08.05.2024 | 15:10
Փաշինյանի ձեռքերը կթաթախվեն արյան մեջ, եթե ֆրանսահայը մահանա Երևանի օդանավակայան...08.05.2024 | 14:10
Շտապօգնության տնօրենը պարզաբանում է բուժակի հետ կապված միջադեպը...08.05.2024 | 13:10
ՀՀ կառավարության ղեկավարը թշնամուն է հանձնել ՀՀ ինքնիշխան տարածքը` ՀՀ քր. օրենսգ...08.05.2024 | 12:10
Լավ ճանաչելով Նիկոլին՝ գիտեմ, թե ինչ է հիմա կատարվում նրա գլխում, փորձում է օրակ...08.05.2024 | 11:10
Հորդորում ենք միանալ «Տավուշը հանուն Հայաստանի» շարժման երթին․ Արցախի թեմի կոչը...07.05.2024 | 15:10
Տավուշում դրվող սյուները անվտանգության երաշխիքի սյուներն են․ Փաշինյան...07.05.2024 | 14:10
Պուտինի օգնականն ասել է, որ Պուտինը մայիսի 8-ին Փաշինյանի հետ բանակցությունների ...07.05.2024 | 13:10
Վարչապետի աշխատակազմից արձագանքել են Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանի հայտարարութ...07.05.2024 | 12:10
Այս «պինգ-պոնգ» դիվանագիտության շրջանակում արդեն հաջողվել է Ադրբեջանի հետ համաձա...07.05.2024 | 11:10
Փաշինյանը և Ալիևը չեն մասնակցի մայիսի 9-ին Մոսկվայում կայանալիք Հաղթանակի շքերթի...06.05.2024 | 15:10
Մեկ է՝ վերջում Մանուկյանին, Քոչարյանին, Սարգսյանին, բանանի Միհրանին, Վանեցյանին ...06.05.2024 | 14:10
Սոչիի իշխանությունները քաղաքի բնակիչներին և հյուրերին խորհուրդ են տվել խուսափել ...06.05.2024 | 13:10
ՆԱՏՕ-ն սահմանել է 2 կարմիր գիծ, որոնց հատման դեպքում, կմիջամտի Ուկրաինայի հակամա...06.05.2024 | 11:10
Սահմանազատման գործընթացը գաղտնի է և հատուկ դուրս է դրված իրավական մեխանիզմներով ...04.05.2024 | 15:10
Եթե իշխանությունը շարունակի ազգակործան քաղաքականությունը, Սփյուռքը ստիպված է ավե...04.05.2024 | 14:10
Ցավում եմ, որ ՀՀ իշխանությունները շարունակաբար իջեցնում են նաև քաղաքական մշակույ...04.05.2024 | 13:10
Կրեմլը «վտանգավոր» է որակել Մակրոնի և Քեմերոնի հայտարարությունները...04.05.2024 | 12:10
ՀՀ-ում ոչ մի ՄԻՊ այսքան սիրված չի եղել իշխանության կողմից․ Իրավապաշտպան...04.05.2024 | 11:10
ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու համար պետք է առնվազն 6 ամիս շուտ ծանուցում ուղարկել. որքանով...03.05.2024 | 14:10
Գործող ռեժիմն ընդամենը սգո ծառայություններ է մատուցում. Ստեփան Դանիելյան...03.05.2024 | 12:10
ՀՀ-ում տագնապալի զարգացումներ են, անհասկանալի է ձեր հանդուրժողականությունը. Ընդդ...03.05.2024 | 11:10
Ոստիկանությունն ուժ գործադրելու լեգիտիմ իրավունք պետք է ունենա․ Նիկոլ Փաշինյան...02.05.2024 | 15:10
Լատվիայի ԱԳ ղեկավարը հայտնել է, որ Ուկրաինան ստացել է արևմտյան զենք՝ Ռուսաստանին...02.05.2024 | 14:10
«Ես գողական կյանքով ապրող եմ, պարտքի մնացած գումարը ինձ պետք է տաք». Գեղարքունիք...02.05.2024 | 13:10
Հաղթանակը մերն է լինելու․ Մեդվեդևը մայիսի 1-ի շնորհավորանքում ծաղրել է Զելենսկու...02.05.2024 | 12:10
Պահի հրամայականն է կասեցնել Տավուշում սահմանագծման անօրինական գործընթացը...02.05.2024 | 11:10
Ադրբեջանի նպատակն է՝ ամրապնդվել մեր բարձունքներում, որ շարունակի իր նվաճողական ը...01.05.2024 | 15:10
Փաշինյանը Հայաստանի խնդիրները կեղծորեն բարդում է 1915 թվականի ցեղասպանության հոգ...01.05.2024 | 14:10
Հիմա հավատում ենք, որ Հայաստանի հետ միասին քաղաքական ճանապարհով և կարճ ժամանակու...01.05.2024 | 13:10
Ճշմարտության և ներքին առողջացման շարժումը թակելու է նաև «մեծարգո»-ի սպասարկման հ...01.05.2024 | 12:13
Ողբերգական դեպք՝ Երևանում․ թիվ 90 դպրոցի 11-ամյա աշակերտուհու սիրտը կանգ է առել...01.05.2024 | 11:10
Փաշինյանը ամոթանք է տվել, թե՝ չեք ուզում ձեր մի կտոր հողը զիջել հանուն Հայաստանի...23.04.2024 | 11:42
Ադրբեջանում պահանջել են նաև չորս «անկլավային գյուղերը»...23.04.2024 | 11:23
Վաղը ուշադիր եղեք հատկապես Ոսկեվանի և Բաղանիսի մոտակա դիրքերին․ Նաիրի Հոխիկյան...23.04.2024 | 11:06
Ի՞նչ կապ ունեին Արայիկ Հարությունյանի հարցազրույցի անոնսն ու հետագա «զարգացումնե...13.04.2024 | 13:57
Մենք այլևս չունենք ԱԱԾ, այդ հաստատությունը Նիկոլի ռեժիմի հերթական գործիքն է․ Կար...13.04.2024 | 13:26
Վթարի հետեւանքով մահացած բոլոր չորս զինծառայողները ժամկետայիններ էին....13.04.2024 | 13:06
Արարատի մարզում հայտնաբերվել է 36 կգ ոսկի գողություն կատարող կասկածյալներից մեկը...Հիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 81-րդ հոդվածի առաջին մասի 1-ին կետը և «Ազգային ժողովի կանոնակարգ» օրենքի 90-րդ հոդվածը՝ ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանն այսօր դիմել է Ազգային ժողովին՝ Հայաստանի Հանրապետության անկախության 20-րդ տարեդարձի կապակցությամբ համաներում հայտարարելու առաջարկությամբ:
Սերժ Սարգսյանի այս նախաձեռնությունն, ըստ էության, նշանակում է, որ անազատության մեջ գտնվող քաղբանտարկյալները մինչև մայիսի 31-ն ազատ կարձակվեն և, ինչպես խոստացել էր ՀԱԿ առաջնորդ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը, կմասնակցեն առաջիկա հանրահավաքին:
Հենց այսօր ԱԺ պետաիրավական հարցերի հանձանաժողովը դռնփակ նիստում հավանություն կտա նախագահի առաջարկին, իսկ Ազգային ժողովի լիագումար նիստը հարցը կքննարկի մայիսի 23-ին մեկնարկող քառօրյա նիստում:
Քաղբանտարկյալների ազատ արձակումն էապես կլիցքաթափի ներքաղաքական լարվածությունը Հայաստանում` ստեղծելով իշխանություն-ընդդիմություն հարաբերությունների նոր փիլիսոփայություն և իրական երկխոսության հնարավորություն:
Իրական քաղաքականությունը սկսվելու է հենց մայիսի 31-ից հետո, երբ ներքաղաքական առանցքային դերակատարները միմյանց և հասարակության համար կհստակեցնեն երկխոսության օրակարգը:
Մեր կողմից կանխատեսենք, որ երկխոսության հնարավոր թեմաներ կարող են լինել խորհրդարանական և նախագահական առաջիկա ընտրություններում խաղի որոշակի կանոնների, համակարգային բարեփոխումներին վերաբերող հարցերը: Քիչ հավանական է, որ բանակցության սեղանի շուրջ քննարկվի արտահերթ ընտրությունների անցկացման հնարավորությունը, որովհետև երկխոսության ինստիտուտը բացառում է դրա կողմերից մեկի կապիտուլյացիան:
Վերադառնանք համաներման խնդրին և նշենք, որ սա երկրորդն է լինելու Սարգսյանի եռամյա պաշտոնավարման ընթացքում:
Այս համաներումը, բնականաբար, տարածվելու է ոչ միայն Մարտի 1-ի գործով անցնող, այլ նաև` հարյուրավոր այլ կալանավորների վրա:
Այս փաստը դրական ազդեցություն կունենա հասարակական հարաբերությունների վրա` լիցքաթափելով վտանգավոր չափերի հասնող սոցիալական լարվածությունը, որոշակիորեն կվերականգնի ժողովրդի վստահությունը պետական մարմինների նկատմամբ:
Պակաս կարևոր չէ նաև ՔԿՀ-ների «բեռնաթափման» խնդիրը, ինչը թույլ կտա ավելի տանելի պայմաններ ստեղծել անազատության մեջ մնացող կալանավորների համար:
Սուրեն Սուրենյանց
Հրավիրում եմ եկեղեցական ու իրավական ատյաններին` քննարկելու այս դեպքը: Համոզված եմ, որ թե՛ իրավական, թե՛ քրիստոնեական տեսանկյունից այս կնոջ արարքը հանցանք է ու մեղք, և էական չէ, թե քանի տարի է անցել: Արարքներ կան, որոնք չունեն վաղեմության ժամկետ: Չկա մեղք, որ թողության արժանի չլինի անկեղծ ապաշխարանքի պարագայում: Բայց՝ ոչ այս դեպքում…
Ծանոթներիցս մեկը խնդրեց ինձ հրապարակել իր պատմածը: Սա է…
«16 տարեկան էի, երբ համադասարանցիս լացակումած մոտեցավ ինձ, թե՝ բան կա խոսելու: Պարզվեց՝ վերջերս բացահայտել է, որ 16 տարի ապրել է ոչ իր կենսաբանական ծնողների հետ:
1989-ին Մարինեն (անունները փոխված են) նոր էր ավարտել դպրոցը, սակայն արդեն հասցրել էր անբարո համբավ ձեռք բերել: Պատահաբար ծանոթացել է մի երիտասարդի հետ, որոշ ժամանակ անց պարզել, որ հղի է: Նա չէր ցանկանում երեխային պահել, որովհետև իրեն լքել էին, երեխա ունենալը նրա պլանների մեջ չէր մտնում, ինքը պատրաստվում էր ամուսնանալ… Բայց ստացվում է այնպես, որ ծննդաբերում է… երկորյակներ: Մարինեն պահում է միայն տղային՝ Վարդանին, իսկ աղջկան՝ Սյուզիին, ծննդատնից դուրս գալուն պես, թողնում է մոտակա աղբանոցում: Աղջկա բախտից՝ նրան պատահաբար գտնում են ներկայիս ծնողներն ու որդեգրում:
Սյուզիի ծնողները չէին ցանկանում, որ նա իմանար ճշմարտությունը, բայց՝ իմացավ: Պատահաբար՝ երբ գտավ որդեգրման փաստաթղթերը: Դրանից հետո ծնողներն արդեն ստիպված էին ամեն ինչ պատմել նրան: Սյուզին շատ էր տանջվում, հակասական զգացմունքներ ուներ, համ ուզում էր գտնել մորը, համ վախենում էր. դե, ո՞ր մի նորմալ կինը երեխային կգցեր աղբանոցն ու նույնիսկ չէր հետաքրքրվի, թե ինչ է եղել նրա հետ հետագայում: Ես փորձեցի օգնել նրան: 5 տարի պահանջվեց ինձնից նրա եղբորը գտնելու համար, գտա պատահաբար:
«Շնորհակալ եմ քեզ ամեն ինչի համար: Ոչ թե, որ օգնեցիր ինձ գտնել եղբորս, այլ օգնեցիր հասկանալ, որ իրականում ծնողը նա չի, ով ծնում է, այլ նա է, ով պահում ու մեծացնում է քեզ իր հարազատ երեխայի պես… Ես չեմ ցանկանում հանդիպել այդ կնոջը, եթե, իհարկե, նա կին կոչվելու իրավունք ունի… Ցավում եմ միայն եղբորս համար, որ չեմ տեսնելու նրան, ոչ թե այն պատճառով, որ չեմ ուզում, այլ որ՝ մինչև հիմա այդ կին կոչվածը չի ընդունում, որ երկվորյակ է ունեցել… Իսկ որդին, բնականաբար, հավատում է մորը… Հուսով եմ, որ մի օր կհանդիպեմ ու մոտիկից կճանաչեմ նրան»:
Նամակը ստանալուց մի ամիս անց ես փորձեցի օգնել, որ նրանք հանդիպեն:
Պարզվեց՝ իր եղբոր համագյուղացին ամուսնացել է իմ համակուրսեցու հետ, ու ես պատահական մի օր իմացա դրա մասին: Պատմում էի կուրսեցուս, ու ինքն ասաց, որ էդ պատմությունը էլի է լսել: Հետո պարզվեց, որ համակուրսեցուս ամուսինը գիտի Սյուզիի եղբորը, ու երբ մի օր սայթով ցույց տվեց լուսանկարները, համոզվեցի, որ նրանք երկվորյակներ են, այնքան ակնհայտ էր նմանությունը:
Ու մենք որոշեցինք գնալ էդ տղայի գյուղ: Գնացինք, եկեղեցում տեսա էդ տղային, անունը Վարդան էր, սովորում էր Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանում, հիմա էլ է սովորում էնտեղ: Պատմեցի ամեն ինչ: Սկզբում ծիծաղի տվեց, չէր հավատում, շոկի մեջ էր, իսկ հետո՝ լուրջ չէր ընդունում…
Մայրը խեղճացրած էր պահել իրեն, կարճ ու կոպիտ ասած՝ անբարոյականի մեկն է ու գյուղով մեկ անունը դուրս եկած: Վարդանի վրայից լավ երևում էր, որ միտքը հասուն չի, ու ուղղորդվում է մոր ասածներով:
Սյուզիին երկար պատմեցի եղբոր մասին, նա շատ էր ուզում տեսնել եղբորը, բայց չէր կարողանում զսպել ատելությունը իր կենսաբանական մոր հանդեպ, որ իրեն ժամանակին նետել էր աղբարկղը…
Սյուզիի հետ գնացի այն ճեմարանը, որտեղ սովորում էր նրա եղբայրը: Բայց այդ հանդիպումը Սյուզիին մեկ անգամ ևս համոզեց, որ անիմաստ էր փնտրում մեկին` ով ի սկզբանե իր կողքին չպետք է լիներ: Նա հուսախաբված էր:
Սյուզին ամուսնացավ մի տարի անց ու հիմա սպասում է իր առաջնեկին»:
Ահավոր, սահմռկեցուցիչ պատմություն է… Փորձեցի ծանոթիս միջոցով կապվել Սյուզիի հետ, համոզել, որ իր իսկական անունը հրապարակվի, քանի որ 21 տարի առաջ հանցագործություն է տեղի ունեցել, և այդ կին կոչեցյալը քիչ է` երկվորյակներից «ընտրել» է տղային, իսկ աղջկան համարելով բեռ՝ դեն գցել անպետք իրի նման, այդ անառակը Սյուզիին առ այսօր չի համարում իր կենսաբանական աղջիկը, այդքանից հետո մոլորության մեջ է պահում իր կյանքն Աստծու ծառայությանը նվիրած որդուն, որ կարող էր Սյուզիին եղբայր լինել:
Ի դեպ, եղբոր անունն իրականում Վարդան է: Տղան իրականում սովորում է Գևորգյան ճեմարանում:
Անկեղծ ասած, չգիտեմ իրավական տեսանկյունից 21 տարվա վաղեմություն ունեցող հանցագործությանը հնարավո՞ր է ընթացք տալ, բայց արդարացի չէ, որ այդ անբարո կինը, որն իրավունք չունի մարդ կամ կին կոչվելու, իր երեխային աղբարկղը գցելուց հետո կարողացել է այսքան տարի հանգիստ ապրել և մնալ անպատիժ:
Արդյո՞ք այս նամակը կօգնի, որ այդ կինը պատժվի գոնե այնքանով, որ Վարդանը հասկանա տեղի ունեցածի ողջ ողբերգությունը, գիտակցի քրոջ տառապանքն ու հաշիվ տա իրեն՝ որպես Աստծո ծառա իր անցնելիք ճանապարհին…
Հ.Գ. Մենք փոձեցինք պարզել թե ինչ պատիժ է սահմանված սեփական երեխային աղբանոց նետած կնոջ համար: Իրավապահ համակարգի իմ ծանոթ աշխատակիցն ասաց, որ այդ արարքը դիտվում է սպանության փորձ, որը ենթադրում է մինչև10 տարի պատժաժամկետ: Քանի որ դեպքը տեղի է ունեցել 21 տարի առաջ վաղեմության ժամկետով վերոհիշյալ կնոջը պատժել չեն կարող:
Մնում է միայն հասարակական պարսավանքը, այն էլ նման կարգի բարոյազուրկ կնոջը դա հազիվ թե հուզի:
Լուսինե Վայաչյան
Ուղիղ 21 տարի առաջ այս օրը Խորհրդային Հայաստանում տեղի ունեցան առաջին ու վերջին այլընտրանքային խորհրդարանական ընտրությունները: Գերագույն խորհրդի ընտրություններին, իշխող կոմունիստական կուսակցության թեկնածուներից բացի, մասնակցում էին նաև դեմոկրատական շարժման ներկայացուցիչները:
Ոչ ոք չի պնդում, որ այդ ընտրություններն իդեալական էին ու այդպիսին լինել չէին էլ կարող, որովհետև միութենական և տեղական կուսնոմենկլատուրան ամեն ինչ անում էր իշխանությունը պահպանելու համար:
Մոսկվան դիմեց սադրանքների, նաև` կեղծիքների, սակայն համաժողովրդական, համազգային շարժման էներգիան շատ մեծ էր, հանրապետությունն ապրում էր ոչ թե Մոսկվայից եկած ցուցումներով, այլ` հրապարակից, հասարակությունից եկած ազդակներով:
Մայիսի 20-ը 88-ի հուժկու շարժման տրամաբանական հանգրվանն էր, հետևանքը, ձեռքբերումը:
Համազգային շարժման ներկայացուցիչների հաղթանակն այդ ընտրություններում լուծեց երեք խնդիր:
Նոր խորհրդարանը, որ օգոստոս ամսից վերանվանվեց Ազգային Ժողով, 1990 թ.-ին ընդունեց մի կարևոր, պատմական փաստաթուղթ` Անկախության հռչակագիրը, որով դրվեց մեր երկրի անկախության հիմքը: Հենց այս խորհրդարանն էլ մեկ տարի անց` 1991 թ.-ի սեպտեմբերի 21-ին, հռչակեց Հայաստանի անկախությունը` հիմք ընդունելով երկու օր առաջ կայացած հանրաքվեի արդյունքները:
Նոր խորհրդարանը վերացրեց միակուսակցական համակարգը, օրենսդրորեն ամրագրեց մարդկանց քաղաքական, քաղաքացիական իրավունքները: Արդ, դրվեցին ժողովրդավարական Հայաստանի հիմքերը` անկախ հետագա տարիներին արձանագրված մեծ հետընթացից:
Եվ վերջապես, 1990 թ.-ի Գերագույն խորհրդի ընտրությունները նպաստեցին ժողովրդի վստահությունը վայելող իշխանության ձևավորմանը: Այս հանգամանքն էական բարենպաստ նշանակություն ունեցավ արցախյան պատերազմում հայկական կողմի տարած հաղթանակի գործում:
1990-ի խորհրդարանը Երրորդ հանրապետության պատմության մեջ միակն էր, որում որոշումները կայացվում էին քաղաքական երկարատև բանավեճերից հետո: 1995, 1999, 2003, 2007 թթ. խորհրդարանական ընտրություններն իրենց որակով զիջում էին 1990-ի ընտրություններին, խորհրդարանների քաղաքական և ինտելեկտուալ որակը` նույնպես: Դժբախտաբար, հայկական պառլամենտարիզմը խոր ճգնաժամ է ապրում` ապացուցելով, որ Հայաստանը հեռու է իրական դեմոկրատիայից և կառավարման ավտորիտար մշակույթի կրող է: Հուսանք, որ 2012 թ.-ի խորհրդարանական ընտրությունները և նոր ԱԺ-ի քաղաքական և մտավոր պոտենցիալը կխախտեն այս տխուր ավանդույթը:
Սուրեն Սուրենյանց
Երբ Երևանի քաղաքապետ Գագիկ Բեգլարյանի հետ կատարվեց այն, ինչ կատարվեց, որոշ առումով խոցելի կարգավիճակում հայտնվեցին նաև նրա հարազատները, հովանավորյալները: Բեգլարյանի պաշտոնանկությունից հետո լուրեր տարածվեցին, թե ստուգումներ են սկսվել նաև Պետական գնումների գործակալությունում, որի ղեկավարը, ինչպես հայտնի է, Գագիկ Բեգլարյանի եղբայր Հակոբն է: Իսկ սա այն կառույցն էր, որտեղ հարկատուներիս փողերով պետությունը գնումներ է կատարում, սակայն մեկուսացած գործակալությունում երբեք հաշվետու չեն լինում հանրությանը, ասենք, գոնե ասուլիսի միջոցով: Վերահսկիչ պալատն այստեղ ուսումնասիրություններ է իրականացրել ավելի քան մեկ տարի առաջ, բնականաբար՝ ահագին բան բացահայտել է, բայց, չգիտես ինչու (ասում են՝ գուցե պատճառն այն է, որ Իշխան Զաքարյանը Բեգլարյանների մյուս եղբոր` Յուրա Բեգլարյանի ընտանիքի քավորն է, որն էլ, ասում են, Հակոբ Բեգլարյանի առաջխաղացման հիմնական երաշխավորն էր), Պետական գնումների գործակալությունն ու դրա պետը Վազգեն Խաչիկյանի վիճակում չեն հայտնվում, ավելին՝ այս կառույցի բացահայտումները գրեթե լռության մատնվեցին. ամեն դեպքում՝ Հակոբ Բեգլարյանի անունը չշոշափվեց: Վերջինս իր աշխատանքային գործունեությունը սկսել է 1984-85թթ.՝ Երեւանի «Շինանյութ» փորձարարական գործարանում իբրեւ կաղապարող:
Պետական բյուջեի կատարողականի հաշվետվության ժամանակ նույնպես, վերջին մի քանի օրերի ընթացքում, Իշխան Զաքարյանը բազմաթիվ օրինակներ էր բերում, թե ինչպես է հաջողվում ինչ-որ մարմինների՝ մշտապես խաբել պետությանը և հրամցնել իրենց իրական արժեքից շատ ավելի բարձր գներով ապրանքներ: Իսկ պետական բոլոր տեսակի գնումները, ինչպես հայտնի է, կարգավորում է Պետական գնումների գործակալությունը: Այս կառույցն է հայտարարում մրցույթներ, այս կառույցում է որոշվում տենդերի հաղթողը: Այսինքն` պետական միջոցների վատնման մեղադրանքների հոսքը իրականում հարկավոր է ուղղել հենց այս կառույցին: Եվ ուրեմն զարմանալի է, թե ինչպե՞ս է մինչև հիմա Հակոբ Բեգլարյանին հաջողվել ամեն անգամ ջրից չոր դուրս գալ:
Իսկ Բեգլարյանը, ինչպես պարզվում է, ոչ թե ջրից չոր է դուրս գալիս, այլև նույնիսկ ջուրը չի մտնում. պարզապես աշխատանքի չի գնում: Նրա կարիքը չի էլ զգացվում, այստեղ նա անելիք չունի: Սա այն ոլորտն է, որտեղ ամեն բան որոշվում է շատ ավելի վերևում, և ընդամենը «գալոչկայի» համար աշխատանքի ներկայանալը Բեգլարյանի նման բիզնեսների և ունեցվածքի տեր մարդու համար այնքան էլ պատվաբեր չէ: Ճիշտ է, գործակալությունից հայտնեցին, որ նա պարտաճանաչորեն գնում է աշխատանքի և անգամ այսօր է գնացել, սակայն, մեր տեղեկություններով, ամենևին էլ այդպես չէ. պետական գնումների ողջ համակարգը կոորդինացնող կառույցի շեֆը կարող է անգամ շաբաթներով գործի չգնալ, և այս համատեքստում Հակոբ Բեգլարյանին քավության նոխազ դարձնելը ոչ միայն մարդկային չէ, այլև վարչակազմում գործող թայֆայական օրենքները թույլ չեն տալիս: Կհաջողվի՞ Բեգլարյանին խուսափել պատասխանատվությունից` պետական միջոցների այդօրինակ վայրի յուրացումների, այսինքն` մի քանի անգամ ավելի բարձր գնումներ թույլ տալու համար, և ու՞մ ուսերին կդնեն այդ բեռը, ցույց կտա ժամանակը: Իսկ այս պահին ավելի քան հետաքրքիր քայլ է մտածվել՝ գործակալությանն ընդհանրապես պատասխանատվությունից զերծ պահելու համար:
Ամեն ինչ, ինչպես սովորաբար լինում է այստեղ, կազմակերպվել է օրինականության սահմաններում, օրենքի տառին հավատարիմ մնալով: Բայց եթե նախկինում գնումների կազմակերպման գործում հիմնական կազմակերպիչն այս գործակալությունն էր կամ գոնե առնչվում էր դրան ինչ-որ ձևով, ապա այս տարի, համապատասխան օրենսդրական փոփոխություններից հետո, գործակալությանն այլևս դժվար է լինելու որևէ բանում մեղադրել: Եվ ահա թե ինչու:
Երբ փորձեցինք հիշյալ կառուցվածքային փոփոխությունների մասին տեղեկություն ստանալ անձամբ Հակոբ Բեգլարյանից, պարզվեց՝ նա դարձյալ աշխատանքի վայրում չէր: Մամուլի պատասխանատու Վասակ Թարփոշյանը փորձեց ներկայացնել, թե ինչպես է կատարվել այդ ամենը: Եվ այսպես, նախկինում գործակալությունը հայտարարում էր մրցույթը, ընդունում հայտերը, պետական կառույցները հանձնաժողով էին կազմում, որը պետք իրականացներ գնումների գործընթացը: Այս հանձնաժողովում գործակալությունը ներկայացվում էր ընդամենը քարտուղարի հաստիքով, որը որոշման կայացման հետ որևէ առնչություն չէր ունենում: Մրցույթի հաղթողին որոշում էր հանձնաժողովը: Այսինքն, այն ժամանակ ևս գործակալությունը կարողանում էր ասել՝ «не виноватая я»: Բայց հիմա արդեն անգամ մրցույթ հայտարարելու գործն է վերցվելու գործակալությունից, մրցույթներն այլևս՝ սկսած հայտարարելուց, վերջացրած գնումով, իրականացնելու են նախարարություններին կից գործող ԾԻԳ-երը: Այստեղ է հայտարարվելու մրցույթ, այստեղ են որոշվելու մրցույթի հաղթողները, այստեղ է կատարվելու գնումը, այսինքն` պետական փողերի հետ ողջ խաղը իրականացվելու է այս հարթությունում, գործակալությունն այլևս որևէ բանի հետ կապ չի ունենալու և, բնականաբար, գործակալությանն այլևս հնարավոր չի լինի մեղադրել որևէ բանում` ոչ միայն աննորմալ գնումների, այլև գոնե դրանք թույլ չտալու համար:
Բայց հարց է ծագում` եթե գնումները վերցվել են գործակալությունից, եթե այլևս պետական գնումների հետ պետական գնումների գործակալությունը կապ չի ունենալու, այդ դեպքում ի՞նչ կարիք կա պահելու նման գործակալություն, ինչու՞ զուր տեղը պետական միջոցներ վատնել անիմաստ կառույց պահելու համար, եթե գնումների գործը պետական ամեն կառույց հենց ինքը կարող է կազմակերպել՝ գուցե շատ ավելի խելամիտ ձևով տնօրինելով իրեն վստահված միջոցները: Պարզվում է, այս ուղղությամբ էլ են հոգատար միջոցառումներ իրականացվել և գործակալությանը ապահովել ինչ-որ բան անողի կարգավիճակին վայել գործառույթներով:
Գործակալությունը սրանից հետո կազմակերպելու է ուսուցում: Ի՞նչ ուսուցում: Պատասխան` ինչպե՛ս գնել: Գործակալությանն է թողնվել նաև բողոքարկման ֆունկցիան: Հաշվի առնելով, որ բոլորին էլ հայտնի է, թե ինչպես են այս մրցույթները իրականացվում, կարելի է այսօրվանից էլ ասել, որ այս առումով ևս գործակալությունը անելիք չի ունենա՝ ոչ մեկը չի բողոքարկի: Ուրեմն հասկանալի է, որ այս ֆունկցիայի համար նույնպես մի ամբողջ գործակալություն պահելն անիմաստ է: Գործակալությունը մեկ էլ զբաղվելու է ինչ-որ «շրջանակային համաձայնագրերով». սրանք նախկինում կոչվել են «պարբերական», հիմա այլ անուն են ստացել՝ մի քանի տարվա համաձայնագրեր են: Մի խոսքով, էնքան որ մի բան լինի գործակալությանը զբաղեցնելու համար: Հա, մեկ էլ էլեկտրոնային գնումների համակարգի սերվերն են տեղադրել այս գործակալությունում, այնպես որ՝ այս առումով գործակալությունից մի օգուտ կա. սերվերը գործակալության շենքում է:
Ինչպես տեսնում ենք, Հայաստանի Հանրապետությունում իսկապես շարունակվում է խիստ արդյունավետ պայքարը պետական միջոցների վատնման դեմ: Պետական գնումների գործակալությունում կատարված վերոհիշյալ փոփոխությունները, ի դեպ, իրականացվել են միջազգային կազմակերպությունների պահանջներին համապատասխան, և փաստորեն, ինչպես տեսնում ենք, մերոնց հաջողվում է թե´ միջազգային ատյաններին գոհացնել, թե յուրայիններին: Հո չէին թողնելու, որ պետական միջոցների միլիոնների հասնող վատնումները բարդվեն Հակոբ Բեգլարյանի կամ թեկուզ նրան փոխարինող մեկ այլ յուրայինի ուսերին:
Լուսինե Կեսոյան
Մարտի 1-ի արյունոտ իրադարձությունները, տասը անմեղ զոհից բացի, ունեցան նաև երկու այլ հետևանք` դեպքերի ոչ լիարժեք բացահայտումը, ավելի ստույգ` հանցագործության կոծկումը, և քաղբանտարկյալների առկայությունը:
Մինչև վերջին շաբաթները շատերը մտածում էին, որ Մարտի 1-ն այդպես էլ չբացահայտված էջ է մնալու: Այդպես էին մտածում մարդիկ, ովքեր անկեղծորեն ձգտում են այդ ոճրագործության բացահայտմանը: Սերժ Սարգսյանի` նախաքննության մարմնին տված հրահանգը որոշակիորեն փոխել է իրավիճակը ու նաև սին դարձրել իշխանության բազմաթիվ ներկայացուցիչների նախորդիվ հնչեցրած պնդումները` Մարտի 1-ի էջը փակված համարելու մասին:
Շատերը նաև պնդում էին, որ այս կամ այն քաղկալանավորը ճաղերի հետևում մնալու է մինչև ընտրություններ: Այս պնդումն էլ, որ հիմնականում հնչում էր ընդդիմության ճամբարից` դարձյալ, կարծես թե, դատապարտված է իրականություն չդառնալուն:
Իշխանության, ընդդիմության ներկայացուցիչները խոսում են քաղբանտարկյալների շուտափույթ ազատարձակման հեռանկարի մասին: ՀԱԿ-ը նույնիսկ իր թռուցիկներում ծանուցում է, որ Նիկոլ Փաշինյանն ու Սասուն Միքայելյանը ելույթ են ունենալու մայիսի 31-ի հանրահավաքում: Ըստ էության նույն բանն է ասում նաև ԱԺ նախագահ Հովիկ Աբրահամյանը` մի քիչ ավելի զուսպ տոնայնությամբ:
Քաղբանտարկյալների ազատարձակման հարցում առկա է նաև հասարակական վստահություն:
Բայց քաղբանտարկյալների խնդիրը Մարտի 1-ի հետևանքներից ընդամենը մեկն է:
Կարևոր է նաև այս ոճրագործության լիարժեք բացահայտումը՝ մարդկանց սպանության հանգամանքների պարզաբանումը, մեղավորներին պատասխանատվության ենթարկելը:
Առանց դրա` հնարավոր չէ ակնկալել քաղաքական լարվածության լիցքաթափում, քաղաքական նոր մշակույթի ձևավորում, ի վերջո` նման ոճիրների կրկնության բացառում:
Կբացահայտվի՞, արդյոք, Մարտի 1-ը: Այս հարցում կարծիքները երկփեղկվում են, մարդիկ հնչեցնում են հարցեր, որոնք չունեն պատասխաններ:
Մի կողմից, բանականությունը հուշում է, որ այդ ոճրագործության բացահայտումը բխում է բարեփոխվող իշխանության շահերից, մյուս կողմից` դժվար է հավատալ, որ մեկեն օրինապաշտ է դառնալու այն համակարգը, որը երեկ անմեղին ազատազրկում էր, մեղավորի հանցագործությունը՝ կոծկում:
Մարտի 1-ը, դրա բացահայտումը կամ կոծկումը, դրա նկատմամբ վերաբերմունքը` հետաքրքիր մի ջրբաժան են:
Կամ իսկապես գործող նախագահը նպաստում է այս ոճիրի բացահայտմանը` ձերբազատվելով Քոչարյանի ժառանգությունից, նոր` ավելի քաղաքակիրթ իշխանության հայտ ներկայացնելով:
Կամ կոծկելով իր նախորդի կատարած հանցագործությունը` գործող իշխանությունը վերջնականապես նույնանում է երկրորդ նախագահի համակարգի հետ, գծում իր և հասարակության, իր և ապագայի բարիկադները:
Առաջիկա ամիսները ցույց կտան, թե որ ջրբաժանն է նախընտրում Սերժ Սարգսյանը:
Սուրեն Սուրենյանց
Այսօր շատ ակտիվ են եղել ՀՀ-ում հավատարմագրված Եվրամիության դեսպանները: Նրանք ամբողջ օրն աշխատել են, ավելի ստույգ` ինտենսիվ հանդիպումներ են ունեցել Հայաստանի ընդդիմադիր դաշտի բոլոր առանցքային դերակատարների հետ: Վաղուց չեմ հիշում, որ եվրոպական դեսպանները նույն օրվա ընթացքում հանդիպեն ՀԱԿ, ՀՅԴ, «Ժառանգություն» կուսակցության ներկայացուցիչների հետ: Ընդ որում, յուրաքանչյուրի հետ հանդիպել են առանձին-առանձին, լսել նրանց մոտեցումները ներքին և արտաքին քաղաքականության հարցերի լայն շրջանակի վերաբերյալ:
Նման ակտիվության պատճառն, ըստ ամենայնի, աշխարհում, նաև` Հայաստանում կատարվող փոփոխություններն են:
Մարտի 1-ի գործի վերաքննությունը, մինչև ամսվա վերջ քաղբանտարկյալների գրեթե անխուսափելի ազատարձակումը միանգամայն նոր իրավիճակ են ստեղծել Հայաստանում: Միջազգային կառույցները սովոր էին մեր երկրում ականատեսը լինել իշխանություն — ընդդիմություն կոշտ հակադրությանը, հիմա` երեկվա հակադրվողները խոսում են, որ երկխոսության դուռը կիսաբաց է: Ուրեմն, Հայաստանում նոր իրավիճակ է, նոր լուծումներ են պետք, և ԵՄ-ն ներկայացնող դեսպանները որոշել են առաջին ձեռքից ստանալ ինֆորմացիան, հասկանալ զարգացումների տրամաբանությունը:
Մի գործոն էլ կա, որ դեսպաններին ստիպում է ավելի ուշադիր լինել: Աշխարհի շատ ազդեցիկ երկրների, կազմակերպությունների համար անակնկալ եղան արաբական իրադարձությունները, ինչի հետևանքով նրանք դժվարանում էին ճգնաժամի հաղթահարման արդյունավետ դեղատոմսեր առաջարկել, ադեկվատ մոտեցումներ որդեգրել: Ըստ այդմ, Արևմուտքի դիվանագետները որոշել են ավելի աչալուրջ լինել ավտորիտար կամ ոչ դեմոկրատական երկրներում ընթացող զարգացումների, հնչող հրապարակային հայտարարությունների հանդեպ:
Ամեն դեպքում, եվրոպական կառույցների ուշադրության մեծացումը մեր իրականության հանդեպ միայն դրական կարելի է գնահատել, որովհետև դա հաճախ զսպող գործոն է հանդիսանում քաղաքական սուբյեկտների համար: Ի վերջո, զարգացման եվրոպական ուղղությունը ոչ թե պարտադրանք է, այլ` մեր ինքնակամ ընտրությունը:
Սուրեն Սուրենյանց
Ռուսական քաղաքական էլիտան սպասման ու անորոշության մեջ էր:
Նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևն իր եռամյա պաշտոնավարման ընթացքում առաջին անգամ մեծ ասուլիս էր հրավիրել: Ասուլիսին մասնակցում էին ռուսաստանցի և օտարերկրացի 800-ից ավելի լրագրողներ:
Եթե նախկին նախագահ Վլադիմիր Պուտինի համար նման ասուլիսները պարբերական բնույթ էին կրում, ապա գործող նախագահը ավելի հաճախ գերադասում է մարդկանց հետ շփվել փորձագիտական շրջանակներում, տարբեր էլիտար հարթակներում, սոցցանցերում:
Այս անգամ նա հրապարակային արտահայտման նոր ձևաչափ էր ընտրել, ու շատերը սպասում էին էական հայտարարությունների, որոնք կարող էին որոշակիացնել Ռուսաստանի քաղաքական կյանքը, հարաբերություններն իշխող տանդեմում:
Սակայն Մեդվեդևը չարդարացրեց սպասելիքները, հստակ չպատասխանեց այն հարցին, թե ով է լինելու իշխանության թեկնածուն գալիք տարի նշանակված նախագահական հերթական ընտրություններում: Նրա պատասխանից պարզ դարձավ, որ Մեդվեդև-Պուտին զույգն առայժմ վերջնական որոշում չի կայացրել կամ առնվազն որոշել է առայժմ չբարձրաձայնել կայացված որոշման մասին:
Պուտինի սիրած «կայունությանը» Մեդվեդևը սիրում է հակադրել իր սիրած «մոդեռնիզացիան»: Իր սիրած գաղափարով էլ բլոգեր-նախագահը ներկայացել էր ասուլիսին:
Այնուամենայնիվ, երկար սպասված ասուլիսում մի հետաքրքիր միտք հնչել է: Դմիտրի Անատոլևիչն ասել է, որ ազատազրկված գործարար Միխայիլ Խոդորկովսկուն վտանգավոր չի համարում հասարակության համար: Հիշեցնենք, որ վարչապետ Վլադիմիր Պուտինը տրամագծորեն հակառակ կարծիքն ունի:
Ինչևէ, անդրադառնանք գործող նախագահի հնչեցրած մտքին: Այս հայտարարությունն անելով` նա, թերևս, հասկացնել տվեց, որ այս հարցում տարաձայնություններ ունի Պուտինի հետ: Այսպես կարելի է, իհարկե, շահել լիբերալ էլեկտորատի համակրանքը:
Սակայն այս հայտարարությունը կարող է նաև բումերանգի նման հարվածել հենց Մեդվեդևին: Եթե նա համարում է, որ Խոդորկովսկին վտանգավոր չէ, ապա ինչո՞ւ է մարդն ազատազրկված: Եվ մի՞թե այս հայտարությունը սեփական անզորության խոստովանություն չէր: Համենայնդեպս, այդպես կընկալվի, եթե հայտարարությանը չհետևեն կոնկրետ գործողություններ:
Մի խոսքով, ասուլիսի շուրջ եղած աղմուկն ավելին էր, քան` բուն ասուլիսը:
Սուրեն Սուրենյանց
«Մենք նոր ենք, և ինչպես ամեն նոր բան, որ մտնում է շուկա, կարիք ունի ներկայանալու, ասելու, թե` ով ենք, ինչու ենք եկել, ինչ ասելիք ու անելիք ունենք, ուր ենք գնում ու տանում մեր ընթերցողին: Մենք գրում ենք հայ ընթերցողի համար, հայեցի լեզվամտածողությամբ միջին վիճակագրական հային հասանելի լեզվով: Մենք բոլորս տարբեր ենք և կարող ենք ունենալ տարբեր վարկածներ: Մենք չենք պարտադրում մերը և պատրաստ ենք մեր քննարկումներում լսել Ձեր վարկածները հայ հասարակությանը, հայաստանցուն հուզող ցանկացած հարցի շուրջ, լինի դա` քաղաքական, իրավական, սոցիալական, օրենսդրական, մշակութային, կենցաղային, սպառողական, առողջապահական, կրթական, սպորտային, հոգեբանական, բնապահպանական և այլն, բնականաբար, հաշվի առնելով հայկական մենթալիտետը և այն, որ մենք արդեն Եվրախորհրդի անդամ երկիր ենք, որը պատրաստվում է մուտք գործել Եվրամիություն: Հետևաբար, մենք ինքներս կփորձենք մտածել ճկուն, և Ձեր դատին հանձնելով մեր վարկածները, Ձեզ հետ միասին հասնել վերջնական նպատակի` մատնացույց անել բոլորիս հուզող պրոբլեմներն ու փորձել լուծում գտնել դրանց համար: Հուսով ենք դառնալ Ձեր լավ զրուցակիցն ու բարեկամը: Բարի մեկնարկ Մեզ և Ձեզ», — այս ողջույնի խոսքը ես գրել եմ, երբ մեր www.armversion.com ՝ «Հայկական Վարկած» կայքը մեկնարկեց 10 ամիս առաջ:
Ինձ հրավիրեց Ռուզան Ավոյանը, մենք զրուցեցինք, ու ես սկսեցի գրել: Կայքին բոլոր աշխատողներս վերաբերվում էինք որպես մեր զավակի, մի տեսակ ընտանեկան մթնոլորտ էր՝ միասին ենք սկսել, միասին էլ պիտի զարգացնենք: Աշխատում էինք, բայց շատ շուտով կանգնեցինք մի խնդրի առաջ, որ մեզնից կախված չէր՝ կայքը վատ էր աշխատում: Երբ Ֆեյսբուքում հղում էի տեղադրում, շատերը բողոքում էին, որ դժվար է բացվում, ու դա բնավ ինտերնետի արագության հետ կապ չուներ, պարզ էր, որ կայքի ծրագրային սխալի հետևանք է ու վատ հոսթինգի: Կայքը ծանր էր, չգիտեմ՝ ոնց էր սարքած, բայց շատ ծանր էր:
Իսկ կայքի ստեղծման պատմությունը հետևյալն է. Ռուզան Ավոյանը որոշում է կայք պատվիրել: Նա ինտերնետ-տարածքից քաջատեղյակ չի: Խնդրում է ընկերներին գտնել մեկին, ով կկարողանա news.am-ի կարգի կայք սարքել: Ծանթացնում են Գիրգոր Սեմերջյանի հետ, որը հանձն է առնում «կես գնով»՝ 2000 դոլարի փոխարեն 1000 դոլարով ծրագրավորել ու ձևավորել news.am-ի կարգի կայք:
Կայքը սարքում է, բայց ոչ մի բանով նման չի լինում news.am-ի կայքի ֆորմատին. ով գոնե մի անգամ մտել է մեր հին կայքը, ինձ հետ հաստատ կհամաձայնի: Բազմիցս դիմել ենք Գրիգորին, խնդրել ենք, պահանջել՝ շտկել կայքի թերությունները: Որոշ բաներ մի լավ մուննաթից հետո շտկել է, բայց զուգահեռ անընդհատ ծագել են նորանոր պրոբլեմներ, նորանոր սխալներ: Օրինակ, երբ հղումն ուզում էիր տեղադրել Ֆեյսբուքում, բերում էր տառաթվակույտեր՝ հղման վերնագրի փոխարեն, նկարները չէր բերում, սկզբի տեքստը չէր բերում, ու մենք ստիպված ամեն անգամ ձեռքով տեղադրում էինք տեքստը, որ տգեղ հղում չտեղադրենք:
Մի նյութը սկզբում ուներ երեք հղում: Մի հղումը տեղադրում էիր, հաջորդ օրը չքանում էր. պարզվեց, որ երբ նյութը դրվում է «գլխավոր», այնտեղից հանելուց հետո չի լինում էլ, ուրեմն՝ պետք է հղում տալ ԼՐԱՀՈՍԻՑ: Դե արի, լրագրող, էդքանը ամեն օր հիշիր ու արա: Դե արի, խմբագիր, որ նոր-նոր ինտերնետ տարածք է մտնում, հասկացիր էս բոլոր նրբություններն ու ամենակարևորը՝ կարողացիր ապացուցել դեմագոգին, որ նա քեզ խաբել է: Ու խաբել է ստորաբար, քանի որ Գրիգոր Սեմերջյանի կայքերի պատրաստման արտադրամասի գինը նմանատիպ կայքերի համար 75000 է, նաև գործում է բոնուսային համակարգ, բայց ոչ՝ 250 000 ու նաև 50000՝ էլի չգիտես ինչի համար, ու էլի ամսական 20000՝ «կայքին հետևելու համար»:
Բայց կայքը ծանր էր, ու ամենաբարդը դա էր, Գրիգորը ոչ մի կերպ չէր կարողանում թեթևացնել կայքը: Էն աստիճանի, որ երբ մենք հոսթինգը տեղափոխեցինք այլ տեղ, հոսթինգի աշխատանքն ապահովող ադմինիստրատորը բողոքում էր. «Վերջին 3-4 օրը կայքը օրը ամենաքիչը մեկ ժամ օֆֆլայն է, և ստիպված մենք էլ օրը մեկ ժամ հատկացնում ենք ձեր կայքին: Այնպես որ, ոչ ձեզ, ոչ ինձ սա ձեռք չի տալիս: Դրա պատճառով տուժում են մյուսները»,- ասաց նա ու հրաժարվեց կայքից:
Հոսթինգը տեղափոխելն էլ չփրկեց կայքը, էնպես որ ստիպված եղանք պատվիրել նորը: Գրիգորը մեր հանդիպման ժամանակ ասաց. «Դուրներդ չի գալիս՝ իմ կայքը հետ տվեք, ես ձեզ ձեր գումարը կվերադարձնեմ»: Բայց հետո փոշմանեց, ոչ մի կերպ չի ընդունում, որ իր սարքած կայքը չի համապատասխանում news.am-ի ֆորմատին, այսօր էլ պնդում է, որ ինքը կատարել է առաջադրանքը ու նյուզից լավ կայք է սարքել:
Հիմա խնդիրն այն չի, որ դատարան դիմելիս կարող են պայմանագիր պահանջել, որը չկա, քանի որ եղել է մարդկային գործոնի հարց՝ վստահություն ընկերոջ խոսքին: Իսկ վստահությունը չարաշահած Գրիգորը կարող է խաբել այլ պատվիրատուների, ու մարդիկ կարող են փչացնել նյարդեր, դրամական միջոցներ, ի վերջո՝ որպես բիզնես պրոյեկտ տուժել, քանի որ ոչ ոք չի համաձայնի գովազդ տեղադրել նման կայքում: Բայց եթե ունենա՞՚ր, կկարողանա՞ր ապացուցել իր հայցի իրավացիությունը: Միգուցե՝ եթե ունենար պայմանագիր, որտեղ նշված կլինեին բոլոր տեխնիկական ու ձևավորման պահանջները, բայց դա անհնար կլիներ Ռուզանի կամ մեկ ուրիշի պարագայում, քանի որ նա կայքը պատվիրելու պահին չի ունեցել համապատասխան իրազեկվածություն ու տեխնիկական գիտելիքներ, որպեսզի ներկայացներ այսպիսի պահանջատիրական պայմանագիր, ու ցավն այն է, որ Ադմինիստրատորին, ում վստահել է այդ գործը, պատշաճ չի կատարել իր խնդիրը:
Բայց նույնիսկ այս պարագայում անհասկանալի է՝ կա՞ն նման փորձագիտական կառույցներ, կա՞ արդյոք անկախ աուդիտորական կամ հաշտարարական կառույց, որը զբաղվում է ինտերնետ տեխնոլոգիաների ոլորտում գործող կազմակերպությունների ու անհատների խաբեությունների բացահայտմամբ, պաշտպանում է սպառողի շահերը: Ես չգտա: Չկա նման նախադեպ. միակ բանը, որ կարելի է անել՝ դիմել քրեական գործ հարուցելու համար, ինչը Ռուզանը չի ուզում: Դատարանից էլ ասել են՝ դիմեք տեսնենք… Մի խոսքով…
Ես չեմ խոսում տարրական, կներեք, ռուսերեն ասեմ՝ «порядочность»-ի մասին. հայերենում սա «կարգին»-ն է, ու այստեղ օգտագործելը պատկերացում չի տալիս, թե ինչի մասին է խոսքը, որի մասին չեմ ուզում խոսել: Դա մեր ազգի ամենայուրահատուկ բնորոշիչն է՝ «քցոցին», ու էնքան ենք դրա մասին խոսել, որ իմաստազրկել ենք մեր խոսքը: Ես չեմ ուզում խոսել մարդկայնությունից, ուզում եմ խոսել օրենքից ու իրավունքից: Իսկ օրենքն այստեղ մեծ բաց ունի: Ինտերնետ տեխնոլոգիաների ոլորտի հարաբերությունները անհրաժեշտ է ներառել օրենսդրական դաշտ ու զինել որակյալ փորձագետներով:
Մենք կփորձենք դիմել դատարան ու հայցում ենք ձեր մասնակցությունը քննակմանը: Միգուցե հանրային հնչեղություն տալով այս հարցին՝ կարողանանք ձևավորել նմանատիպ իրավիճակներում կողմնորոշվելու ճիշտ վարվելաձև, ազդելու դատաիրավական փորձագիտության պահանջի ձևավորմանը, որ էլ ոչ ոք մեզ նման չխաբվի, ու խաբելիս հաստատ իմանա, որ կենթարկվի պատասխանատվության:
Մինչ այժմ ինտերնետ տեխնոլոգիաների ոլորտում կատարվող հանցագործությունները եղել են Ազգային անվտանգության իրավասության ներքո: Բայց եթե հանցագործությունը չի վտանգել ազգային անվտանգությունը, այլ «քցել» է այդ ազգի մի հատվածին, կոնկրետ մեզ՝ կայքում գրողներին ու ընթերցողներին, ո՞վ է էդ դեպքում պատասխանատուն:
Մեր պարտքն է զգուշացնել բոլորին Գրիգոր Սեմերջյանի ու նրա կայքարտադրամասի(G Design Group) անազնվության մասին:
Լուսինե Վայաչյան
«Հայկական Վարկած»-ի աշխատակիցներ
Երևանի թիվ 114 դպրոցում իրարանցում էր: Տնօրենները խառնվել էին իրար մի ուրիշ կարգի: Քննասենյակից դուրս եկողի գլխին էին հավաքվում միանգամից մի քանի հոգի, ու սկսվում էր. դուրս եկածը հերթով իրեն տրված հարցերն էր ասում, լսողները փորձում էին սերտել: Իսկ ներսում երկու հանձնաժողով վճռում էր տնօրենների պաշտոնավարման հետագա ճակատագիրը:
Քննական գործընթացին հետևում էր նաև նախկին տնօրեն, բայց քաղաքականություն մտնելու շնորհիվ պատգամավոր դարձած Անահիտ Բախշյանը: Փորձեցինք տիկին Բախշյանից որոշ մանրամասներ պարզել այս իրարանցումից:
— Տիկի´ն Բախշյան, այս քննություններն ի վիճակի՞ են լիարժեք պատկերացում տալ, թե ինչ տնօրեններ ունենք այսօր:
— Ինչպիսի մանկավարժ է, ինչքանով կազմակերպիչ է, կառավարիչ է, մարդկային փոխհարաբերությունները ինչպես է կառուցում՝ չէ´, բայց էստեղ մի նշաձող կա դրված, որից ցածրը չի կարող անցնել: Այսինքն, գրավոր 60 հարցերից ամեն քննության ժամանակ 60-ը ընտրվում է, բաժանվում է, էդ 60-ից 54-ին պատասխանողը նվազագույնը անցնում է բանավոր փուլը:
— Իսկ «զուբրիտ»-ի խնդիր չկա՞:
— Անպայման կա, բայց եթե անգամ անգիր են արել ինչ-որ բաներ, էդ անգիր բանը մի օր հետք թողնում է ուղեղի մեջ և աշխատանքի ընթացքում: Եթե էդպիսի սիտուացիա լինի, կսկսի հիշել` ա´յ մարդ, ես սրա մասին մի տեղ կարդացել էի, նորից կվերցնի` կկարդա, այսինքն` ինքը կիմանա գոնե, որ դա օրենքով կարելի է կարգավորել` արի` գնամ օրենքի մեջ նայեմ, ոչ թե ինքս որոշեմ ինչ անել:
— Իսկ որ նախարարը ասել էր, թե մեր դպրոցներում էլ կարող են տգետ մարդիկ աշխատել… «տգետ» որակումը նախարարի կողմից, դե, մենք գիտենք` ինչ մակարդակ է դպրոցներում, բայց ամեն դեպքում, որքանո՞վ է արդարացված նման գնահատականը նախարարի կողմից, և եթե տգետներ կան, ապա ինչպե՞ս են հայտնվել այդ պաշտոններին և ինչպե՞ս են շարունակում պաշտոնավարել, երբ կան նախարարություն, կրթության վարչություն:
— Ես լիովին նախարարին համամիտ եմ էդ հարցում: Դպրոցում տգետ, հենց «տգետ» բառն եմ ասում, դպրոցի տնօրեն չպիտի լինի:
— Այսինքն՝ կան:
— Իհարկե´ կան:
— Եվ շա՞տ կան` մե՞ծ տոկոս է կազմում:
— Նու, եթե չլիներ էդպես, անհրաժեշտություն չէր լինի օրենքով էս շեմը դնել: Սա փաստորեն մի շեմ է, որից ցածր չես կարող դպրոցի տնօրեն ունենալ:
— Ես մեկ-երկու րոպե հետևեցի քննական պրոցեսին, քանի որ Դուք ավելի տևական ժամանակով եք հետևում, ինչպե՞ս է ընթանում հենց քննելու գործը, ինչ-որ հոգեբանական ճնշում կամ հակառակը՝ հուշում, նկատե՞լ եք:
— Ո´չ մի, ում ուզում եք` հարցրեք, առավել ևս՝ հուշել:
— Իսկ փողով հարցերը լուծե՞լ, ծանոթո՞վ…
— Ուրեմն, առիթը օգտագործեմ հայտարարելու հասարակությանը, որ բոլոր այն պաշտոնյաները` գյուղապետ, քաղաքապետ, մարզպետ, նախարար, նախագահ… ինչ-որ մեկը խոստանա փողով էս գործը դզել, չի հաջողվելու:
— Ասենք, տեսա՝ Նարինե Հովհաննիսյանն էր հանձնաժողովում. դե, նրան շատ տնօրեններ կճանաչեն, հնարավոր չէ՞, որ, ասենք, նախապես համաձայնության գան:
— Նարինե Հովհաննիսյանը էսօր ա էստեղ, վաղը էստեղ չի լինի: Էս հանձնաժողովը մեկ օր է մնում ընդամենը:
— Այսինքն` ԽԾԲ-ն այստեղ չի՞ աշխատում:
— Դե, հիմա իմ երևակայությունը թույլ չի տալիս երևակայել, թե ԽԾԲ ո՞նց կարող է լինել: Գրավորի մեջ ես բացառում եմ, բանավոր քննության մեջ էլ:
— Ասենք, աչքերով, շարժումներով, չգիտեմ, ինչ-որ մի ձևով:
— Դե, ի՞նչ պիտի լինի, հարցը պիտի կարդա, բանավոր քննությունը ձայնագրվում է, յուրաքանչյուր հարցի պատասխանից հետո հանձնաժողովի նախագահը իրեն ասում է` ճիշտ է կամ սխալ է: Դա գրվում է, բացի ձայնագրությունից, գրվելուց հետո հանձնաժողովի անդամները տակը ստորագրում են, քննություն հանձնողն էլ դրա տակ է ստորագրում: Հետևաբար, չգիտեմ, ինչքան էլ ուզենան…
— Եվ էսպիսի մի հարց. էստեղ տնօրենները խառն են` և´ մայրաքաղաքից են, և´ մարզերից: Ինչ-որ տարբերություն կա՞, ո՞ր մասն է մեզ մոտ ավելի խոցելի, չէի ուզենա էլի էդ բառը օգտագործել, բայց դե, տգետ տնօրենները ավելի շատ մայրաքաղաքու՞մ են, թե՞ մարզերում:
— Բոլորովին, ո´չ , չէ´, կարող է առոգանության մեջ լինի տարբերությունը, ասենք, Գեղարքունիքի, չէ´, չէ´, չէ´, չկա´, մարզերից էլ էնքան պատրաստված տնօրեններ են գալիս, քեֆդ գալիս է: Եվ հեռավոր գյուղ, սահմանամերձ գյուղ, բայց պատրաստված, կարգին մարդիկ: Երևանից է գալիս՝ բանի պետք չի:
— Բա «էդ բանի պետք չի»-ն ո՞նց է մինչև հիմա մնացել տնօրեն:
— Դրա համար կկտրվի: Էրեկ գործող տնօրեն կտրվեց, հլը լավ է, որ էս անգամ քիչ կտրվեցին: Բայց օր է եղել, որ 25-ից 13-ը կտրվել են` անցած անգամ:
— Տիկին Բախշյան, Դուք Ազգային ժողովում կառավարության առջև հարց բարձրացրիք այն տնօրենների դիմումի վերաբերյալ, որոնց 5 տարի է մնացել պաշտոնավարել, և որոնք խնդրել էին իրենց զերծ պահել քննություններին մասնակցելուց: Նրանք հասա՞ն իրենց ուզածին, թե՞ ոչ:
— Իհարկե, հասա´ն: Հիմա ասեմ:
— Այսինքն` իրենք քննություն չե՞ն հանձնելու:
— Միայն գրավորն են տալու, բանավորից ազատվեցին: Ուրեմն դա ինչ է` օրենքի մեջ փոփոխություն մտցվեց, 61 տարին 2011 թ. լրացած տնօրեններին տրվեց արտոնություն` միայն գրավոր փուլը տալ:
— Բայց ավելի վատ չէ՞, տարիքով տնօրենը ավելի մեծ շանսեր չունի, ասենք, հիշողության հետ կապված խնդիրներ ունենալ, հազար ու մի թերություն կարելի է գտնել, չգիտեմ, տարեցը կարող է շատ ավելի վատը լինել, քան երիտասարդը:
— Դե, հիմա, ես էդ փոփոխությանը կատեգորիկ դեմ էի, բայց դե մեծամասնությունը` կոալիցիան, քվեարկեց, անցավ:
— Դա, ըստ էության, խտրականություն էր:
— Չէ´, ես նորից եմ ուզում ասել, դա ժեստ էր: Մի խումբ տնօրեններ, առանց ստորագրելու, նամակով դիմել են նախագահին, որ արտոնություն տա: Էդ ո՞ր տնօրենն ա դիմում նախագահին` որը հիշեցնում ա նրան, որ գիտե՞ս, ես էսինչ ժամանակ քեզ ծառայություն եմ մատուցել, քո ընտրությունը հաջողացրել եմ, հիմա դու ինձ տուր էդ արտոնությունը, և տրվեց: Այսինքն` նախագահը հաստատեց, որ էդ արտոնության ժամանակը եկել է, էլի:
— Դե, մարզերում ինչպե՞ս է, տնօրեններին նշանակում է մարզպետը, որի հիմնական ֆունկցիան տվյալ մարզում ընտրություն կազմակերպելն է: Ըստ այդմ, տնօրեն նշանակելիս մարզպետը կողմնորոշվում է հենց այս չափանիշով, թե ում մոտ ավելի լավ կստացվի ընտրության կազմակերպման գործը: Այս առումով տնօրեններին այդքան էլ չի կարելի մեղադրել, վերևից է իջեցվում հրահանգը, նրանք էլ կատարում են:
— Հիմա չեն կարող: Հիմա ենթադրենք՝ մարզպետը ուզում ա սիրուհուն տանի դպրոցի տնօրեն: Էս սիրուհին ուզի-չուզի՝ պիտի գա էս փուլով անցնի:
— Դե, 60 հարց ա, կսովորի, կանցնի, էլի:
— Դե հիմա , թող սովորի, դե հիմա, թե կսովորի, 5 հատ էլ բանավոր հարցին կպատասխանի, ջհանդամ, որ սիրուհի ա, գոնե կիմանանք, որ մի բան գիտի: Դե հիմա, մնացածը իրանց գործն ա արդեն, բարոյականության խնդիր ա:
Հ.Գ.Մեզ պատահած ծանոթ տնօրեններից մի քանիսը, ի դեպ, հաստատեցին, որ չեն կարողացել «դոստուպ» գտնել դեպի քննական հանձնաժողով: Այնպես որ, հուսանք՝ գոնե այս քննությունը կանցնի առանց չարաշահումների:
Լուսինե Կեսոյան
Հոկտեմբեր ամսից Հայաստանը «Զվարթնոց» օդանավակայանի նոր համալիրի շնորհիվ կհայտնվի առաջին տեղում անդրկովկասյան իր հարևանների համեմատությամբ. ո´չ Թբիլիսիի, ո´չ էլ Բաքվի օդանավակայանները չեն կարող այլևս մրցել մերինի հետ: Շահագործման է հանձնվելու օդանավակայանի համալիրի նոր շենքը: Նախկին շենքն այդուհետ կօգտագործվի որպես վարչական շենք, իսկ ուղևորները գործ կունենան միայն նոր համալիրի հետ:
Օդանավակայանի հանրային գոտու նոր տերմինալը, շուրջ 34000 քմ տարածքով, միանգամայն նոր պայմաններով կդիմավորի ուղևորներին: Հաշվառման սրահը կունենա 46 հաշվառման սեղան և հաշվառման կրպակներ: VIP բաժնի հետ լինելու է նաև առանձին նախագահական բաժին, որտեղ մուտքը կլինի առանձին. այստեղ կդիմավորեն ու կճանապարհեն միայն նախագահներին: Լինելու է երկհարկանի ավտոկայանատեղի` 20 հազար քմ մակերեսով` ունակ սպասարկելու 600 ավտոմեքենա:
Մի խոսքով, ամեն ինչ, ըստ «Արմենիա» միջազգային օդանավակայաններ» ՓԲԸ-ի աշխատակիցների (2001 թ.-ից այս ընկերությունն է իրականացնում «Զվարթնոցի» կոնցեսիոն կառավարումը, և հենց Էդուարդո Էռնեկյանի ընկերությունն է շուրջ 244 մլն դոլար ներդրումներ կատարել այստեղ), ամեն ինչ լինելու է բարձր մակարդակով, ամեն ինչ արվելու է` միջազգային լավագույն օդանավակայաններից հետ չմնալու համար: Շահագործման հանձնելուց հետո «Զվարթնոցին» կտրվի «B» դասի օդանավակայանի կարգ. օդանավակայանները լինում են 4 դասի` A, B, C, D, սակայն A դասի օդանավակայան չկա, այնպես որ…
Բայց ամեն ինչով հանդերձ, անկախ այն բանից, որ «Զվարթնոցը» հայտնվելու է լավագույնների շարքում, միևնույն է, անհնար է հավատալ, որ էլի մերն ուրիշ չի լինի: Անհնար է հավատալ, որ հայ հարկահավաքները կարող են մի օր դառնալ բարեկիրթ, անհնար է հավատալ, որ մեր օդանավակայանում էլի քաշքշուքներ չեն լինի, էլի մարդկանց չեն խաբի, և վերջապես՝ որ մի օր կարող է մեզ մոտ էլ տոմսերի համար սահմանվեն տրամաբանությանը մոտ գներ: «Արմավիա» ավիաընկերության ղեկավարությունը վերջերս դարձյալ Հայաստանում թռիչքային տոմսերի թանկությունը վերագրեց «Զվարթնոց» օդանավակայանի սպասարկման համար չափից ավելի մեծ գումարներ շորթելուն: Ավիաընկերություններն ասում են` մենք մեղք չունենք, մեզ էնպիսի գներով են սպասարկում, որ մենք, ուզած-չուզած, դա մտցնում ենք տոմսի գումարի մեջ, որ չտուժենք: Սրա հետևանքով կրկնակի տուժողը, բնականաբար, Հայաստանից մեկնողներն են:
Արտաքին տեսքի բարելավմանը զուգընթաց՝ օդանավակայանը մտադիր չէ՞ ձեռնպահ մնալ նաև թալանից. եթե ավիաընկերություններն ասում են, թե սպասարկման գները բարձր են, ժամանակը չէ՞ խելքին մոտ գներ սահմանել, ինչը հնարավորություն կտա տոմսերի գները գոնե մի քիչ նվազեցնել:
— Մեր սակագները մրցունակ են Վրաստանի, Ադրբեջանի և մի շարք թուրքական օդանավակայանների համեմատ, նույնիսկ ավելի ցածր են Վիեննայի և Լոնդոնի օդանավակայանների սակագներից,- ասում է «Արմենիա» միջազգային օդանավակայաններ» ՓԲԸ փոխտնօրեն Անդրանիկ Շխյանը,- մեր գները սահմանվել են 2002-ին, երբ որ շատ ընկերություններ, որոնք հիմա չվերթեր են իրականացնում Հայաստանում, չեն եղել` «Air Franc»-ը, «Fly-Dubai»-ը, չեխական ավիաընկերությունները: Դրանք էն ընկերություններն են, որոնք եկել են մեր գները սահմանելուց հետո: «Արմավիան» գործում է 2004 թվականից, այնպես որ՝ նա ևս սկսել է գործել, երբ մեր գները հաստատված էին: Օդանավակայանի սակագները 7-8 տոկոսն են կազմում ցանկացած ավիաընկերության չվերթի սպասարկման ծախսերի մեջ: Սա էն քանակն է, որն ունի, օրինակ, բրիտանական ավիաուղիները կամ եվրոպական ցանկացած փոխադրող: Այսինքն` օդանավակայանային ծառայությունների սահմանն իրականում էդքան մեծ ազդեցություն չունի տոմսի գնի վրա:
— Այսինքն` հղումը ձեզ վրա այդքան էլ իրականությանը չի՞ համապատասխանում: Այսինքն` աննորմալ գներ սահմանողները ավիաընկերություններն են, որ ուղղակի գերշահույթի հետևից են ընկնում:
— Ինձ թվում է, եթե բրիտանական ավիաուղիների աուդիտի տվյալները, որոնք հենց իրենց կայքում հրապարակված են, բացեք, կտեսնեք, որ զուտ օդանավակայանային ծառայությունները… նորից եմ նշում՝ դա չի ենթադրում էն 10000 դրամը` օդի տուրքը, դա չի ներառում աէրոնավիգացիոն…
բազմաթիվ ծառայությունների ցանկ կա:
— Ի դեպ, էդ անհեթեթությունը էդպես էլ չի՞ վերանալու՝ օդի փող կոչվածը:
— Դե, ինքը այս պահին կա: Ես խոսում եմ այն ծառայությունների մասին, որոնք օդանավակայանը գանձում է ավիաընկերություններից: Զուտ 8 տոկոսի մասին է խոսքը: Նույն հարցը ե՛ս Ձեզ տամ` էդ 8 տոկոսը կարո՞ղ է ազդել տոմսի արժեքի վրա, եթե նույնիսկ մենք փոփոխություններ անենք, ինչքանո՞վ կազդի էդ 8 տոկոսը տոմսի արժեքի վրա` 1 տոկոսո՞վ, 2 տոկոսո՞վ, իջեցնեմ՝ արդյունքում կտուժենք մենք բոլորս, որովհետև արդյունքում էս օդանավակայանը չենք ունենա, բայց տոմսը իրականում կէժանանա 25 դոլարով, ո՛չ ավելի:
Լուսինե Կեսոյան
-
-
04.05.2024 | 12:10
ՀՀ-ում ոչ մի ՄԻՊ այսքան սիրված չի եղել իշխանության կողմից․ Իրավապաշտպան -
06.05.2024 | 03:10
Մեկ է՝ վերջում Մանուկյանին, Քոչարյանին, Սարգսյանին, բանանի Միհրանին, Վանեցյանին են բերելու ցույց տան -
08.05.2024 | 03:10
Փաշինյանի ձեռքերը կթաթախվեն արյան մեջ, եթե ֆրանսահայը մահանա Երևանի օդանավակայանում -
06.05.2024 | 12:10
Ո’չ երաշխավոր կա, ոչ պատերազմից խուսափելու երաշխիք` հանձնելուց` պատերազմ, չհանձնելուց` պատերազմ. Բագրատ Սրբազան -
07.05.2024 | 01:10
Վարչապետի աշխատակազմից արձագանքել են Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանի հայտարարությանը՝ ՔՊ բարձրաստիճան անդամների՝ իրեն միանալու մասին -
07.05.2024 | 02:10
Պուտինի օգնականն ասել է, որ Պուտինը մայիսի 8-ին Փաշինյանի հետ բանակցությունների ժամանակ բոլոր հարցերը կպարզաբանի -
03.05.2024 | 02:10
Գործող ռեժիմն ընդամենը սգո ծառայություններ է մատուցում. Ստեփան Դանիելյան -
06.05.2024 | 01:10
ՆԱՏՕ-ն սահմանել է 2 կարմիր գիծ, որոնց հատման դեպքում, կմիջամտի Ուկրաինայի հակամարտnւթյանը -
02.05.2024 | 01:10
Հաղթանակը մերն է լինելու․ Մեդվեդևը մայիսի 1-ի շնորհավորանքում ծաղրել է Զելենսկուն -
02.05.2024 | 03:10
Լատվիայի ԱԳ ղեկավարը հայտնել է, որ Ուկրաինան ստացել է արևմտյան զենք՝ Ռուսաստանին հարվածելու թույլտվությամբ. Զախարովան պահանջել է այդ երկրների ցանկը
-
- Տեսանյութ
- Օրվա միտք
- Խմբագրի վարկած
- Ֆոտո
-
Հասցե` Հայաստան, 0023, Երևան, Արշակունյաց 2
Հեռ: +374 (10) 06 06 23 (413, 414), +374 (99) 53 58 26
Էլ. փոստ` armv12@mail.ru -
2010-2011 © Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են:
Մեջբերումներ անելիս հղումը armversion.com-ին
պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ
ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն
առանց armversion.com-ին հղման արգելվում է: -
Կայքում արտահայտված կարծիքների համընկնումը
խմբագրության տեսակետի հետ պարտադիր չէ:
Գովազդների բովանդակության համար
կայքը պատասխանատվություն չի կրում:
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Copyright “Armversion.com” 2010.