքից, Ալեքսանյանի կազմակերպածն իսկապես սովորական հայկական հարսանիք էր, ավելի շուտ, սովորական սամվելալեքսանյանական հարսանիք: Հնարավոր է` ոմանց մոտ հարց առաջանա, թե ի՞նչ ասել է սամվելալեքսանյանական հարսանիք: Ահա թե ինչ:
«Փարվանա» ռեստորանը հյուրերին մատուցել է ամենաբարձր համարումն ունեցող օղի`«Beluga»: Հյուրերը այդ փաստից, բնականաբար, լավ են զգացել իրենց` կանխազգալով, որ վայելելու են կարգին օղի, սակայն շշերը բացելուց և փորձելուց հետո այդ լավ զգացողությունն անհետացել է, քանի որ համոզվել են, որ Սամվել Ալեքսանյանին պատկանող ռեստորանը օղին ձեռք է բերել նույն Սամվել Ալեքսանյանին պատկանող սուպերմարկետներից, որտեղ, ինչպես հայտնի է, չկեղծված խմիչք գտնելը պարզապես հրաշք շարք կարելի է համարել:
Այդպես Ալեքսանյանը, ելնելով իր «հնարավորություններից» և հասկանալով, որ Ծառուկյանի հետ ոտք մեկնելն իսկապես անհնար է, գուցե նաև չցանկալանով եղբորորդու պատճառով ավելորդ գումարներ կորցնել` զլացել է իր մրցակիների խանութներից ձեռք բերել «Beluga»-ն և որոշել է հարսանիքի կենացները «քաղցրացնել» իր կեղծած «Beluga»-ով: Չի բացառվում, որ Ալեքսանյանը նաև մտածած լինի, թե, ինչպես ինքն է ասել, հյուրերի ցուցակի «մեծամասնություն կազմող ապարանցիները» այդքան էլ կարևորություն չեն տա օղու կեղծված լինելու փաստին կամ մեծահոգաբար կհասկանան իրենց օլիգարխ բարեկամին ու նրա չունեցած հնարավորությունները:
Լ.Կ.
Ձուլում, նահանջ, արտագաղթ…Բառեր, որոնք ուրվականի նման «հետապնդում են մեզ և դարձել են մեր դարավոր ուղեկիցները: Ինչո՞ւ է արտագաղթը շարունակվում մեր օրերում: Ի՞նչ է սա՝ ինքնակամ ձուլում օտարի՞ն, ունեցածը չգնահատելու անմտությո՞ւն, «ոսկյա դղյակների ձեռքբերման մոլո՞ւցք… Իսկ եթե մարդը սեփական հայրենիքո՞ւմ է ապրում ինչպես օտար…Սրանք հարցեր են, որոնք պատասխաններ չունեն… Ինչևէ…Աղջիկը հայտնվել է օտար երկրում: Թաքնված ապրելակերպը, վախը, խաբեբա փաստաբանների անմարդկային վերաբերմունքը խեղել են նրա հոգին, ընկճել, ցավ պատճառել: Զարմանալի է, բայց նա իր մեջ ուժ է գտել բողոքելու, բարձրաձայն խոսելու, հայտարարելու, որ …չի կորցնում հույսը… Նարինե Ս — ի` երդմամբ հաստատված գրավոր ցուցմունքը։
Ես հայտարարում եմ հետևյալը`
ես վկա եմ և իմանալով բոլոր փաստերը` կարող եմ հանդես գալ դատարանում ։
Սույնով հաստատում եմ, որ մուտք եմ գործել Միացյալ Նահանգներ 1994 թ. նոյեմբերին` որպես հյուր։
1995 թ. հունիսի 2-ին ես, որպես կանանց քաղաքական խմբի ակտիվիստ, դիմել եմ Ներգաղթի և հպատակագրման ծառայություն` քաղաքական ապաստան ստանալու համար։
Չնայած ինձ հետ կատարված դեպքը բավականին աղմկահարույց էր, այն շատ սխալ կերպով պատրաստվեց և ներկայացվեց մի մարդու` Հրաչ Բալիոզյանի կողմից, ով իրեն որպես փաստաբան ներկայացրեց և հետագայում մեղադրվեց իր կնոջ սպանության մեջ։ 1995 թ. հոկտեմբերի 10-ին իմ հայտը մերժվել էր։ Ես պարոն Բալիոզյանին խնդրեցի ինձ ներկայացնել ներգաղթի դատարան ։ Նա ինձ ասաց, որ ինքը նման փորձ չունի և ինձ ներկայացրեց իր գործընկեր Վահեին: Վերջինս ինձ խորհուրդ տվեց դատարան ներկայանալ եւ խոստացավ ինձ համար փաստաբան գտնելու քայլեր ձեռնարկել։ Հետագայում իմացա, որ Վահեն իրավաբան չէ։ Երբ պարզեցի, որ նա նույնիսկ իրավաբանական ընկերությունում չի աշխատում, սկսեցի փաստաբան փնտրել և ծանոթացա փաստաբան Հենրիխ Դևիսին։ 1995 թ. նոյեմբերի 13-ին ես ներկայացա Ներգաղթի •ործերի դատավոր Հենրիխ Խրիչենկոյին և փաստաբան Հենրի Դևիսի խորհրդով ընդունեցի, որ մեղավոր եմ և պետք է արտաքսվեմ: Ինձ խորհուրդ տվեցին ետ վերցնել դիմումը, քանի որ այդ պարագայում դա միակ տարբերակն էր: Այսպիսով, Դևիսը ետ վերցրեց իմ դիմումը եւ խնդրեց կամավոր մեկնել: Պարոն Դևիսը երբեք չի քննարկել իմ հայտարարությունը դատական նիստերի դահլիճից դուրս և երբեք ինձ չի հարցրել` ես երբևէ ենթարկվել եմ դաժան վերաբերմունքի կամ բռնության: 1996թ. հունիսի 7-ին ամուսնացա իմ ընկեր Փիթր Օռոզկոյի հետ. նա ԱՄՆ քաղաքացի էր և ծնվել էր այնտեղ:
1997թ. փետրվարի 4-ին ամուսնուս հետ պատրաստվում էինք Ներգաղթի դատարան գնալ երբ մեր մեքենան փչացավ, և ես վնասվածքներ ստացա: Ես զանգեցի իմ փաստաբանին և պատմեցի պատահարի մասին, սակայն հետագայում պարզեցի, որ նա դատավորին այդ դեպքի մասին չէր հայտնել: Բացի նրանից, որ ինձ մշտապես խաբում էին փաստաբանները, իմ անձնական կյանքում խառնաշփոթ էր տիրում: Ամուսինս իմ հանդեպ ֆիզիկական և մտավոր բռնություն էր կիրառում: Նա թմրանյութեր և ալկոհոլ էր օգտագործում, մշտապես վիճում և կռվում: Մեր ամուսնությունից մի քանի ամիս անց նրան ձերբակալեցին մահափորձ կատարելու համար: Մի քանի փաստաբան փոխելուց հետո ես սթրեսային վիճակում տեղափոխվեցի հիվանդանոց:
2004 թ. մարտի 23-ին պարոն Նակացուման դատարանում ներկայացնում էր իմ շահերը ։ Ամսաթվերի և տեղեկատվության վերաբերյալ ամբողջ թղթաբանությունն ուղարկվել էր Նակացումայի գրասենյակ։ Դատից մեկ օր առաջ ես կապվեցի Նակացումայի քարտուղարուհու հետ, որն ինձ ասաց, որ իմ գործը կքննվի մարտի 23-ին` առավոտյան ժամը 09.00-ին։ 08.55 րոպեին ես` բոլորովին միայնակ, կանգնած էի դատարանի փակ դռների դիմաց։ Ես շտապեցի Նակացումայի գրասենյակ , որը շատ հեռու չէր դատարանից։ Երբ հասա այնտեղ, Նակացուման ինձ հաղորդեց, որ իմ դատը նշանակված էր 08.30, ու քանի որ ես ուշացել եմ, դատավորը որոշեց ինձ կրկին արտաքսել երկրից։ Ես փորձեցի բացատրել նրան, որ իր քարտուղարուհին ինձ բոլորովին այլ ժամ էր ասել, սակայն նա չէր ուզում ինձ լսել։ Բազմաթիվ անգամներ է եղել, որ պարոն Նակացուման դուրս է եկել իր գրասենյակից հենց այն պահին, երբ ինձ հետ նշանակված է եղել հանդիպում։ Երբ ես փորձել եմ բացատրություն պահանջել, նա ասել է, որ իր անձնական կյանքն ավելի կարևոր է, քան թե իմ գործը։ Այդ օրը նա ինձ վերադարձրեց իմ գործը և ասաց, որ այլևս չի ուզում զբաղվել դրանով: Նա նաև հայտարարեց, որ ես ոչ մի կերպ չեմ կարող ապացուցել, որ սխալմունքն իր կողմից է եղել։ Ես արտասվելով դուրս եկա նրա գրասենյակից՝ չիմանալով ինչ անել, ուր գնալ։
2004թ․ մայիսին ինձ ներկայացրին մեկ այլ փաստաբանի՝ Մայքլ Սարկիսովին, որն ինձնից 7000 դոլար պահանջեց գործը վերցնելու համար։ Դրամն ստանալուց հետո նա պատրաստեց փաստաթղթեր և կանչեց ինձ` դրանք ստորագրելու։ Ես առանց նայելու ստորագրեցի բոլորը, հետո հասկացա որ նա փոխել էր իմ անունը, ավելացրել այնպիսի տվյալներ, որոնք իրականությանը չէին համապատասխանում, և ուղարկել Կալիֆորնիա նահանգի էմիգրացիոն վարչություն։ Ես որոշեցի նշանակված օրը չգնալ հանդիպման։ Մի քանի ամիս անց լսեցի, որ Մայքլ Սարկիսովին ռուսական իշխանությունները բռնել էին խարդախությունների համար։ Բացահայտվեց նաև, որ Սարկիսովը իրավաբանական գործունեություն իրականացնելու լիցենզիա չուներ։ Արդյունքում ես դեպրեսիա տարա և հոգեկան խանգարում ստացա։ Սակայն ես պետք է շարունակեի գործս և մեկ տարի անց նոր փաստաբան վարձեցի։ Առաջին անգամ Ջեյմս Լ․ Ռոզենբերգի հետ կապվեցի 2006թ․ հունիսին։ Նա ասաց, որ պետք է ծանոթանա իմ գործի ամբողջական փաթեթին, որպեսզի կարողանա վարել այն։ Իմ թղթերն արխիվից պահանջելու համար ես նրան վճարեցի 750 դոլար։ Մեկ տարի անց նա ինձ ասաց, որ Վերմոնտի գրասենյակից մերժել են տրամադրել համապատասխան թղթերը։ Այնուհետև ես փորձեցի ինքս գտնել ամբողջ պակասող տեղեկատվությունը և տրամադրեցի Ռոզենբերգին։ Վերջինս խոստացավ վերաբացել իմ գործը։ Այդ ժամանակից սկսած ես անընդհատ կապվում էի Ռոզենբերգի քարտուղարուհու հետ, որն ինձ հավաստիացնում էր, թե գործը պատրաստման գործընթացի մեջ է։ 2009թ. գործը վերաբացելու համար Ռոզենբերգի հետ պատրաստեցինք ամբողջ թղթաբանությունը։ Դրանից հետո ես համբերությամբ սպասեցի ևս մի քանի ամիս՝ այդ ընթացքում միշտ զանգահարելով և հետաքրքրվելով •ործի ընթացքով: 2010թ․ մարտի 2-ին ես հերթական անգամ զանգեցի Ռոզնեբերգի գրասենյակ` նոր տեսակցություն խնդրելու։ Սակայն գրասենյակի հեռախոսներն անջատված էին։ Ես անմիջապես գնացի նրա գրասենյակ, բայց գրասենյակը լքել էին: Հարևան գրասենյակներից ինձ հայտնեցին, որ արդեն մի քանի ամիս է` Ռոզենբերգի գրասենյակը փակված է։ Այդ նույն օրը ես ինտերնետում հայտնաբերեցի, որ վերջինիս իրավաբանական գործունեությունը կանխված է։ 2010թ․ մարտին ես նորից հայտնվեցի հոգեկան շատ ծանր վիճակում։ Ես լքված և հուսախաբված էի։ Դեռևս վախենում էի վերադառնալ իմ հայրենիք, սակայն նաև չէի ուզում Միացյալ Նահանգներում անօրինական կերպով մնալ։ Դժբախտաբար, իմ` կացությունս օրինականացնելու բոլոր փորձերը ապարդյուն անցան։ Ես հասկացա որ հոգեբանի կարիք ունեմ։ 2010 թ. մարտին ես այցելեցի հոգեբանի, որը մի քանի սեանսներ անցկացրեց ինձ հետ՝ փորձելով ինձ դուրս բերել հոգեկան ծանր վիճակից։ Ես չեմ կարծում, թե կարող եմ հաղթահարել իմ ընկճվածությունը, դեպրեսիան և հուսախաբությունը, համենայն դեպս այնքան ժամանակ, մինչև որ չկարգավորվեն իմ էմիգրացիոն խնդիրները։ Մարիամ Վանունցի հոգեբանական եզրակացությունում ասվում է, որ ես կարիք ունեմ բուժօգնության և անհատական կամ էլ խմբային թերապիայի։ Բայց ես գտնում եմ, որ իմ հոգեկան վիճակը թաքնված ապրելակերպի արդյունք է։ Ես այլևս չեմ ուզում թաքնվել։ Այդ իսկ պատճառով խնդրում եմ ԱՄՆ կառավարությանը վերաբացել և վերանայել իմ գործը և ինձ մշտական կացության իրավունք տալ մի երկրում, որը ես հարգում և շատ սիրում եմ։ 18 Օգոստոսի, 2010, Կալիֆորնիա, Գլենդել
Նարինե Ս.
Ես ապրում եմ նենց, ոնց ուզում եմ։ …. Ես դրա իրավունքը վասատակել եմ 42 տարվա ընթացքում: Ժամանակին ամուսնացա, բաժանվեցի, մնացի մոլոր, խեղճացա՝ որ «անտեր» եմ, հետո աբսուրդացա նոր ամուսնու փնտրտուքների մեջ, ինչ ասես, որ չեղավ կյանքիս մեջ, մինչև վաստակեցի իմ անձնական կյանքի իրավունքը՝ հանդիպում եմ, սիրում եմ… Հետո՝ նաև բաժանվում եմ, նոր սեր եմ գտնում: Բայց դա ես եմ էդպես անում, ու երևի էլի մի ինչ-որ տոկոս նույնիսկ երևանաբնակ հայ կանանց: Ու գիտեմ նաև, թե ինչ են խոսում հետևիցս, հարևանները, ինչ են մտածում ծնողներս ու տատս՝ «դե, էս էրեխեն էլ մի կարգին բախտ չունեցավ»… Իսկ բախտ ունենալը մեր երկրում դա հաջող ամուսնությունն է, որ «գլխիդ տեր ունենաս»:
Հայաստանաբնակ հայ կանանց ու աղջիկների մեծ մասը դա անել չի կարող,(թե ինչու այլ խոսակցության թեմա է) օրինակ՝ միջին ստատիստիկական աղջիկը: Նա, որպես օրենք ավանդապաշտ ծնողներ ունի։ Խիստը ո՞րն է։ Նրանք կատարյալ բռնապետներ են։ Խեղճ աղջիկն իրավունք չունի անգամ ընկերուհիների հետ զբոսնելու, ինչ մնաց ասենք ընկերոջ հետ մի տեղ գնալ ։
Նստելու է թախտին, սպասի բախտին…Բախտն էլ սպիտակ ձիով չի լինելու հաստատ։ Գալու են պապայից ուզեն համեստ ու լավ պահած աղջիկ… էս դեպքում ապրա՞նք՝ տեղը-տեղին, կարմիր «խնձոր»-ով, բանով…
Հետո էլ հարևաններին ի ցույց են դնելու կարմիր խնձորներով լիքը զամբյուղը, կան բնակավայրեր, հենց մայրաքաղաքում էլ, որտեղ սավանն են ի ցույց դնում: Սարսափելի ստորացում, նվաստացում։ Իսկ ընտանեկան կյանքում էդ ստորացումը շարունակվելու ա։
Ի դեպ, երեկ մի ավելի սարսափելի բան կարդացի, Աղասի Թադևոսյանն էր ֆեյսբուքյան մի քննարկման ժամանակ գրել.
«Անցած տարի մենք իրականացրել ենք Հայաստանում մինչամուսնական սեռական կյանքի ազատության հիմնախնդրի հետ կապված որակական հարցում, և պարզել ենք, որ Երևան քաղաքում բացարձակ մեծամասնություն է կազմում պահպանողական ու ավանդապահ մոտեցումն այդ հարցին: Այսինքն՝ «կարմիր խնձորային»
տրամադրությունները Հայաստանում համակարգային բնույթ ունեն: Ավելին, տարիներ առաջ այս հարցը նույնիսկ, որպես «ազգային արժեքների» ցանկում գրանցելու խնդիր, քննարկվում էր ԱԺ-ում, ակտիվ մասնակիցներից հիշում եմ Վիկտոր Դալլաքյանին ու Հրանուշ Հակոբյանին»:
Ինչպիսի անհեթեթություն: Ի՞նչ մշակույթային հեղափոխություն, ի՞նչ բան…Պարզվում է, անհատի անձնական կյանքի հանդեպ նման համատարած տհաս մոտեցումը մեզանում տիրապետող է, ուրեմն մշակութային հեղափոխությունը քաղաքական կամ քաղաքացիական կյանքի ոլորտներից, առաջին հերթին անձնական կյանքի ոլորտում է անհրաժեշտ:
«Մինչև մարդն իր անձնական կյանքում ձեռք չբերի ազատ ընտրություն կատարելու իր իրավունքը և այն չկիրառի իր սեքսուալ կյանքում, նա չի կարող ընտրություն կատարել ոչ մի այլ ասպարեզում: Կամ ավելի պարզ ասած նորմալ սեքսուալ կյանք չունեցող հասարակությունը, կամ երիտասարդությունը չի կարող նորմալ լինել ընդհանրապես»,– շարունակում է Աղասի Թադրոսյանը:
Հա էլի, անձնական կյանքը «ընտրակեղծիքով» սկսած հասարակությունում էլ ի՞նչ Աժ, կամ լեգիտիմ նախագահական ընտրություններ։ Բնական է , որ կեղծվելու են, ու այլ կերպ չի էլ կարող լինել։
Ու էդպես, ավանդապաշտ հայերս ամբողջ կյանքում անիծելու ենք բախտը, քննադատելու ենք ընտրություններում տեղ գտած կեղծիքները ու միևնույն է փակելու ենք մեր աղջիկներին տներում, «կարմիր խնձորի» ակնկալիքով, չմտածելով, որ արատավոր մշակույթի հիմնախնդիրը հենց սրա մեջ է։ Մշակութային հեղափոխությունն առաջին հերթին անձնական կյանքի իրավունքի անհրաժեշտության գիտակցումն է, որը չունի մեր հասարակության բացարձակ մեծամասնությունն ու վախենում է համարձակ ապրել։
Ինքս, ընտրելով համեմատաբար ազատ ու անկեղծ ապրելակերպ, կարողացել եմ դուրս պրծնել էդ արատավոր շրջանից՝ ըմբոստանալով, լուտանքներ լսելով, փսփսոցների տակ շենքի մուտք մտնելով, ծնողներիս համար նեղվելով, որովհետև նրանք են հասարակության առջև ինձ համար իբրև պատասխանատու, այնուամենայնիվ գտնում եմ, որ ամեն մեկը կարող է հեղափոխություն անել իր կյանքում, ու պահանջել ընդունել իրեն ինչպիսին որ կա, խոսել հայ կնոջ սեռական կյանքի մասին, պահանջել անձնական կյանքի իրավունք: Սեքսուալ հեղափոխությունը, ինչպես նաև մշակույթային, անպայման պետք է նախորդեն ցանկացած լուրջ ներքաղաքական փոփոխությունների: Մինչև մարդկանց ուղեղները չհեղափոխվեն, ոչ մի հեղափոխություն ոչինչ չի փոխի՝ մենք կմնանք նույն «կարմիր խնձորի» կեղծ պաշտամունքը դավանող ու մեր ձայները 5 հազար դրամով ծախող ազգ…
Տղաներ կան որոնց համար էական չէ իր ապագա կնոջ կուսությունը։ Բոլորն էլ գիտակցում են, որ անվնաս պահվող կուսաթաղանթով աղջիկը շատ ավելին կարող է արած լինել քան սիրած տղային տրված ու խաբված, կամ պարզապես սեռական կյանքով ապրող աղջիկը։ Սակայն կա հայկական մենթալիտետի հարցը. մարդիկ վախենում են, որ մի բուռ երկրում օրերից մի օր մեկը, դեմ- դիմաց դուրս կգա ու կասի ախպերս էդ աղջկա հետ…. ու ամեն ինչ կփշրվի։
ԿԱՐԵԼ ԿՈՒՍԱԹԱՂԱՆԹԸ… Ինչի՞ համար, որ ի՞նչ ապացուցես: Այսինքն, որպեսզի «նամուսով ու պարզերես» մարդու գնաս, սեքս արել ես, թե չես արել, մեկ է՝ անպայման պիտի գնաս գինեկոլոգի մոտ, եսիմ ինչ անես, որ ապագա մարդուդ ազգուտակի մի կաթիլ արյան ծարավը հագեցնես…
Վերջերս մարզերից մեկում բնակվող ծանոթներիցս մեկը, որը քաղաքում հայտնի է որպես «թափով, ունևոր մարդ», մի ոչ այնքան հին պատմություն պատմեց. «Մի օր, 17-18 տարեկան մի աղջիկ եկավ մոտս, թե՝ «Ես չգիտեմ ում դիմեմ, որոշեցի Ձեզ պատմել, պիտի օգնեք ինձ»: Պարզվեց, նրան վերջին զանգի «շրջանակներում» խմացրել են ու բռնաբարել իր իսկ դասարանցի հիպերսեքսուալ տարիքում սոված դեգերող անբավարարված տղաները, ովքե՞ր են եղել՝ կոնկրետ չի հիշում: Նա ոչ ոքի ոչինչ չի ասել, մենակ հաղթահարել է ամենը, ու կարողացել շարունակել ապրել: Հետո եկել է ամուսնանալու ժամանակը ու աղջիկը իր ապագա ամուսնուն չի համարձակվել ասել ճշմարտությունը, բայց առանց կուսաթաղանթի էլ չէր կարող մտնել նրանց օջախ: Եկել էր, որ ես իրեն օգնեմ կուսաթաղանթը վերականգնել: Ես էլ, ի՞նչ անեի, վարորդիս հետ դրեցի ուղարկեցի ծննդատուն: Բարեհաջող կարեցին, բարեհաջող ամուսնացավ, հիմա երջանիկ ապրում ա, երկու երեխա ունի: Ու էդ ամենը ընդամենը 50 դոլարի պատմություն էր»:
Այսօր, երբ ուզում էի միայն ճշգրիտ ինֆորմացիա դնել նյութիս մեջ, զանգեցի զանազան գինեկոկոգիական կենտրոններ, ու բոլոր տեղերից ստացա դրական պատասխան՝ կուսաթաղանթ ամեն տեղ էլ կարում են, նայած, թե քանի օր է «պահպանման ժամկետը», մեկ- երկու օրից մինչև մեկ ամիս, տատանվում են նաև գները՝ 100-300 դոլար:
Կարելի է ձեռք թափ տալ երևույթի վրա, կարելի է դա ընդունել որպես պանացեա աղջիկներին ավանդապաշտությունը շրջանցելու ու նորմալ մինչամուսնական սեռական կյանքով ապրելու համար, ինչպես անում են տղաները, բայց կարևորը հո ֆիզիոլոգիական կուսությունը չի՞, որ հիմարի պես տենչում է հայ ավանդապաշտությունը: Ստեղ ուրիշ բան է՝ ամեն բան կեղծիքից սկսելու միտումը, իսկ սկսում են, որովհետև «կարմիր խնձորի» ինստիտուտը հայ հասարակության, նրա մենթալիտետի ու կեղծ ավանդապաշտության հիմքն է, ըստ այնմ՝ այն ֆիզիկական ուղին, որով ապագայի հայը ծնվում է, կեղծված է ի սկզբանե: Խաբում են նրանց, ովքեր ուզում են խաբված լինել: Իսկ ուզում են համարյա բոլորը: Ես մեկ էլ զարմանում եմ, որ մարդիկ ինչքա՞ն կարան տգետ լինել, ու բեֆայմ, որ չհասկանան՝ կուսաթաղանթը կարևոր չի, քանի որ կարա լինի կեղծ: Բայց կառչում են, որովհետև եթե չկառչեն, մի ողջ մենթալիետ կփոխվի … Բայց որ կորցնեն, մնացած կեռչանների հետ միասին էլ չեն կարա իրենց ավանդապաշտությունը դրոշակ սարքեն ու ի ցույց դնեն «հայ կնոջ առաքինությունն ու հայ օջախի մաքրությունը» ողջ քաղաքակրթության առջև, որը վաղուց միայն ծիծաղում է մեզ վրա:
Լուսինե Վայաչյան
Էս գործի մեջ, ոնց պատմեցի նախորդ նամակիս մեջ, շատ մարդկային կողմ կա:
Էստեղ մարդու մարմնի հետ ես աշխատում: Անծանոթ մարդու հետ շատ շուտ և հեշտ մոտենում ես: Նրա մարմինը կապկպում ես, աչքերը փակում, ու նա քո գերու նման դեմդ կանգնում ա, որ իրան ստորացնես, ստրկացնես, տիրես… Հաճախ մտածում եմ, ինչի՞ եմ ես էս ամենն անում, հատկապես երբ շատ տհաճ կլիենտ ա լինում կամ, երբ քո ուզած ձև չի ստացվում սեսսիան: Դու ոչ թե միայն իրենց ամենաամոթալի ֆանտազիաներն ես իրականացնում, այլ նրանք, տղամարդ լինելով հաճախ սխալ բաներ են անում, ու դու էլ չես ուզում աշխատես:
Ուզում եմ էդ զզվելի բաների մասին էսօր պատմել, գիտեմ, որ ականջ ա ծակում, բայց սա նույնպես մեր իրականությունն ա, ու ես երբեք չէի մտածի, որ մի օր էսպիսի գործ կանեմ, ու առավել ևս դրա մասին կգրեմ: Ես անում եմ, որովհետև ինձ փող ա պետք: Ընկերուհիս հիվանդ է, ու ապրելու համար էլ է փող պետք: Իմ ստացած 55 հազար դրամով երկուսով չեն ապրի: Բայց միայն դրա համար չէ: Չնայած ես տանջում եմ, բայց անում եմ նաև իրենց համար, իրենք են էդպես ուզում: Բայց նրանք էստեղ էլ օգտագործում են իրանց տղամարդու դիրքն ու երբեմն զզվացնում ու վիրավորում են:
Ռիմային հաճախ մարդիկ են զանգում ու սեսսիա պատվիրում, իմանալով, որ նա տանջատուն ա պահում: Հարցնում են, թե ո՞վ ա աշխատում, քանի տարեկան ա, ի՞նչ տաղանդներ ունի, այսինքն՝ ի՞նչ գիտի անել: Հաճախ շատ անկեղծ են, ասում են. «Մաստուրբացիա կանե՞ն », ասում է`դա կախված է քո տիրուհուց:
Ասում է` «Լիլիթ կա , 26 տարեկան, ամեն ինչ անում է, չի մերկանում, միզում է, ստորացնում է, ծեծում… Ի՞նչ ուզում եք անում է, բացի ներթափանցող սեքսից»: Ու նրանք գալիս են, դեռ ինձ չճանաչելով, միայն Ռիմայի հետ խոսալով, ու կարծում են, թե ամեն ինչ էլ կլինի, ամեն ինչ կընդունեմ: Բայց դա տենց չի, ես եմ ընտրում ինչ անեմ ինչ չանեմ, ու Ռիման էլ իմ քեֆով ա գնում, ասում ա՝ «Իրա որոշումն ա»: Բայց ինձ էլ ասում է, որ ինչքան շատ բան անեմ, շատ փող կաշխատեմ, ու շատ կլիենտներ կունենամ:
Բայց տղամարդիկ հաճախ իրենց շատ վատ են պահում:
Օրինակ, մի քանի օր առաջ Ռիման ասեց, որ իրա հին կլիենտը, որ 10 տարի ա իր մոտ գալիս է, ուզում ա հետս խոսի, հասկանա՝ ի՞նչ տեսակի մարդ եմ, մինչև բուն տանջանքի սեսսիային անցնելը:
Դուռը բացեցի, ներս մտա, տեսնեմ մի շատ-շատ չաղ տղամարդ մխրճված ա բազմոցի մեջ, հենց ոստիկանի շորերով, ջոկեցի, որ շտապելով է եկել ստեղ, որ իրան տանջենք ու ստորացնենք: Չգիտեմ, ինչի՞ են մարդիկ գալիս էստեղ, գուցե՞ ստանալու էն մարմնական հաճույքը, որ սեփական կանայք չե՞ն կարող տալ … Կարծում եմ այո:
Էդ օրը իմ լատեքսի կոստյումը մոռացել էի տանը, ու մի ուրիշ տիրուհի՝ մեր աղջիկներից ինձ փոխ էր տվել իր սև, կարճ հագուստը: Շատ կարճ ու թափանցիկ մետաքսից էր: Ինքս ինձ չհավանելով գնացի դեպի սենյակի խորքը: Նա ասեց՝ «Արի մոտս խոսանք» ու ձեռը թփթփացրեց գոգին, յանըմ՝ արի նստի գոգիս` չաղ գոգին, որ փոր էր, գոգ չկար: Ասեցի՝ «Չէ, մերսի, ես էս աթոռին ինձ ավելի լավ եմ զգում»: Երևի սովոր չէր, որ կինը իր հետ էդպես կարա խոսի: Մի վախտ սսկվեց, հետո շարունակեց խոսալ: Ֆանտազիան նախապատրաստած էր… Ուզում էր ես իրա ուսուցչուհին լինեմ, ու ամեն անգամ, երբ սխալ պատասխան տա, իրա հետույքին խփեմ փետով, բայց շատ ուժեղ չէ: Բայց դա դեռ բոլորը չի: Ասեց՝ «Ուզում եմ ինձ տկլորացնես փոքր երեխայի նման ու մարմնիս ստուգես, հետո …. հաճույք զգամ»: Զզվելով ընդունեցի, բայց պայմանով: Էս գործի մեջ սկզբից ահավոր զզվում ես, և շատ ուժեղ զգացողություններ ես ունենում, բնականաբար՝ տհաճ, բայց պետք է վախդ մոռանալավ առաջ գնաս, որովհետև սա թատրոն է` դու դերասան: Անվախ ու պատրաստ պիտի լինես տիրապետելու, քո գերիշխանությունը ցուցադրելու ու կիրառելու: Լինում են օրեր, երբ սեսսիայից հետո ես ինձ շատ վատ եմ զգում, եթե զգում եմ, որ չեմ կարողացել տղամարդուն կարգին տիրապետել: Շատ բարակ է էդ գիծը՝ սահմանաբաժանը, որ բաժանում է ստորանալն ու ստորացնելը, հատկապես կնոջ տեսանկյունից ու դիրքից:
Մի օր մեկն ինձ ասաց. «Մի հատ կանգնի ու պտտվի դիմացս», ուզում էր մարմինս գնահատել: Էդ օրը ես ինձ վատ էի զգում, ուզում էի շուտ ավարտեմ ու տուն գնամ:
Էնպես ջղայնացա, որ ուզեցի ուժեղ խփել դրան: Շատ ջղայնացա, որ ինձ մսի կտորի տեղ ա դրել:
Ի՞նչ էր սպասում, որ մեջքիս սապատներ կա՞ն: Ու քանի որ անընդհատ փողի մասին էի մտածում, սկսեցի չարախնդալ վրան. «Մարմինս ես ուզում տեսնե՞ս: Հա՞ Ուզում ես տեսնես, հա՞: Լավն ա՞ մարմինս: Դուրդ եկա՞վ: Սիրեցի՞ր իմ կանացի մարմինը»:
Ու նա, չհասկանալով, որ կինն էլ կարա սարկաստիկ կատակներ անի, ձեն չհանեց:
Գնացինք տանջասենյակ, ես վերջին ձևով սրան ստրկացրեցի, էնքան տանջեցի, որ ինքս հոգնեցի, մուռս հանեցի:
Ընդհանրապես, էս տեսակի ծառայություններից օգտվող նորմալ մարդու համար կան էթիկական նորմեր, ու էստեղ ընդունված չի տիրուհուն դիմացդ պտտեցնել կամ հիմար հարցեր տալ: Բայց էդ օրը ես էնքան թույլ էի զգում ինձ, որ թույլ տվեցի էշը ինձ պոռնիկի պես գնահատի:
Շարունակեմ չաղ մենթի պատմությունը:
Գնացինք սենյակ, ուսուցիչ եղա, ահագին ծիծաղելի էր: Մեկ էլ սա սկսեց ինձ քաշքել, թե ՝ արի էստեղ, ուզում եմ ես հետույքիդ խփեմ: Ոտքի ելա, կողքս մի փոքր փետ կար, դրանով տվի դեմքին: Ասեցի. «Մի մոռանա, որ ես եմ ստեղ ուսուցչուհին, դու էլ աշակերտը»: Հետո անցանք նրան, որ ինքը իբր պուճուր է։
Նայեմ՝ կանգնել ա սպասում ա, որ իրան տկլորացնեմ: Ասեցի. «Արի, արի շուշուտ տկլորացի»: Էնքան դանդաղ էր հանվում, որ քունս տարավ էդ ընթացքում, սկսեցի ինքս տկլորացնել, որ շուտ պրծնեմ էդ զզվանքից: Մեկ էլ տեսնեմ դրա թևի տակ մի մեծ մսագունդ կա: Վախեցի, ասի էս մարդը հիվանդ ա, բան չխոսացի: Ես մի տեսակ վախենում էի դրանից, մտածում էի, կարող ա ատրճանակ, դանակ-բան պահած լինի, մենթա վսյո ժե: Փոքր առնանդամիկը անհետացել էր սրա ահռելի փորի տակ: Ուրախացա, որ ավելի մոտիկից չեմ տեսնում էդ զզվանքը՝ անճար ու անօգտագործելի…
Տենց ա: Կան տղամարդիկ, որոնք կարծում են, թե էդ կանայք իրանց ծառայելու են… Իմ մոտ երբ գալիս են, պետք ա անուշ հոտ ունենան, մաքուր սափրված լինեն, ու հետս ամաչելով խոսան: Հարգանքի պակաս ա ինքդ քո հանդեպ, երբ թույլ ես տալիս, որ քեզ մսի կտորի տեղ դնեն:
Բայց սենց շատ հազվադեպ ա լինում, երբ նրանք կոնկրետ մեզ հետ չեն պայմանավորվում, այլ ուրիշի ասածով են գտնում մեզ, էսպես ասած մշտական աղջիկ չեն ունենում:
Ուրախ եմ, որ ավելի վատ բաներ չեն կատարվում ինձ հետ: Շատերին բռնաբարում են, եսիմ ի՞նչ են անում: Ուրախ եմ, որ աշխատում եմ ապահով տան մեջ, ու կա տիկին Ռիման ու ուրիշ աղջիկներ, որ եթե ես գոռամ, նրանք կհասնեն ու կօգնեն: Ռիման մոտը մի ատրճանակ ունի կեղծ փանփուշտով, ու մի մեծ դուբինկա: Կարանք ոստիկանություն էլ զանգենք, եթե շատ վտանգավոր մի բան լինի: Կլիենտներ, բացի զզվելի չաղից, էլի ունենք, որ ոստիկան են: Բայց դե ստեղ էլ պիտի իրանց փողեր տաս, որ չբացահայտեն, մարմնավաճառության համար ճիշտ ա, չեն նստացնում, բայց լավ փողեր են պոկում, փողոցի աղջկերքից են օրը 5000 դրամ պոկում, պատկերացրում եմ ինչքան կպոկեն մեզնից, եթե իմանան: Համ էլ Ռիմային հո կարող են նստացնել: Չնայած, մեկ-մեկ ինձ թվում ա, թե էս հաստատության «կռիշը» շատ վերևներումն ա, ախր շատ ֆանտաստիկ ա հայկական իրականության մեջ էսպիսի բանի գոյությունը, էն էլ նենց, որ չտարածվի…
Մի քանի տարի առաջ մի աննորմալ տղա ինձ հետապնդում էր: Էդ վախտ Վիվասելլում էի աշխատում: Գործից մինչև տուն հետևցս գալիս էր: Բանը հասել էր նրան, որ քնածս ժամանակ մտել էր ննջարանս, ու ինձ` քնածիս նայում էր: Գոռացի՝ հիմա միլիցիա կկանչեմ: Փախավ: Դե, զանգեցի ոստիկանություն: Առաջին հարցը՝ «Ի՞նչ եք աշխատում» : Ասում եմ՝ «Դա ամենակարևո՞ր հարցն ա էս րոպեին»: Ասում ա՝ «Հա, եթե սթրիփ կլուբի պարուհի ես, կամ տենց տեղերի մատուցող, հասկանալի ա խի են հետապնդում»: Իյա՜: Տնաշենները լրիվ են իրանց կորցրել: Ուրեն, եթե սթրիփ ես պարում, կամ մատուցող ես, թե մատուցողը ի՞նչ կապ ունի ստեղ, չեմ հասկանում, պիտի քեզ հետապնդե՞ն ու միլիցիան մարդ չուղակի՞: Քեզ սպանեն, բռնաբարեն, թալանեն, միլիցիան ասի՝ «Ձեր աշխատանքի բնույթը ռիսկի զոնայի մեջ է, չենք կարող ոստիկան ուղարկել»: Ասեցի, որ Վիվասելլում եմ աշխատում ոստիկան ուղարկեցին:
Տենց ա: Հաճախ տղամարդը չգիտի ինչն ա մեզ վիրավորում: Կամ էլ գիտի, բայց նենց ա անում, որ դու համոզված լինես, որ արժանի ես դրան….
Հիմա ես կաշխատեմ, ինձ դաս կլինի էս գործը: Ու ինձ կամ ավելի ուժեղ կսարքի, կամ կչարացնի ու կփչացնի…
Կապրենք՝ կտեսնենք…
Շարունակելի…
Լուսինե Վայաչյան
Սեպտեմբերի 11-ին Գյումրիում կմեկնարկի թվով յոթերորդ բիենալեն: Զրուցում եմ Կարեն Ալեքյանի հետ՝ կոնցեպտուալիստ- արվեստագետ, ով Գյումրու 7-րդ բիենալեի շրջանակներում իրականացնում է «Բիենալեն առաջադիմական» պրոյեկտը:
— Բիենալե — տարօրինակ մի բառ, ի՞նչ է դա:
— Ելնելով խորթ ու անհասկանալի իրականությունից: Բիենալեն լինելով ժամանակակից արվեստի ցուցադրություն՝ դեմ է քաղքենությանը:
— Դա նշանակում է, որ բիենալիեն քաղքենու համար հետաքրքիր լինել չի՞ կարող, չի՞ կարող մշակույթային արժեք ունենալ:
— Հետաքրքիր լինել ու արժեք լինելը տարբեր հասկացողություններ են, ու քաղքենու համար արժեքները զուտ նյութական են:
— Գյումրիի բիենալեն շարունակական է դարձել, իսկ որքանո՞վ է գյումրեցին հաղորդակից դառնում իրադարձությանը: Ո՞նց են ընդունում, ինչպե՞ս է քաղաքը փոխվում, կամ եթե չի փոխվում, ապա ո՞րն է պատճառը:
— Մեր հասարակության մեջ, ցավոք, բիենալե երևույթը դիտվում է որպես չհասկացված մի բան, բացառությամբ շատ քչերի: Արվեստի առումով փոխվեց այն, որ ասենք՝ կայացավ գեղարվեստի ակադեմիայի մասնաճյուղը, էլի որոշ բաներ: Բայց մեծ հաշվով արվեստի ընկալումը չի փոխվել: Դեռևս մոդեռնիզմը ընկալվում է որպես ժամանակակից արվեստ:
— Վերջին ժամանակներս ժամանակակից արվեստի մի շարք փառատոնների, ցուցահանդեսների կոնցեպտը թարգմանությունն է,անում են համայնքային արվեստի համատեքստային թարգմանություններ, այն տարօրինակում են, Մշակույթի կոմիտեն, ինչքան հասկացա, համարում է թարգմանությունը, որպես մշակույթային հեղափոխության գլխավոր գործիք: 7-րդ բիենալեն նունպե՞ս այդ կոնցեպտի վրա է կառուցված:
— Դժվար է այս պահի դրությամբ ասել, որ դրա վրա է կառուցված, որ այսօրվա խնդիրն էլ հենց դա է: Թարգմանությունները շատ կարևոր են միջմշակույթային հարաբերությունների, դիսկուրսների առումով:
— Կասկածում ե՞ս, որ դա այսօրվա խնդիրն է: Մեր հասարակության հիմնական պրոբլեմը անհանդուրժողականությունն ու նեղճակատությունը չե՞ն, իսկ դա հենց թարգմանության խնդիր է, որ մեկը մյուսի այլախոհությունը չի ընկալում` սկսած մշակույթից ,վերջացրած նեղ անձնականով:
— Ես ի նկատի ունեի բիենալեն իր հիմնադրման օրվանից: Էսօրվա խնդիրը իհարկե դա է, որ մեկը մյուսին չի հասկանում ու դա վերաբերում է բոլոր բնագավառներին ու հարաբերություններին: Բայց բիենալեին այս անգամ փորձ է արվում նայել 12 տարվա գործնեությանը: Խնդիրը ավելի շատ վերաբերվում է տեղին, թե ինչքանով է տեղի դաշտը հետաքրքրված:
— Տեղի` կոնկրետ Գյումրվա՞:
— Առաջին հերթին Գյումրվա, հետո հայաստանյան, կամ ինչ շարունակություն էլ հնարավոր է, որ ունենա:
— Անցյալ բիենալեն ինձ համար առաջինն էր, ես առաջին անգամ էի ներկա գտնվում նման միջոցառման: Անկախ ամեն ինչից, ո՞նց էի հասկանում, ընկալում բինալեի գործերը, ինձ համար արժեքավոր էր այդքան արվեստագետների, այդ թվում նաև արտասահմանից մասնակցությունը: Ինչպե՞ս է այս տարի լինելու, ովքե՞ր են մասնակցելու, դրսից մասնակիցներ կա՞ն:
— Արտասահմանից կլինի Սալոնիկի բիենալեի կուրատորը, որը կներկայացնի երեք արվեստագետների, ու բիենալեին կից կլինի ցուցադրություն Անգլիայի դեսպանատան նախաձեռնությամբ: Կներկայացվեն մի քանի հայտնի արվեստագետների գործեր:
— Ովքե՞ր են կազմակերպիչները, առանցքային կոնցեպտի հեղինակը:
— Ինստիտուցիաները երեքն են՝ ԳԺԱԿ-ը (Գյումրու ժամանակակից արվեստի կենտրոն), Ուտոպիանան (հայ-շվեցարական մշակույթային միություն), Գյումրիի գեղարվեստի ակադեմիան: Գլխավոր կուրատորը Ազատ Սարգսյան է, առանցքային կոնցեպտի հեղինակը, իսկ կազմակերպիչ կուրատորները 5 հոգի, որոնք զբաղվում են տարբեր ցուցադրություններով:
— Ֆինանսավորում հայթայթելը երևի ամենաբարդ պահն է, արդեն չեմ էլ հարցնում, թե արդյոք՞ մշակույթի նախարարությունը աջակցում է…
— Այս տարի կարելի է ասել ֆինանսը զրոյական է, միշտ էլ բարդ է եղել: Ժողովներից մեկի ժամանակ որոշվեց մերժել նախարարության ֆինանսավորումը, որը մի խղճուկ գումար էր, մերժումն ավելի պատվաբեր էր…
— Շատ էլ լավ եք արել: Անցած բիենալեին մասնակիցների կացարանն ու սնունդը ապահովում էին կազմակերպիչները, երևի այս տարի չսպասենք, հա՞:
— Ցավում եմ, բայց երևի ոչ:
— Բիենալեի կոնցեպտը արխիվացված արխիվներն են՝ «Արխիվների արխիվացումը կամ ապագայի հիշողությունը», ինչպես՞՚ դա հասկանալ:
— Արխիվները դա քաղաքն է, այսինքն՝ իր պատմությամբ, մշակույթով և այլն, դրա արխիվացումը կամ ապագայի հիշողությունը՝ ապագա, որը դեռ գալու է: Այսինքն `պիտի պարզ դառնա մի հարց, արդյո՞ք արխիվի մեջ կարելի է ինչ որ բան անել:
— Որպես արվեստագետ, ի՞նչ ես կարծում, ժամանակակից արվեստը երբևիցե Հայաստանում կդառնա՞ հանրային, մասսայական, կընդունվի՞ գոնե այնպես, ինչպես հիմա ասենք, 60-ականների արվեստն ու տենդենցներն է ընդունում:
— Ես որպես արվեստագետ օպտիմիստ եմ, իսկ որպեսզի ժամանակակից արվեստը հասկացվի, մասայականացվի, հասարակությունը պիտի ընդունի ապրելակերպի, զարգացման այնպիսի ձևաչափեր, որոնք թույլ կտան հասկանալու ժամանակակից արվեստը:
— Իսկ ինչպե՞ս հասնել դրան, մշակույթային հեղափոխությա՞մբ:
— Մշակութային զարգացումները անժխտելիորեն կապված են քաղաքական զարգացումների հետ, դրանք նույն շղթայի օղակներն են, ու մշակութային հեղափոխությունը կկայանա:
— Դժվար չի՞ գավառում լինել կոնցեպտուալիստ — արվեստագետ:
— Ես միշտ մտածել եմ, որ տեղանքը երկրորդական բան է, կարևորը արվեստի ընկալումն է, աշխարհայացքը, մեկ էլ՝ արվեստի դաշտի ինֆորմացիային տիրապետելը: Այդ դաշտը այսօր բավականին լայն է, որը հնարավորություն է ընձեռում արվեստի նմանօրինակ միջոցառումների:
— Բայց այդ դաշտը հիմնականում այդտեղ ստեղծագործող արվեստագետների ու նրանց ընկերների, հարազատների ու բարեկամների դաշտն է, այն պոպուլյար չի: Դա քեզ համար ի՞նչ է նշանակում՝ հանրությո՞ւնը հասուն չի, թե՞ գուցե մենք ենք “выскочки”: Մեզ մոտ փոփ դաշտում նույնիսկ, երբ հայտնվում է մեկը, ընդունված է աֆիշներին գրել “սիրված ու ճանաչված”, չնայած նրան ճանաչում ու սիրում են միայն իր մտերիմներն ու երկու — երեք հարևան: Չկա՞ էդպիսի անհանգստություն, որ մենք մեզ համար ենք արարում ու ոչ ոքի էլ պետք չի դա:
— Չէ, հասարակության հասունությունն է քիչ, ու ամեն ինչ իր զարգացումը ունի ժամանակի ընթացքում: Չկա էդպիսի բան, ժամանակակից արվեստը համամարդկային է, ինքը հարևան, բարեկամ, ազգ, սեռ, ռասա չի ճանաչում:
— Բայց ո՞ւմ է պետք, ի վերջո, եթե հանրությունը հասուն չի, չի հասկանում…
— Դրա համար եմ ասում` ժամանակի հարց է, չի կարող անընդհատ փակ մնալ:
— Երևանում ամեն անհասկանալի բանի ասում են “նփակ”, գյումիրում “բիենալե”:
— Հա, տեղին համեմատություն է, չնայած ՆՓԱԿ-ի ներկայիս վիճակը դրա մասին չի խոսում:
— Ինչո՞ւ, ո՚՞նց էդպես եղավ:
— Որովհետև չունի առաջվա առաջադիմական ակտիվությունը, դարձել է «մասնավոր հոլդինգ»…
— Իսկ ի՞նչ պիտի անի բինեալեն, որ մնա մեկը մեր երկրի մշակույթային կարևոր իրադարձություններից: Մենք ուրիշ ոչինչ չունենք աշխարհին ցույց տալու, բացի մեր չեղած մշակույթից: Կկարողանա՞նք պահպանել Գյումրիի բիենալեն: Ի՞նչ է պետք դրա համար:
— Բիենալեն պիտի կարողանա մեր մշակույթը համաշխարհային ժամանակակից արվեստին ինտեգրելու հնարավորությունը պահպանի: Խնդիրը դա է: Դրա համար Հայաստանի ժամանակակից արվեստի բոլոր ինստիտուցիաներն ու կառույցները համատեղ պիտի ներդնեն իրենց ջանքերն ու ինտելեկտուալ ներուժը:
Լուսինե Վայաչյան
Երեկ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը Ծաղկաձորում մասնակցել է Հայաստանի երիտասարդական հիմնադրամի նախաձեռնությամբ կազմակերպված «Բազե 2010» երիտասարդական հավաքի բացման արարողությանը, որին հրավիրվել էին 18 — 30 տարեկան ավելի քան 280 երիտասարդներ Հայաստանից, Արցախից և Ջավախքից։ Սրանից մոտ մեկ ամիս առաջ էլ վարչապետը Սևանում էր, որտեղ դարձյալ երիտասարդներ էին հավաքված: Այն ժամանակ էլ վարչապետը հանդիպեց «Միասին» երիտասարդական շարժման և «Արի տուն» ծրագրով Հայաստան եկած երիտասարդների հետ:
Հայաստանի երիտասարդական հիմնադրամը գործում է վարչապետի հովանավորությամբ և, ընդհանրապես, Տիգրան Սարգսյանն ինքն էլ ավելի շատ ընկալելի է երիտասարդական միջավայրում. ՀՀ վարչապետն իր քաղաքական կարիերան սկսեց, երբ շատ երիտասարդ էր և հիմա էլ` շուրջ 20 տարի անց Սարգսյանը դեռևս ընկալվում է իբրև երիտասարդ գործիչ` սիրում է ռոք, բլոգերությամբ է զբաղվում, սիրում է երիտասարդներին և առիթը բաց չի թողնում նրանց կողքին գտնվել:
Վարչապետը վստահեցրել է, որ կառավարությունը ջանքեր չի խնայի, որպեսզի խթանի երիտասարդական շարժումը Հայաստանի Հանրապետությունում։ Ըստ կառավարության ղեկավարի, «Բազեի» երիտասարդական հավաքները կարող են լավագույն գործիքներից մեկը դառնալ` համախմբվելու, երիտասարդական շարժման մեջ համատեղ ծրագրեր մշակելու, նոր մշակույթ ներդնելու առումով։
Վարչապետը երիտասարդների հետ շփվելու ընթացքում հատկապես շեշտել է որակյալ կրթություն ստանալու կարևորությունը. «Գաղտնիք չէ, որ ժամանակակից աշխարհում մրցակցային առավելություն ունենում են այն ազգերը, որոնք էական նշանակություն են տալիս կրթությանը և գիտելիքին։ Ժամանակակից աշխարհը միայն զենք-զինամթերքի մրցակցություն չէ, այլ առաջին հերթին ինտելեկտուալ մրցակցություն է։ Եվ մենք կունենանք պայծառ ապագա, եթե այսօրվա հերոսը լինի կրթված, ինտելեկտուալ երիտասարդը։ Այդ առումով, կարծում եմ, մենք դեռևս անելիքներ ունենք»։
Վարչապետ Սարգսյանն ինչպես միշտ շատ ճիշտ խորհուրդներ է տվել երիտասարդներին. այսօրվա աշխարհում իսկապես մրցունակ են այն ազգերը, որոնք էական նշանակություն տալիս են կրթությանն ու գիտելիքին: Այսօր առաջատար պետությունները հենց նրանք են, որտեղ կրթությունն ու նորմալ մասնագետը առաջին տեղում են, որտեղ ամեն ինչ արվում է տաղանդավոր երիտասարդներին տեղ տալու, նրա կրթության ու հետագա աշխատանքի համար նպաստավոր պայմաններ ստեղծելու համար: Այս ամենը ճիշտ է, բայց հարցն այն է, թե եթե այդ ամենը վերաբերում է ժամանակակից աշխարհին, ապա այդ դեպքում որտե՞ղ է գտնվում Հայաստանը, արդյո՞ք մեր պետությունը ևս ժամանակակից աշխարհի մաս է:
Եթե նայում ենք հայաստանյան իրականությանն ու լսում վարչապետի ասածները, ստացվում է, որ Հայաստանը ժամանակակից աշխարհի մաս չէ: Եթե մաս է, ապա այդ դեպքում ինչու՞ է իր ղեկավարած կաբինետի վերահսկողության տակ գտնվող կրթության ու գիտության ոլորտն այն վիճակում, ինչ այսօր է: Ի՞նչ է, այդ նույն գաղափարները վարչապետը չի՞ հայտնել իր ղեկավարության ներքո աշխատող Կրթության և գիտության նախարարին: Թե՞ վարչապետը չգիտի` ինչ է կատարվում բուհերում, ինչ արժեքներ են դավանում այսօրվա ուսանողները, որ իրական առաջընթացի համար պիտի ինչ-որ կրոնական խմբավորման անդամ լինես, Վարչապետը չգիտի՞, որ բուհ ընդունվում են մեծ մասամբ բանակ չգնալու համար, որ սովորելը շատերի համար զապադլո է, իսկ սովորողներն էլ ավարտելուց հետո կարճ ժամանակ անց հիասթափվում են, քանի որ տեսնում են, որ իրենց կարդացած գրքերը ոչ մի կապ չունեն հայաստանյան իրականության հետ, քանի որ պաշտոններ զբաղեցնում են իրենց բուհի անգրագետները, որովհետև լավ պապաների բալեք են: Տարիներ շարունակ այս իրավիճակը խորանում է, իսկ տեղաշարժ այդպես էլ չկա:
Վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը կյանքի մարդ է և չի կարող այս ամենը չիմանալ: Իրականությունն այն է, որ վարչապետը` անկախ իր ցանկությունից, անկախ իր դավանած արժեքներից, ինքը ևս այս համակարգի պատանդն է, այնպես որ անգամ ամենամեծ ցանկության դեպքում անզոր է որևէ բան փոխել։ Իսկ երիտասարդներին, վարչապետը, բնական է, պետք է լավ բաներ ասեր, դուխ տար, այլ ոչ թե ասեր` գիտե՞ք ինչ կա, քանի կարող եք թռվռացեք, բայց իմացեք, որ այս երկրում դուք ապագա չունեք, որովհետև այսօրվա հերոսները ինտելեկտի հետ առնչություն չունեցող մարդիկ են:
Լուսինե ԿԵՍՈՅԱՆ
случайно падали звезды
в мои пустые карманы ու
Մենք գնում ենք Զեմֆիրայի համերգին
Լիլիթ Մովսիսյանը 21 տարեկան է, սովորում է Թատրոնի և Կինոյի Պետական ինստիտուտի խաղարկային ֆիլմի 5-րդ կուրսում: Ուզում է իրականացնել մի շատ հետաքրքիր պրոյեկտ` ռեալիթի-շոու -դոկումենտալ-երաժշտական ֆիլմ- մասշտաբով: Պրոյեկտը կայանում է նրանում, որ մի խումբ երիտասարդներ, որոնց համախմբում է սերը Զեմֆիրայի հանդեպ, հա, հա էն նույն, ռուսական ռոք երգչուհու, որի ներաշխարհը իրար խառնող երաժշտությունը ոչ ոքի անտարբեր չի կարող թողնել:
Սեպտեմբերի 17-ին Մոսկվայում Զեմֆիրան մեծ համերգ է տալիս, ու Լիլիթը որոշել է նրա վեց երկրպագուի օգնել հասնելու այնտեղ ու ներկա գտնվել սիրելի երգչուհու համերգին: Նշեմ, որ երիտասարդները բնավ մոլի երկրպագուներ չեն, նրանք Զեմֆիրայի հետ յուրովի են կապված՝ ասոցիատիվ, զգայական, իրենց հարազատ թեմաներով ու… Պրոյեկտն իրականացնելու համար պետք են որոշակի գումարներ, պետք է եթերաժամի տրամադրման վստահելի տարբերակ ունենալ, հովանավորներ, Զեմֆիրայի համերգի տոմսերն էլ էժան չեն՝ 8000 ռուբլի…
Դժվա՞ր է: Այո, մեր երիտասարդ արվեստագետին, շոու-մենին, թե վումանին, չգիտեմ ոնց է ճիշտը, ի՞նչ է պետք այսօր Հայաստանում ունենալ երազանքն իրականացնելու համար: Ի՞նչ մարդկային, մասնագիտական որակներ են պահանջվում նրանից, ի՞նչն է հեշտ ստացվում, ինչը՝ դժվար…
-Սկզբում պրոյեկտի մասին ես ի՞ նչ չասեցի՝ ավելացրու: Ո՞նց ծագեց միտքը:
-Միտքը չի կարևորը, այլ ցանկությունը: Ոչ մի տրամաբանության մեջ չի տեղավորվում, որ էդ միտքը հնարավոր էր իրագործել: Ցանկությունն էր շատ, կատասրոֆիկ մեծ: Մտածեցի, որ մենք Զեմֆիրային ոչինչ չենք տալիս ի պատասխան նրա մեզ տված էդ ամեն ինչի՝ սեր, էներգիա, ոգեշնչում, ապրելու ցանկություն՝ քեզ հետ քո զգացմունքների մահն ապրելով: Որոշեցի, ու անում եմ:
-Ի՞նչ ես արել, համերգին քիչ ժամանակ է մնացել, ո՞ր փուլում են գործերդ:
-Գտել եմ ինֆորմացիոն հովանավորներ, դիմել եմ MTC Վիվասելլ ընկերությանը, Վարչապետ Տիգրան Սարգսյանին` համագործակցելու առաջարկով: Մի քանի օրից սպասում եմ պատասխանի: ATV հեռուստաընկերության հետ եթերաժամի տրամադրման հետ կապված արդեն իսկ ունեմ ֆիլմի հեռարձակման պայմանավորվածություն: Ճշտված է նաև երթուղին՝ միկրոավտոբուսով վրացական Փոթի նավահանգիստ, որտեղից լաստանավով Սոչի, և ապա` գնացքով Մոսկվա: Հիմա կապ ենք հաստատում Զեմֆիրայի ադմինիստրացիայի հետ, համերգի մուտքի տոմսերն արդեն ունենք, մնում է թույտվություն ստանալ նկարահանումների համար: Կատսինգը ավարտված է, արդեն հաստատ ընտրված են խմբի մյուս 5 մասնակիցները, որոնք պետք է լինեն ֆիլմի հերոսները: Նրանք արվեստի կամ գրականության հետ կապված լինելով, բոլորն իրարից շատ տարբեր մարդիկ են: Կարելի է ասել `իրար հետ ծանոթացել ենք պրոյեկտի շրջանակներում, կարգին չենք էլ շփվել: Կարծում եմ հետաքրքիր կլինի կոլեկտիվը:
Դավիթ Հակոբյան – 20 տարեկան, երաժիշտ
Արուսյակ Սիմոնյան – 27 տարեկան., ռեժիսոր-վավերագրող
Փիրուզա Գինոյան – 23 տարեկան, ռուս- բանասեր
Ռուբեն Աբրահամյան – 31 տարեկան, դերասան
Սվետլանա Անտոնյան (Ocean) – լուսանկարիչ
-Հատուկ խաղարկային սցենար կա՞, թե պետք է ամեն բան իմպրովիզի մեջ լինի՝ բնական:
-Քանի որ նպատակը անկեղծությունն է, որը համահունչ է Զեմֆիրայի արվեստին, ինձնից ,որպես ռեժիսոր, ընդամենը կպահանջվի ինչ-ինչ իրավիճակներ ստեղծել` նպաստելու մարդկանց բացահայտվելուն: Ինձ համար կարևոր է ցույց տալ, թե ինչպես են իմ հերոսներն ընկալում Զեմֆիրայի յուրաքանչյուր երգ, երգչուհուն ցույց տալ հերոսներիս աշխարհի պրիզմայով:
-Իսկ Մոսկվայում միայն համերգին եք ներկա լինելու ու անմիաջպես վերադառնա՞ք: Չկա՞ն այլ գաղափարներ, էդքան գումար եք ծախսում ճամփի վրա, գուցե ինչ-որ էլի բան մտածեք:
-Մենք չգիտենք` Մոսկվայում ինչ անակնկալներ են սպասվում մեզ: Հենց հետաքրքիրն էլ էդ ա, որ ոչ ոք չգիտի, թե ի՞նչ կարա լինի: Ոչ ես, ոչ հերոսներից որևէ մեկը չգիտի, թե համերգից հետո ի՞նչ կլինի…. և ինչպե՞ս կավարտվի ֆիլմը…
-Իսկ եթե մեկնումեկը որոշի չվերադառնա՞լ: Մարդ են…: Կամ մնա, հետո հետ գա, ի՞նչ կա որ:
-Ոչ, գնալուց առաջ բոլորս պայմանագիր ենք կնքելու, որտեղ հստակ ձևակերպվելու են բոլորիս պարտավորությունները: Բոլորս միասին գնալու ենք ու միասին հետ ենք վերադառնալու: Եթե ինչ-որ բան էլ որոշենք, պիտի միասին որոշենք, մենք կոլեկտիվ ենք, ու պիտի ունենանք կոլեկտիվ գիտակցություն, որն, իմիջիայլոց, մեր հայերին շատ ա պակասում:
-Իսկ եթե կոլեկտիվդ չստացվի՞ :
-Մեզ կապողը Զեմֆիրան ա:
-Զեմֆիրայի հետ հերոսներդ անձամբ չե՞ն հանդիպելու, նկարահանումներ չե՞ն լինելու:
-Իմ առաջին նպատակն էն ա, որ հերոսներս հանդիպեն ոչ թե Զեմֆիրայի, այլ նրա երաժշտության հետ: Եթե ստացվի պայմանավորվել` ինչո՞ւ չէ։
Լուսինե Վայաչյան
Գաղափարը հզոր մի զենք է, որը կարող է փոխել մարդու կենսակերպն ու մտածելակերպը:
Վիլիամ Կամկվամբայի և Բրայան Միլլերի ՙԻնչպես ես որսացի քամուն՚ գրքում պատմվում է, թե ինչպես տասնչորս տարեկանում, աղքատության ու սովի պայմաններում այս մալավիացի տղան` Վիլիամ Կամկվամբան, (Բիլլի) հողմաղաց է կառուցում և իր ընտանիքին ապահովում էլեկտրաէներգիայով այն դեպքում, երբ իրենց գյուղում չկար ո°չ հոսող ջուր, ո°չ էլեկտրականություն: Չկար նաև գումար ու կրթության հնարավորություն: Այսօր` քսաներկու տարեկանում, Վիլիամ Կամկվամբան պատմում է իր կյանքը փոխած հայտնագործությունների մասին:
1970- ականներին համեստ և ամանչկոտ պատանի Բիլլ Գեյթսի գլխում մի միտք է ծագում, որի արդյունքում հիմնվում է ՙՄայքրոսոֆթ՚ կորպորացիան:
Բիլը դառնում է հայտնի գործարար և աշխարհի թիվ 1 հարուստ մարդը: ՆԱՍԴԱՔԻ` ամերիկյան արժեթղթերի էլեկտրոնային բորսայի ցուցակում գրանցված բոլոր 4,000 ընկերություններն էլ լոկ մտքի թռիչքի արդյունքում են սկսել կերտել իրենց հաջողության պատմությունը։
Բայց և այնպես, միշտ չէ, որ ճիշտ է գլխում ծագած միտքն անմիջապես գործի դնել: Երբեմն անհարժեշտ է պատեհ ժամանակի սպասել, քանզի գաղափարը կյանքի կոչելու համար համապատասխան ռեսուրսներ ու մարդիկ են պետք:
Ուստի, երբ լավ ու հետաքրքիր միտք ես ունենում, մի° շտապիր, թող որ Աստված գործի: Եթե կան գետեր կամ սարեր, որ քեզ թվում է` չես կարող անցնել, հավատա, որ այն ինչ մեզ համար անկարելի է, Աստծո համար կարելի է:
Երեմիա 33:3 — «Կանչի¯ր ինձ, և ես պատասխան կը տամ քեզ, կը պատմեմ քեզ մեծամեծ ու զօրաւոր բաների մասին, որ դու չգիտես»£
Հարգելի ընթերցող պատասխանեք առաջարկվող երեք հարցին ու դրանցից ամենահետաքրքիրները կտեղադրվեն կայքում։
1. Ճանաչո՞ւմ ես մարդու, ում արտասովոր գաղափարը վերածվել է արդյունավետ գործի: Քո կարծիքով, այդ գաղափարն ինչպե՞ս իրականություն դարձավ:
2. Նոր` հետևաբար արտասովոր թվացող գաղափարը, սովորաբար ծաղրանքի ու հակառակության է արժանանում: Ինչպե՞ս է հնարավոր չհուսահատվել և հաղթահարել խոչընդոտները:
3. Հեղինակն ասում է, որ երբ հետաքրքիր գաղափար ունես, պետք է սպասել և թույլ տալ, որ Աստված գործի: Քո կարծիքով, արժե՞ հետևել խորհրդին:
Եթե այո, ապա ինչպե՞ս կարող է իմանալ, որ արդեն գործելու ժամանակն է:
Իրարանցման նման մի վիճակ էր տանը: Կլիենտը սպասում էր, ու աղջիկներն էլ իմանալով, որ լավ փող կաշխատեն, մի տեսակ դրանից ոնց-որ հաճույք ստանային…
Հերթով մտնում միզում, դուրս էին գալիս:
Իմ հերթն էլ մոտեցավ էդ մարդու վրա միզելու: Երկար պատրաստվում է ի դրան: Լիքը-լիքը ջուր խմեցի, էնքան խմեցի, որ կարողացա չորս անգամ միզել: Մի անգամ, հերթս դեռ չէր հասել, չդիմացա ու զուգարան գնացի, մեկ էլ լսում եմ Ռիմայի ձայնը, որ գոռում ա՝ «Վա՜յ Լիլո՜, փողերդ լցնում ես ունիտազի ծակը, վա՜յ, վա՜յ, վա՜յ»: Ու ծիծաղից մեռնում ենք սաղս: Ասում եմ՝ «Չեմ կարա պահեմ, էդ սաղ որ պահեմ, էն խեղճ մարդը կխեղդվի ,եթե դեմքին տենց ուժեղ միզեմ»:
Հերթս եկավ միլիոնատիրոջ վրա միզելու: Մտա տանջասենյակ: Նա կանացի շորեր էր հագել և ինքն իրան կապել աթոռից, որն ունիտազի նման էր սարքված՝ մեջը ծակ, էդ մարդու դեմքն էլ աթոռի տակից ծակի մեջ էր՝ դեմքով դեպի վեր: Արդեն երեք հոգի միզել էին նրա դեմքին, երբ ես մտա: Մենակ էի իրա հետ տանջասենյակում: Համ ծիծաղս էր գալիս, համ վախենում էի, առաջին անգամ պիտի անեի դա, շատ ներվային էի:
Կլիենտի աչքերը փայլփլում էին… Ոնց որ զզվելուց ջղայնացած լիներ ու ուզեր բարձր գոռար, էդքան որ ստորացրել էինք իրան, կարողա հոգու խորքում ամաչում էր, եսիմ… Էնքան էինք ստորացրել, որ երևի թե կուզեր շորերը ճղոտեր ու գոռար՝ «մամաաա՜»: Բայց միևնույն ժամանակ երևի հենց էդ զգացողություններն էլ իրան գրգռում էին, նա շատ գրգռված էր, անդամն էլ էր կապկպել, որ նաև ցավ զգա:
Նստեցի աթոռին… նա պատրաստվեց… տեղավորվեց, շարժվում էր, մինչև դեմքը ուղիղ միզածորանիս տակ հայտնվեց: Ես ասեցի.
— Ինձ ասել են, զուգարանը էստեղ ա, հա՞, ճիշտ ա՞:
— Այո՜, այո՜, խնդրում եմ, տիրուհի… սիրում եմ, հա՜,հա՜, ես քո զուգարանն եմ:
Ու ես վախվորած, դանդաղ բաց թողեցի մեզիս առաջին շիթը նրա դեմքին: Մեկ էլ ի՞նչ տեսնեմ… Նա բերանը բաց, լեզուն հանած մեզիս համն ա առնում, խմում ա՜… Չկարողացա շարունակեմ, դադարեցի միզել: Հետո տեսա, որ սպասում ա, մի ուրիշ բանի մասին մտածելով միզեցի… Հետո աթոռից թռա, որ փախչեմ: Ասեց.
— Տիրուհի՞:
— Հա:
— Չե՞ս ուզում սրբվես,- ու մատներով, քանի որ կապկպված էր, ցույց ա տալիս զուգարանի թուղթը:
— Հա, ուզում եմ…
Հասկացել էր, որ ուզում եմ փախչեմ: Ու ես, իրանից ավելի ամաչելով, մի կտոր թուղթ պոկեցի, սրբվեցի ու վազելով դուրս թռա սենյակից…
Մի տեսակ, էդ մարդն ինձ շատ դուր եկավ: Ինչի՞: Որովհետև իմ մեզի միջոցով դեռ ինձ սիրում էր, հոգում էր իմ մասին՝ թուղթ տալով: Ու իմ մոտ շատ նուրբ ու տարօրինակ զգացումներ առաջացան էդ մարդու հանդեպ: Չեմ կարա բացատրեմ, բայց մարդկային այլասերվածության նողկանքից ծնված ինչ-որ մի լավ, վեհ բան էր, որ թվում ա թե պիտի ատելություն ծներ, բայց ուրիշ մի բան զգացի, որ զգում ես, երբ քո մասին անշահախնդիր հոգում են: Ի վերջո, նրան պետք էր` ես միզեի, նրա վեջը չպիտի լիներ ես կսրբվեմ, թե թաց-թաց կֆրֆռամ, բայց նա ինձ թուղթ առաջարկեց, չնայած դա իր սցենարի մեջ չէր մտնում…
Իմ մշտական մասնագիտությամբ աշխատանքին ես գնում եմ ամեն օր՝ տաղտկալի, հաջորդը նախորդին նման…
Էս տիրուհու գործն ա, որ ինձ զվարճացնում ա, կասեի` նույնիսկ տալիս ա շատ նուրբ, թեթև, ոչնչի հետ չհամեմատվող, ոչնչով չգնահատվող մեղմ ուրախություն…
Լուսինե Վայաչյան
Շարունակելի…
Մենք գրել էինք Տիրուհի լիլիթի պատմությունը, կնոջ` որը սադո — մազո սեքսի, հայերիս համար ոչ ընդունելի մի աշխարհ բացեց մեզ համար։
Լիլիթի նամակները կարծում ենք ավելի ամբողջական կդարձնի այն` ինչ կատարվում է մեր շուրջը։
Մաս 1
Սկսեմ պատմել: Ես աշխատում եմ բերդանման մի տեղ, ուր բոլոր պայմանները կան մարդ տանջելու համար: Կլիենտը պիտի գար էնտեղ:
Տանտիրուհին տարիքով կին ա, 15 տարի առաջ սարքել ա էդ տունը, ու էդ օրվանից օգտագործում ա որպես Ֆորդ-բոյարդի պես մի բան՝ էկզոտիկայի սիրահարների համար, մենք ասում ենք «տանջատուն»: Երկու կատու ունի , նորմալ կյանքով ապրում ա, մեզ հետ էլ լավ շփվում: Տանը 6 սենյակ կա, որից երկուսն են միայն տանջասենյակներ, մնացածը՝ նորմալ տուն ա. Կա խոհանոց, ճաշասենյակ, հյուրասենյակ, բազմոց, բաղնիք, զուգարան, էդ կնոջ երեխաների լուսանկարները, զանազան բույսեր, հեռուստացույց, կոմպյուտեր… Երբ կլիենտ չենք ունենում, բոլորս միասին խոսում ենք կյանքից, կամ կլիենտներից, հետո ճաշ ենք եփում, քնում ենք, մի կես ժամով դուրս ենք գալիս մաքուր օդի… Մի խոսքով, զբաղվում ենք, մինչև կլիենտը կզանգի:
Աղջիկներից ոչ ոք նարկոտիկներ կամ ուրիշ բան չի օգտագործում, խմում են՝ չափավոր: Տանտիրուհու անունը պայմանական ասենք Ռիմա: Շատ բարի, փափուկ կին ա: Աստղագուշակությամբ ա հետաքրքրվում: Մեկ-մեկ նա այցելուներ ա ունենում գերոնտոֆիլներից՝ դա նրանք են, ովքեր սիրում են տարիքով կյանանց: Ռիման 70-ին մոտ կին ա, իր տարիքի համար շատ լավ պահպանված ու ուրախ: Տղամարդիկ սիրում են համբուրել նրա ոտքերը ։
Աշխատանքս արդեն սիրում եմ: Սա շատ ճիշտ գործ ա, սրա մեջ շատ նուրբ մարդ կային էություն կա, ու խորհուրդ՝ մարդիկ իրանց ամենազզվելի ու ատելի ֆանտազիաները, հաճախ ամաչելով, ուզում են իրականացնել: Ու մեր դերն էն ա, որ վստահություն առաջացնելով մեզ մոտեցնենք, որ նրանք էլ չամաչեն, ազատվեն ամոթից, թող որ մենք էլ կլինետ չունենանք…
Երբ խոսում եմ ստեղի կանանց հետ (առաջ գիտեի, թե մենք երկու հոգի ենք, պարզվեց՝ ավելի շատ ենք), հասկանում եմ, որ շատ-շատ տարբեր կլիենտներ կան:: Կան, որ ուղղակի ենթարկվում են մեզ՝ Տիրուհիներիս: Սրանք սիրում են կանացի հագուստ հագնել, էդ կլիենտները բոլորովին զզվելի չեն:
Մի քանի աղջիկներ ընդունում են, որ կարան մերկանան կլիենտների առաջ, դա անում են, որպեսզի շատ կլիենտ ունենան: Նորմալ ա: Ուրիշներն ընդհանրապես չեն ուզում ոչ մարմինը ցուցադրել, ոչ թույլ են տալիս իրանց կպնել: Բայց հաճախ կպնում են: Ռիման մեզ ասում ա, որ մենք ենք որոշում, թե ի՞նչ անենք, ի՞նչ չանենք կլիենտի հետ: Լավ ա մեր տերը տղամարդ չի, պատկերացնում եմ ինչ կաներ մեր գլխին:
Էս գործն ինձ ահագին լիցքաթափում ա, մանավանդ ուրիշ իմ նման «տիրուհիների» հետ շփվելը, նրանց համոզվածությունը, որ իրանք վատ բան չեն անում, ինձ հանգստացնում ա: Նորմալ կյանքում, երբ փողոցում եմ, ես նայում եմ շուրջս, միլիոն կանայք ու աղջիկներ եմ տեսնում, որոնք շատ մաքուր են, «գլամուր» ու անհասանելի, բայց հասկանում եմ, որ դա միայն արտաքինն ա, որ նրանք դատարկ են: Ընդհանրապես այլ կանանց հետ չեմ կարողանում խոսալ: Խոսում ենք կյանքից, բայց շատ զգույշ, դրանք մնում են երեսանց զրույցներ, ոչ մի խորը բան: Այ երբ գալիս են աշխատելու էսպիսի մի տանը, բոլորը խոսում են շատ բաց։
Մի քանի օր առաջ շատ հարուստ մի կլիենտ ունեինք: Բոլորը նրան լավ ճանաչում են, նա ամեն երկու շաբաթը մեկ գալիս ա: Գալիս ա, ու պահանջում, որ բոլոր աղջիկները միզեն իրա դեմքին: Ամեն միզելու համար 25 դոլար ա տալիս: Մեզ մոտ էդ հարուստը մնում ա 2-4 ժամ: Ինքն իրան կապում ա աթոռից, շղթայում ձեռքերը, ու սպասում, որ հերթական աղջիկները իրան սյուրպրիզ անեն, ու ստորացնեն իրան:
Լուսինե Վայաչյան
Շարունակելի…
-
-
23.04.2024 | 11:06
Ի՞նչ կապ ունեին Արայիկ Հարությունյանի հարցազրույցի անոնսն ու հետագա «զարգացումները». «Փաստ» -
23.04.2024 | 11:42
Ադրբեջանում պահանջել են նաև չորս «անկլավային գյուղերը» -
23.04.2024 | 11:23
Վաղը ուշադիր եղեք հատկապես Ոսկեվանի և Բաղանիսի մոտակա դիրքերին․ Նաիրի Հոխիկյան
-
- Տեսանյութ
- Օրվա միտք
- Խմբագրի վարկած
- Ֆոտո
-
Հասցե` Հայաստան, 0023, Երևան, Արշակունյաց 2
Հեռ: +374 (10) 06 06 23 (413, 414), +374 (99) 53 58 26
Էլ. փոստ` armv12@mail.ru -
2010-2011 © Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են:
Մեջբերումներ անելիս հղումը armversion.com-ին
պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ
ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն
առանց armversion.com-ին հղման արգելվում է: -
Կայքում արտահայտված կարծիքների համընկնումը
խմբագրության տեսակետի հետ պարտադիր չէ:
Գովազդների բովանդակության համար
կայքը պատասխանատվություն չի կրում:
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Copyright “Armversion.com” 2010.