ԱՄՆ Կենտրոնական հետախուզական վարչությունը գաղտնազերծել է մոտ 13 մլն փաստաթուղթ, որոնց մի մասը վերաբերվում է հայերին, Հայաստանին և սփյուռքին:
Ավելի վաղ PAN-ը ներկայացրել էր ԿՀՎ կարծիքն ԱՍԱԼԱ-ի և այլ հայկական խմբավորումների ու նրանց հարաբերությունների վերաբերյալ: Մեկ այլ ուշագրավ վկայությունը նկարագրում է Իրանում ԽՍՀՄ դեսպանատան, Թեհրանի հայերի ու Հայաստան նրանց ներգաղթի վերաբերյալ որոշ մանրամասներ:
1952 թվականի հուլիսի 18-ով թվագրված փաստաթուղթը պատմում է, որ Երկրորդ համաշխարհայինի ավարտից հետո Մոսկվան ակտիվորեն քարոզում էր հայերին ներգաղթել ՀԽՍՀ: Որպես հետևանք, մեծաթիվ պարսկահայեր, այդ թվում՝ մոտ 20 հազար հայեր Արաքից, Ջուլֆայից, Ֆարիդանից ու այլ վայրերից, լքում են Իրանը: Սակայն երբ ներգաղթյալների վերաբերյալ վատ վերաբերմունի մասին լուրերը հասնում են Իրան, այլ հայեր հետ են կանգնում Հայաստան գալու որոշումից: Հազարավոր մարդիկ, որոնք վաճառել էին տներն ու գույքը՝ ՀԽՍՀ գաղթելու ակնկալիքով, մնացին անտուն ու ձեռնունայն:
Իրանցի Միրզա Նաղի Խան Սորադին, իմանալով հայերի խնդիրների մասին, իրեն պատկանող 100 հազար քառակուսի մետր հողակտորը (10 հեկտար կամ 0.1 քկմ) Թեհրանի Փահլավիի պողոտայի մերձակայքում անվարձահատույց տրամադրում է հայերին: Այնտեղ է տեղակայվում 9000 մարդ:
«Այսօր՝ 4 տարի անց, Թեհրանի հյուսիսում աճել է փոքր հայկական ավան, որն ավելի շատ քարե դարի բնակավայր է հիշեցնում ու անգամ շատ ավելի վատն է, քան Թեհրանի հարավի ետնախորշերը», — նշվում է փաստաթղթում:
Հայկական թաղամասը շրջակայքից 6 մետր ավելի ցածր տարածքի վրա էր տեղակայված: Փողոցները նեղ էին, տները՝ 50 քկմ-ից փոքր տարածքով, ամեն սենյակում ապրում էր 5-8 մարդ: Ամենամեծ խնդիրը ջուրն էր: Թաղամասի ցածրադիր լինելը խանգարում էր քաղաքի հիմնական ջրատարներից ջուր հասցնելու հնարավորությանը, քանի որ ծագում էր ջրհեղեղի վտանգ: Ավանով հոսում էր ստորջերյա առվակ, որը թաղամասի ջրի միակ աղբյուրն էր: Առվակը, սակայն, սկիզբ էր առնում ԽՍՀՄ դեսպանատան մերձակայքում, և դեսպանատունը որոշ ժամանակ անց կտրում է այն: Հայերը ստիպված են լինում ջուր կրել 3 կմ հեռու գտնվող առվից:
«Այս հայերն օրեկան 24 ժամ ենթարկվում են կոմունիստների ու «Թադե»-ի (իրանական կոմունիստների) քարոզչությանը: Նրանք դրդում են հայերին անկարգությունների ու բախումների», — նշվում է նամակում:
Կոմունիստներին նաև հաջողվում էր դրդել, հեղինակի խոսքերով, «անխոհեմ հայերին» ապօրինի ներգաղթել Հայաստան: ԽՍՀՄ-ն համագործակցում էր մաքսանենգների, որոնք տեղափոխում էին ԽՍՀՄ հայերին, ինչպես նաև իրանցի կոմունիստներին, որոնք ԽՍՀՄ-ում լրտեսության ու քարոզչության էին վարժվում:
Սակայն իրանական ուժայինների գործողության հետևանքով ձերբակալվում է ինչպես մաքսանենգների մի քանի խումբ, այդպես էլ սահմանը հատել փորձող հայեր: Վերջիններս պատմում են, որ ԽՍՀՄ դեսպանատանն իրենց համոզել են, թե ներգաղթելով նրանք որևէ օրենք չեն խախտում ու իբր Իրանը թուլատրում է շաբաթական 100 հայի արտագաղթել երկրից:
- 13:57Մենք այլևս չունենք ԱԱԾ, այդ հաստատությունը Նիկոլի ռեժիմի հերթական գործիքն է․ Կարեն Վրթանեսյանը՝ ԱԱԾ կողմից հայ զինվորների նկատմամբ քրեական վարույթ նախաձեռնելու մասին
- 12:59Ղազախստանում ձերբակալել են ռուսաստանցու, որը մեղադրվում է տաջիկներին այլ երկրներում պատերազմի մեջ ներքաշելու համար
- 2:20Մի կողմից նույն մարդիկ մեզ ասում են, թե «սահման չկա, սահմանները հստակեցված չեն», մյուս կողմից զինվորին մեղադրում են «սահմանը խախտելու» համար. Վրթանեսյան
- 12:10Մենք չգնացինք այդ ճանապարհով և հայտնի աշխարհաքաղաքական կենտրոններում որոշվեց հարցը լուծել ռազմական ճանապարհով. Փաշինյան
- 15:10Հրաժարվելով ռուսական МИР քարտերից՝ մենք ակամայից հայտնվում ենք պատժամիջոցների տակ. քաղաքագետ
- 11:10Կռիվ լինելու ա, ու ես գիտեմ, որ մենք պիտի հաղթենք. Մեր թշնամին էսօր Ադրբեջանում չի
- 13:10ԵԽ-ն Հայաստանի «լամպոչկա» իշխանություններից պետք է պահանջի անհապաղ ազատ արձակել քաղբանտարկյալներին. Բողոքի ակցիա ԵԽ քարտուղարի այցին ընդառաջ
- 13:10«Նիկոլիստներ, սորոսականներ ու արևմտամոլներ, ուշադիր կարդացեք գրածս»․ Էդուարդ Շարմազանովը փաստերով ներկայացնում է՝ ով է Բաքվին երկրորդում
- 12:10Բրյուսելում Հայաստան-ԵՄ-ԱՄՆ հանդիպումը «վտանգի ևս մեկ աղբյուր է ստեղծում» Հրվ. Կովկասի համար. Ալիև
- 11:10Որեւէ մեկը չի կարող երաշխավորել, որ Իրանի թիրախներից մեկը չի դառնա Բաքուն. Վարդան Ոսկանյան
23.04.2024 | 11:42
23.04.2024 | 11:06
13.04.2024 | 13:57
13.04.2024 | 13:26
13.04.2024 | 13:06
13.04.2024 | 12:59
13.04.2024 | 12:28
13.04.2024 | 11:29
12.04.2024 | 14:08
12.04.2024 | 13:56
12.04.2024 | 2:20
10.04.2024 | 15:10
10.04.2024 | 14:10
10.04.2024 | 13:10
10.04.2024 | 12:10
10.04.2024 | 11:10
09.04.2024 | 15:10
09.04.2024 | 14:10
09.04.2024 | 13:10
09.04.2024 | 12:10
09.04.2024 | 11:10
08.04.2024 | 15:10
08.04.2024 | 14:10
08.04.2024 | 13:10
08.04.2024 | 12:10
08.04.2024 | 11:10
06.04.2024 | 14:10
06.04.2024 | 13:10
06.04.2024 | 12:10
06.04.2024 | 11:10
05.04.2024 | 15:10
05.04.2024 | 14:10
05.04.2024 | 13:10
05.04.2024 | 12:10
05.04.2024 | 11:00
04.04.2024 | 15:10
04.04.2024 | 14:10
04.04.2024 | 13:10
-
Հասցե` Հայաստան, 0023, Երևան, Արշակունյաց 2
Հեռ: +374 (10) 06 06 23 (413, 414), +374 (99) 53 58 26
Էլ. փոստ` armv12@mail.ru -
2010-2011 © Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են:
Մեջբերումներ անելիս հղումը armversion.com-ին
պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ
ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն
առանց armversion.com-ին հղման արգելվում է: -
Կայքում արտահայտված կարծիքների համընկնումը
խմբագրության տեսակետի հետ պարտադիր չէ:
Գովազդների բովանդակության համար
կայքը պատասխանատվություն չի կրում:
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Copyright “Armversion.com” 2010.